Günümüzdeki işlemcilerin atası 44 yaşında: Intel 8088'in başarı hikayesi

Günümüzde bir PC kullanıyorsanız, köklerini Intel 8088 işlemciye kadar sürebileceğiniz bir işlemci kullanıyor olma ihtimaliniz oldukça yüksek. Intel 8088, 44 yıl önce, Haziran 1979’da piyasaya sürüldü. Ancak, bu çipin PC endüstrisi üzerindeki gerçek etkisi için bir süre daha beklememiz gerekecekti.

Şirketin kendi web sitesinde belirtilene göre Intel 8088’in teknik özellikleri şu şekildeydi:

• Çalışma hızı - 8 MHz, 4,77 MHz
• Üretim süreci - 3 mikron
• Transistör sayısı - 29.000
• Adreslenebilir Bellek - 64 kb
• Veri Yolu Hızı - 8 MHz, 4,77 MHz

Intel 8088, aslında bir yıl önce Haziran 1978’de piyasaya sürülen Intel 8086’nın biraz farklı bir versiyonuydu. Her iki çip de 16 bitlik kayıt defterlerine sahipti. İki CPU arasındaki en önemli fark, 8086 çipi 16 bit veri yoluna sahipken 8088’in yalnızca 8 bit veri yoluna sahip olmasıydı. Bu küçük fark, 8088’in ilerleyen zamanlarda çok daha yaygın bir şekilde kullanılmasının ana sebebi olacaktı.

1970’lerin sonunda ve 1980'lerin başında, kişisel bilgisayar endüstrisi henüz daha yeni oluşuyordu. Apple, Commodore, Tandy ve hatta video oyun konsolu üreticisi Atari gibi şirketler kendi bilgisayar modellerini satışa sunuyordu. Daha önce büyük şirketlere yönelik devasa merkezi işlem birimleriyle tanınan IBM, bu yeni pazara girmeye ve kendi kişisel bilgisayarını piyasaya sürmeye karar verdi.

IBM ve Intel ortaklığı

IBM, ilk bilgisayarını tamamen kendi başına tasarlamak yerine, kendisine yardımcı olması için üçüncü taraflarla iletişime geçti. IBM’in bu kararı almasının sebebi, her şeyi kendi bünyesinde yapmasına göre çok daha hızlı bir şekilde bir kişisel bilgisayarı piyasaya sunabilecek olmasıydı.

IBM’in sitesinde belirtildiği üzere “İşletim sistemi (QDOS, PC-DOS olarak yeniden adlandırıldı ve daha sonra Microsoft tarafından MS-DOS olarak satıldı) için Microsoft’a ve 8088 işlemcisi için Intel’e gittiler. IBM Japonya’dan mevcut bir monitör ve Epson’dan bir nokta vuruşlu yazıcı seçti. Yalnızca klavye ve sistem birimi IBM’in kendi yeni tasarımlarıydı.”

IBM, neden Intel 8088 işlemciyi seçti?

IBM’in ilk kişisel bilgisayarında neden Intel 8088 işlemcisini seçtiğine dair bazı tartışmalar olsa da, öne çıkan iki dikkat çekici iddia bulunuyor. Microsoft’un kurucu ortağı Bill Gates, 1997’de PC Magazine ile yaptığı bir röportajda kendisinin ve diğer kurucu ortak Paul Allen’ın IBM’i 16 bitlik bir işlemci kullanması için adeta zorladığını söyledi.

Ancak ilk IBM PC’nin bir araya getirilmesine yardımcı olan David Bradley, 1990’da Byte için yazdığı bir makalede farklı bir hikaye anlatıyor. Bradley’nin söylediğine göre Intel 8088’in seçilmesinin dört ana nedeni bulunuyordu:

• 64K baytlık adres sınırının aşılması gerekiyordu. Bu gereklilik, 16 bitlik bir mikroişlemci kullanılması gerektiği anlamına geliyordu.
• İşlemci ve çevre birimlerinin hemen kullanılabilir olması gerekiyordu. Yeni bir LSI çipi geliştirme için zaman yoktu ve üretim hazırlık süreleri, arz miktarının hemen sağlanması gerektiği anlamına geliyordu.
• Uzun bir öğrenme süreci geçirecek durumda değillerdi, tanıdıkları bir teknolojiyi kullanmak zorundaydılar. Ve zengin bir destek çipi setine ihtiyaç vardı – DMA denetleyicisi, kesme denetleyicisi, zamanlayıcılar ve paralel bağlantı noktaları olan bir sistem istiyorlardı.
• İşlemci için hem bir işletim sistemi hem de uygulama yazılımı bulunmalıydı.

Bradley, IBM’in son olarak 8086 yerine 8088’de karar kılmasının, PC’nin daha ucuza üretilmesine yardımcı olmak gibi tanıdık bir nedenden kaynaklandığını söyledi. “8 bitlik veri yolu nedeniyle 8088'i seçtik. Daha küçük veri yolu, basit sistem için RAM, ROM ve mantık alanlarında tasarruf sağladı.”

İlk IBM kişisel bilgisayarı, 12 Ağustos 1981 tarihinde 1.565 dolar fiyatla piyasaya sürüldü. Kısa sürede büyük bir başarıya ulaştı ve yalnızca daha fazla IBM PC modelinin değil, aynı zamanda IBM ürününün klonları olan, diğer şirketler tarafından üretilen PC’lerin de ortaya çıkmasına sebep oldu. Bunların tamamı, Intel’in x86 çip serisinin farklı sürümlerini kullandı.

Şirketin günümüzde sattığı 13. Nesil Intel Core işlemcilerin kökleri orijinal 8088 modeline kadar uzanıyor. Şirket şu anda bir sonraki çip mimarisi olan Meteor Lake’i sunmaya hazırlanıyor ve ayrıca sadece 64 bitlik bir CPU’nun çok erken gelişim aşamalarını başlatmış durumda.