Fas'ta bulunan 90.000 yıllık insan ayak izleri, Dünyanın en eskileri arasına girdi

Arkeologlar, Fas kıyılarında, Kuzey Afrika ve Güney Akdeniz’de şimdiye kadar keşfedilen en eski insan ayak izlerini buldular. Yaklaşık 90.000 yıl öncesine tarihlenen bu ayak izleri aynı zamanda “dünya çapında Homo sapiens'e atfedilen en eski ayak izleri” arasında yer alıyor.

Uluslararası bir arkeolog ekibi, ayak izlerini kısa bir süre önce Fas’ın kuzeybatı kıyısındaki Larache şehri yakınlarında keşfetti. Kuzey Afrika’da Jebel Irhoud adlı dağlık bölgede daha eski fosilleşmiş insan kalıntıları bulunurken, kıyıya doğru yaklaşık 250 kilometre kuzeyde yer alan Larache bölgesinde henüz hiçbir kanıt bulunamamıştı.

Araştırmacılar, yaklaşık 2.800 metrekarelik bir plaj alanı boyunca toplamda 85 ayak izi buldular. Ekip, izlerin şekline, boyutuna ve konumuna dayanarak bunların Homo sapiens ayakları tarafından oluşturulduğu sonucuna vardı. Ayak izlerinin sahipleri, küçük bir çocuk, daha büyük bir çocuk, bir ergen veya kısa boylu bir yetişkin, orta boylu bir yetişkin ve aşırı uzun bir yetişkin dahil olmak üzere en az beş kişiden oluşuyordu. Bu son bireyin, tarih öncesi bir insan için son derece uzun olan 189 santimetre boyunda bir erkek olduğuna inanılıyor. Bu tür arkeolojik alanların çoğu birkaç düzineden az ayak izi içerdiği için, Larache’deki 85 iz daha da etkileyici oluyor.

Araştırmacılar, izleri iyi bir şekilde tarihleyebilmek için optik olarak uyarılmış parlaklık tekniğini kullandılar. Bu son teknoloji ürünü teknik, bir kum tanesinin ne kadar zaman önce güneş ışığına maruz kaldığını belirliyor ve böylece tortunun o bölümünün ne kadar süre boyunca gömülü kaldığını gösteriyor. Bu testler, ayak izlerinin, 7.600 yıllık bir hata payıyla yaklaşık 90.300 yıl önce yapıldığını ortaya çıkardı.

Çalışmanın yazarları, “Larache ayak izleri önemli bir keşfi temsil ediyor. Aslında, Kuzey Afrika'daki başka hiçbir bölgede Pleistosen veya Pliyosen'den kalma ayak izleri bulunmamıştır. Dolayısıyla bunlar, bu bölgedeki en eski insan ayak izleridir ve dünya çapında Homo sapiens'e atfedilen en eski ayak izleri arasındadır” diye yazıyor.

Araştırmacılar, Homo sapiens’in doğrulanmış ayak izlerinin daha eski örneklerini yalnızca iki bölgede daha bulunduğunu belirtiyor. Arap Yarımadası’nda yaklaşık 120.000 yıllık bir dizi iz bulunurken, Güney Afrika’da 153.000 yıl öncesine ait başka bir grup iz bulundu.

2000’den önce, 50.000 yıldan daha eski olan antik insan ayak izlerinin bulunabileceği çok az alan vardı ve bunların tamamı Doğu Afrika ve Güney Afrika’daydı. Ancak son yirmi yıldaki kazılarda o tarihlere ait çok daha eski ayak izleri ortaya çıkarıldı.

Kısa bir süre önce arkeologlar, insan varlığının göreceli olarak yeni olduğu Kuzey Amerika’da bile günümüz New Mexico’sunda 23.000 yıl kadar eski olabilecek insan ayak izleri buldular.

Çalışma Scientific Reports dergisinde yayınlandı.