Google'ı terk etmek...

Anıl Öğütveren

Modern dünyada Google'ı bırakmak çok zor ve neredeyse çılgınlık bile sayılabilir. Ama Google'ın gizlilik koruması iddialarına ne kadar inandığınız, bu kararı verme nedeni olabilir. Google'ın gizliliği ne kadar koruduğu ya da korumadığı konusunda ahkam kesmek bizim görevimiz değil. Ama eğer sizi rahatsız eden bir şeyler varsa, makalemizi okumaya devam edin!

İçerik endüstrisi Google Analytics'e oldukça bağlıdır. Google, arama alışkanlıklarınızı hep kaydeder. Hangi ürünlere ilginiz olduğunu, ne tür işlerle ilgilendiğinizi öğreniyor ve ona göre reklamlar ile karşılaşıyorsunuz. Google Ads'in tıklanan linkleri çok fazla para edebiliyor. Bu sistem sizin kişisel karakteristiklerinizi kaydederek reklamların daha isabetli olmasını sağlıyor. Böylece satıcılar daha fazla ürün satışı yakalayabiliyor. Pek çok kullanıcıya göre bu durum "rahatsız edici."

Google hayatımıza yapışmış durumda. Android işletim sistemi kullanan telefonunuz varsa ondan uzaklaşmanız neredeyse imkansız. Ama bilgisayarda yapabileceğiniz bir şeyler var.

Eklentileri ve çerezleri silmek

Eklentileri silmekle işe başlayabilirsiniz. Ama bunu yapsanız bile Google reklamları ve ürünleriyle karşılaşmaktan kaçamayacaksınız.

İkinci olarak yapılacak iş ise geride iz bırakmamak ve çerezleri silmek. Sorun muazzam çoklukta veriden kaynaklanıyor. Bu veri Google arama motoru kullanarak nerede sörf yaptığımızı, kimi aradığımızı, nerede olduğumuzu, arkadaşlarımızı içeriyor. Google'ın bildiklerini bize açık açık söylemesini de beklemiyoruz.

Evde oturduğumuz zaman, Google, bilinçli olarak önlemediğimiz takdirde nerede oturduğumuzu, saat kaçta hangi bilgisayarda olduğumuzu biliyor. Veri sadece arama motorundan değil aynı zamanda Google Haritalar gibi diğer servislerinden de toplanıyor. Bu durumda Google bizim hakkımızda annemizin bildiğinden daha fazla bilgiye sahip olabiliyor. Google bu verileri EULA ve iş modelleri sayesinde hak ettiğini iddia ediyor.

Düzinelerce, üzerinde Google adresi yazan çerez var. Kullanılan her tarayıcının kendine özgü bir çerez öldürme yeteneği var. CCleaner gibi çerez silme programlarını kullanarak da en iyi sonucu almanız mümkün.

Host dosyasını ayarlamak

İçerisinde Google ürünleri veya reklamları barındıran web siteleri bilgisayarınızda çerez bırakabilirler. Çerezler web sitelerini gezindiğinizde bilgisayarınızda depolanan ayar ve bilgi dosyalarıdır. Çerezler ziyaret ettiğiniz web sayfaları tarafından okunabilir ve buna Google da dahil. Google da çerezlerden aldığı bilgileri okur ve ona göre sizin ilgilendiğiniz ürünlerle ilgili reklamları gönderir. Akıllı bir sistemdir. Sizin hakkınızda oldukça fazla bilgiye sahip olduğunu anlayınca şaşırırsınız.

Google'ı tek etmek istiyorsanız, cihazlarınızdaki tüm çerezlerin nasıl silineceğini ve Google ürünlerini veya uygulamalarını kullanmamayı öğrenmelisiniz. Bunlara Chrome, Google+ veya benzeri Google uygulamaları da dahil.

Eğer Google'ın bir ürününü kullanırsanız, ufak bir anlaşma yaptıklarınızla ilgili tüm verileri Google'ın kullanmasına sebep oluyor. Google'ı yanlışlıkla kullanmanın önüne geçmek için, bilgisayarın Google sitelerine gitmesi engellenmeli. Diğer sitelerden de sizi Google'dan uzak tutmayı sağlayan korumalar kullanabilirsiniz. İstenmeyen web sayfalarına gitmenizi engelleyecek teknik yöntemler var. Buna 'redirected host' deniyor.

Windows Mac ve Linux sistemlerde bunun anlamı host dosyasıdır. Host dosyanız Google sitesine yanlışlıkla girildiğinde geri dönecek şekilde ayarlanabilir. Burada, birçok genel amaçlı reklam kısıtlama ve kişisel verilerinizi alacak siteleri önleyecek hosts dosyaları bulabilirsiniz...

Süper çerezler

Bunların üzerine bir de süper çerez sorunu var. Süper çerezler silindikten sonra kendilerini tekrardan oluşturabiliyorlar ve sizi takip eden ajan gibi iş görüyorlar. İnternet kullanıcılarını takip etmek, alışkanlıklarını bilmek, ne aradığını bilmek bu çerezlerin sahibine hep para getiriyor.

Çerezleri sildikten sonra, çerez ve takip etmeyi önleyen bir programa ihtiyacınız olacak. Bunu için size Ghostery isimli uygulamayı önerebiliriz. Ghostery reklamları, çerezleri ve 'tracker' denilen ajan programları engelliyor.Bu uygulama birçok internet tarayıcı ile uyumlu çalışıyor. İnternet gezinme hızında biraz yavaşlamaya sebep olsa da diğer taraftan çerezleri engellemede iyi iş görüyor ve üreticisi tarafından güncellemelerle daha da iyileştiriliyor.

Burada göze alınması gereken ise, Ghostery'nin bazı web sitelerinin çalışmamasına sebep olabiliyor olması. Çok fazla sekme açarsanız da her biri için tekrardan açılan Ghostery tarayıcınızı yavaşlatabiliyor.

Android telefonunuz varsa...

Google'ı cebinizden çıkartmak biraz daha zor... Google, Motorola'yı satın almış olsa da, bu iş için tabii ki yeni aldığınız Motorola telefonunuzu bırakıp başka bir şey almanıza gerek yok. Android'i de Google olmadan kullanabilirsiniz. Bunun için de yapılması gerekenler var. Bunlar yapılmazsa Google, telefonunuzdaki kişisel verilerinizi okumaya devam edecektir.

Telefonunuzdan Google'ı temizlemek pek kolay değil. Birçok şeyi telefonunuzdan kazımanız gerekiyor. Öncelikle Google hesabınızla oturum açmamalısınız. Google üretmi olmayan uygulamaları kullanmalısınız. Google Maps, Play Store gibi yazılımlardan uzak durmalısınız. Tabi Play Store'a bağlanmadan Android keyfini ne kadar yaşayacağınız da tartışılır...

Angry Birds bile, bulunduğunuz yere, telefon listenize, lise arkadaşlarınızın 'S' ile başlayan isimlerine erişmeye çalışıyor. Her yüklediğiniz uygulama sizden bu tip izinler almak için soracaktır. Bu izni verip vermemek sizin elinizde. Telekom şirketleri Android telefonlarınıza bazı güncellemeler göndermek isteyeceklerdir. Bunları da yok saymalısınız. Yoksa telefonunuz kimleri aradağınızı ve alışkanlılklarınızı karşı tarafa gönderiyor.

Android'den başka mobil işletim sistemi kullanmak da gizliliğinizi artırmaz. Microsoft ve Facebook Google ile ürün yarışına girdiler. Microsoft'un işletim sistemi ve telefonları var. Facebook ise sosyal ağ ve uygulamalarına sahip. Bu yüzden Google'ın ürünlerini bu gibi diğerleriyle değiştirdiğinizde ortaya çıkabiliecek problemin Google probleminden daha büyük olmadığına emin olmalısınız.

GPS'e dikkat...

Yazılımları ve uygulamaları yüklerken bazen sayfalarca uzunluktaki lisans sözleşmelerini okumadan geçiyoruz. Bu sözleşmelerde kabul etmiş olduğunuz sözleşmelerle satıcılar kişisel bilgilerinizi istemediğiniz yolda kullanabiliyorlar. Örneğin bazı sağlık sigortaları sürekli diyabeti veya kanseri internette araştıran birini kendi şirketleri tarafından sigortalatmak istemeyebiliyorlar. Sırf bu yüzden sağlık sigortaları tarafından istenmeyen biri olabilirsiniz. O yüzden arama alışkanlıklarınızın başkalarına satılmasına engel olmalısınız.

Nereye giderseniz gidin, telefonunuz nerede olduğunuzu biliyor. Eğer telefonunuzda GPS özelliği varsa, nerede olduğunuz noktasal olarak bile izlenebilir. GPS özelliği eskiden telekom şirketleri tarafından en iyi konumdaki kuleyi bulmak için kullanılıyordu. Şimdi ise her türlü amaç için kullanılabiliyor.

Telekom firmaları nerede kimi aradığınıza kadar her türlü bilgiye erişebiliyorlar. Bu tip takip edilmeler politikacılar ve yöneticiler tarafından da kullanılabiliyor. Yetkili kişiler sizin izinizi sürebilir veya başka kişiler tarafından sanki teröristmişsiniz gibi rahatlıkla dinlenebilirsiniz.

Google alternatifleri

Google'ın birçok alternatifi var. Bunların bazıları da Bing ya da Yahoo'ya bağlı. Bazıları ise birçok uygulamanın birleşiminden meydana gelmiş ve her bir bileşenin ayrı bir sözleşmesi var. Bu yüzden her bir sözleşme kabul edilmeden önce dikkatlice okunmalı. Avrupa kökenli uygulamaların, özellikle Almanya'dan gelenlerin, sıkı kanunları var.

Artık bundan sonra yapılması gereken Google ürünlerine geri dönmemek. Google'ın arama motoru en çok kullandığınız şey olabilir. Ama çerezlerle pek işi olmayan Duckduckgo arama motoruda işinizi görebilir. En azından arkasında çerez bırakmıyor. Doğru söylemek gerekirse arama sonuçları Google kadar iyi değil ama yeterli olduğu söylenebilir.

Google+'a şimdiye dek ne kadar alıştığınızı bilemeyiz. Ancak onun alternatifleri de, Google'dan farklı bir iş yapmıyor. Örneğin Facebook da, en az Google kadar bilgi topluyor; belki de daha fazla... Bu yüzden sosyal ağ dendi mi iki kere düşünüp, her br alternatifin artı ve eksilerini iyi değerlendirmenizde yarar var.

Kısacası çok kolay olmasa bile, Google'sız bir hayat mümkün. Ama unutmayın, kullancağınız alternatiflerin pek çoğu da, Google gibi bilgilerinizi toplamaya çok hevesli. Ya ilk bölümlerde bahsettiğimiz uygulamalara bel bağlayın, ya da hangi servisin sizden neleri topladığını öğrenin ve hangisini kullanacağınıza öyle karar verin...

Google alternatifleri - II

Aşağıda Google ürünleri ve onların alternatifi olarak kullanılabilecek yazılım ve uygulamaların listesini bulabilirsiniz:

Google Search: Duck Duck Go: çerez yüklemiyor veya nerede olduğunuzun izini sürmüyor...

Google+: Social Networking Portal, Facebook gibi bir çok alternatif...

Google Voice: Skype; ooVoo...

Google Docs: Birçok alternatifi var. Microsoft Word, OpenOffice...

Gmail: Birçok alternatifi var. Thunderbird,Yahoo, Hotmail...

Google Translate: StarDic, Lingoes Translator, Babylon...

Android: iOS/iPhone, Windows Phone, Symbian...