Gaz ocakları gerçekten söylendiği kadar tehlikeli mi?
İnsanlar neden gaz ocakları ve gaz sobaları hakkında endişe duyuyor? Gerçekten iddia edildiği kadar tehlikeliler mi?
Gaz sorunu, bu ayın başlarında Uluslararası Çevre Araştırmaları ve Halk Sağlığı Dergisi'nde yayınlanan ve ABD’deki çocukluk çağı astımının yüzde 12,7'sinin gaz ocağı kullanımına bağlanabileceği sonucuna varan bir çalışmayla tekrar alevlendi. Bu endişe verici istatistik, ilk olarak The Lancet'te 2019'da yayınlanan diğer bir çalışmayı da destekliyor. Dünya çapında 1,85 milyon yeni çocukluk çağı astımı vakasının gaz ocaklarının saldığı ana kirleticilerden biri olan azot dioksite atfedilebileceğini ortaya koyan bu çalışma, tartışmaların da başlamasına neden olmuştu.
ABD Tüketici Ürünleri Güvenliği Komisyonu, muhtemelen kullanımlarını kısıtlamak amacıyla gaz ocaklarının oluşturduğu tehlikelere göz atacağını duyurdu.
Bilim ne diyor? Gaz ocakları tehlikeli mi?
Gazlı ocaklar ucuz, kullanışlı ve etkili bir seçenek olabilir. Ancak güvenlikleri üzerine yapılan araştırmalar oldukça ürkütücü sonuçlar gösteriyor. Gazla pişirmenin azot oksitlerin yayılmasına neden olduğu biliniyor, ancak bu cihazların ev ortamını ne ölçüde kirlettiği ancak son birkaç yıldır belirgin hale geldi.
Örneğin, Ocak 2022'de araştırmacılar ABD'deki 53 evde gazlı ocakların saldığı metan miktarını ölçtüler. Şaşırtıcı bir şekilde, metan emisyonlarının yüzde 76'sının aslında ocaklar kullanılmadığında meydana geldiğini buldular, bu da gazlı ocakların kapalıyken bile evleri kirletiyor olabileceğini düşündürüyor.
Bu emisyonların ortaya çıkardığı acil sağlık risklerinin yanı sıra, çalışmanın yazarları ayrıca ABD'deki tüm metan salan gaz ocakları ve sobalarının yıllık iklim etkisinin yarım milyon arabanın karbondioksit emisyonuna eşit olduğunu da hesapladılar. Dahası, kötü havalandırılan evlerde azot dioksit seviyelerinin federal güvenlik sınırı olan milyarda 100 parçayı "soba kullanımından sonraki birkaç dakika içinde" aştığı belirtiliyor.
Gazdan vazgeçmek istemeyenler için, bir aspiratör veya davlumbaza yatırım yapmak, evinizdeki kirliliğin büyük bir kısmını gidermeye yardımcı olabilir. Kuşkusuz, bu sadece kirliliği dışarıya aktaracaktır, ancak en azından sağlığınız bir nebze olsun rahatlayacaktır. Aksi takdirde, bu kirletici bileşiklerin bir kısmının evinizden dışarı çıkmasına izin vermek için yemek pişirirken en azından bir pencere açtığınızdan emin olun.