GB, TB, PB... ne kadar veri taşıyabiliyor?
1 roman kaç MB'a denk geliyor? 1 TB kaç CD eder? "Petabayt" da neyin nesi? İşte cevaplar ve fazlası!
1 metrenin ne kadar uzun olduğunu veya bir nesnenin kaç kilogram olduğunu aşağı yukarı tahmin edebilirsiniz. Peki 250 gigabayt'ın veya 1 terabayt'ı gözünüzün önünde canlandırabilir misiniz? Ya da 1 petabayt'ı? Sadece birkaç sene önce bir CD'ye sınırlı sayıda MP3'ü sığdırabiliyorduk, ancak şimdi terabayt'lık disklerimizi binlerce müzik ve medya içeriği ile doldurabiliyoruz. İşte gigabayt, terabayt ve petabayt'ı anlamanızı sağlayacak bazı örnekler ve fazlası.
1 gigabayt = 1.024 megabayt
İsterseniz işe en düşük birimlerden biri olan bayt ile başlayalım. En basit dille 1 bayt, 1 karakteri (harfi) saklamak için kullanmanız gereken veridir. Ortalama bir kelimenin 6 harf olduğunu düşünürsek, 500 kelimelik bir makale, 3.000 bayt edecektir.
1 kilobayt ise 1.024 bayttan oluşur. Buradaki "kilo", kilogram ve kilometredeki "kilo" önekine benzer, ancak bilgisayarlarda 1.000 yerine 1.024 kullanılır. Dolayısıyla 500 kelimelik bir makale 3.000 bayt veya 2.92 KB'tır diyebiliriz. 200 bin kelimelik bir roman ise 1.172 KB veya 1.14 MB edecektir. Shakespare'in tüm çalışmaları, düz metin biçiminde 5 MB kaplayacaktır. Bir dakikalık bir MP3 dosyası da yaklaşık 5MB yer kaplar.
1 GB, 1.024 MB ile eşittir. Bu, yaklaşık 9 metrelik kitaba veya 5 dakikalık 200 MP3 şarkısına eşittir.
Terabayt ve petabayt
1 terabayt = 1.204 GB
Birkaç sene önce sabit disklerimizi GB'lar ile ölçüyorduk. Ancak bugün 1-2 TB'lık sabit diskler, bilgisayarlardaki yerini almaya çoktan başladılar.
1 TB = 1.024 GB = 1.048.576 MB = 1.073.741.824 KB = 1.099.511.627.776 bayt'tır. Bu ise sadece birkaç bin bayt saklayabilen disketlerden çok daha büyük bir kapasitedir. Bir zamanlar sıkça kullandığımız CD-ROM'lar ise sadece 700MB veri depolayabiliyordu.
1 TB'lık bir sabit diskin kapasitesine ancak 1.500 CD-ROM ile erişebilirsiniz. 1.500 CD kutusunu üst üste koyduğunuzda ise 12 metrelik bir yüksekliğe erişeceksiniz.
1 petabayt = 1.024 terabayt
Günümüzün en yeni veri boyutu ise yavaş yavaş standartlaşan petabayt. İnsan beyninin yaklaşık 2.5 petabayt'lık veriyi depolayabildiği söyleniyor. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ise her sene 15 petabayt'lık veri üretiyor. ABD'li sağlayıcı AT&T, ağından her gün 20 petabayt veri aktarıyor.
İçerisinde bulunduğumuz Samanyolu galaksisinde 2 milyar yıldız olduğu söyleniyor. Eğer yıldızların her biri bir bayt olsaydı, 1 PB'lık veriye ulaşabilmek için 5.000 Samanyolu galaksisine ihtiyacımız olacaktı.
1 petabayt aynı zamanda 10.000 saatlik TV programına da denk geliyor. Bu programları hiç uyumadan seyretmeniz, ancak 2 senede mümkün olurdu.