En kötüsü hangisi? Koronavirüs ne zaman biter? ABD'de konuşulan 3 senaryo
Koronavirüs ne zaman bitecek, ne zamana kadar sürecek? Koronavirüs aşısı ne zaman çıkacak? ABD'li bilim insanları bir rapor hazırladılar. Raporda 3 senaryo yer alıyor. Uzmanlara göre ABD'li yetkililer 2 numaralı senaryoyu dikkate almalı. Raporda koronavirüsün ne zamana kadar devam edeceği, koronavirüs aşının işe yarayıp yaramayacağı, koronavirüs aşısının tarihine ilişkin yorumlar da yer alıyor.
Pandemi uzmanlarından oluşan bir ekip, Perşembe günü yayımlanan bir rapor ile koronavirüsün seyri hakkında değerlendirmelerini paylaştı. Buna göre yeni koronavirüs, nüfusun %60 ila %70'i enfekte olana kadar, en az 18-24 ay kadar yayılmaya devam edebilir.
BBC'de yer alan habere göre, ABD'nin sonbahar ve kış aylarında ikinci koronavirüs dalgasını içeren en kötü senaryonun da hazırlanması söz konusu. En iyi senaryoda dahi insanlar virüsten ölmeye devam edecekler. Minnesota Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma ve Politika Merkezi'ni (CIDRAP) yöneten Mike Osterholm, "Bu şey insanların yüzde 60 ila 70'ini enfekte edene kadar durmayacak. Bunun yakında sone erme ihtimalinin fikri, mikrobiyolojiye ters geliyor" dedi. CIDRAP liderliğindeki ekip, bu raporları geçmiş pandemilerle ilgili verilerden yararlandı ve COVID-19'un tıbbi detayları hakkında yayımlanan raporlardan faydalanarak tahminleri oluşturdu.
Pandeminin 18-24 ay arasında sürmesinin sebebi sürü bağışıklığının insan popülasyonunda yavaş yavaş gelişmesi olarak gösteriliyor.
CNN'e konuşan Harvard Halk Sağlığı Okulu'ndan epidemiyolog Marc Lipsitch, "Uzun zamandır söylediğin gibi, bulaşıcı hastalığın nasıl ortaya çıkacağını anlamaya çalışırken, tarihe olduğu kadar modellere de güvenilmesi gerekir" diyor.
Lipsitch'in açıklamasına göre; örneğin salgın enfeksiyonlar, mevsimsel grip gibi yaz aylarında bitme eğiliminde değildir. COVID-19'un en çok influenza pandemisi suşu ile karşılaştırılabilir olduğu da raporda belirtiliyor. Ayrıca rapora göre, "daha uzun kuluçka dönemi ve daha asemptomatik olması sebebiyle COVID-19'un gripten daha kolay yayıldığı görülüyor". Ayrıca COVID-19'da R0 oranı da çok yüksek.
R0 NEDİR?
R0 anlamı, hasta bir kişiden enfekte olan ortalama insan sayısı. Daha yüksek R0 oranı, pandemi bitmeden önce daha fazla insanın enfekte olması ve bağışıklık kazanmaları gerektiğini işaret ediyor: "En son grip salgınlarına göre, bu salgın muhtemelen 18-14 ay arası sürecektir."
KORONAVİRÜS'TE EN KÖTÜ SENARYO
Uzmanlar ayrıca, hükümet yetkilerinin insanlara salgın bitmek üzere dememeleri, tam aksine vatandaşları uzun süreç için hazırlamaları gerektiğini söylüyor.
Hazırlanan 3 senaryo söz konusu:
- Senaryo 1: 2020 ilkbaharındaki Covid-19 dalgasının ardından yaz boyunca ve daha sonra sürekli olarak 1 ila 2 yıl boyunca meydana gelen ve 2021'de yavaş yavaş azalan bir dizi tekrarlayan küçül dalgalar olabilir.
- Senaryo 2: Koronavirüsün ilk dalgasının ardından sonbaharda veya kışın daha büyük bir dalga, ve 2021'de bir veya daha fazla küçük dalgalar olabilir. Bu gerçekleşirse, enfeksiyon ve sağlık sistemlerine aşırı yük binmeyecek.
- Senaryo 3: Bu senaryoda, vakalar ve ölümler meydana gelmeye devam etse de, önlemlerinin yeniden uygulanması gerekmeyecek.
KARANTİNA SONRASI VAKA ORTAYA ÇIKINCA KARANTİNA İPTAL EDİLDİ
Uzmanlar hükümetlerin en kötü senaryo olan 2 numaralı senaryoyu uygulamaları gerektiğini rapor ettiler. Lipsitch ve Osterholm, birçok devletin virüsün yayılmasını kontrol etmeye yönelik kısıtlamaları kaldırmak için aldığı kararlara şaşırdıklarını belirtiyor. Lipsitch, "Bence bu bir deney. Bu özellikle kontrolleri azalttıklarında işlerin nereye varacağını anlamak için ağırdan alan bölgelerde, insanların hayatlarına mal olacak bir deney" diyor.
Lipsitch ayrıca, ABD'de bazı eyaletlerin, kısıtlamaları uygulamaya karar verdiklerinden sonra yeni vakalar ortaya çıkması üzerine kısıtlamaları kaldırdıklarını da belirtti. Lipsitch, "Sebebini anlamak bile zor" diyor.
KORONAVİRÜS AŞISI NE ZAMAN ÇIKACAK?
Raporda koronavirüs aşısının koronavirüs ile mücadelede yardımcı olacağı ama bunun hızlı bir şekilde gerçekleşmeyeceği belirtiliyor. "Pandeminin seyri bir aşıdan etkilenebilir ancak muhtemelen 2021'de bir aşı olmayacak. Ve bir aşı geliştirme sırasında zaman çizelgesini geciktirebilecek ne tür zorlukların ortaya çıkacağını da bilmiyoruz".