6.920 kilometrelik Amazon Nehri üzerinde neden tek bir köprü bile yok?

Amazon Nehri Dünya’nın en uzun ikinci nehri ve gezegenin en önemli suyollarından biri. Hacim olarak diğer tüm nehirlerden daha fazla suya sahip olmasının yanı sıra, en büyük nehir yunuslarına, 100’den fazla elektrik balığı türüne ve 60’a yakın pirana türüne ev sahipliği yapıyor.

Bu uzunluğuna rağmen Amazon Nehri’nin üzerinde hiçbir köprü bulunmuyor. 

Amazon’un üç ülkeden (Peru, Kolombiya ve Brezilya) geçtiği ve Dünya Vahşi Yaşam Vakfı’nın söylediğine göre havzasında 30 milyon kişi yaşadığı düşünülürse, nehrin üzerinde hiçbir köprünün bulunmaması kulağa garip gelebilir. Dünya’nın diğer ünlü nehirleriyle karşılaştırıldığında bu durumun bir anormallik olduğu kesin. Örneğin sadece Kahire şehrinde Nil nehrini geçen 9 köprü bulunuyor. Asya’nın en büyük nehri olan Yangtze’nin üzerinde sadece son 30 yılda 100’den fazla köprü inşa edildi. Amazon’un sadece üçte biri uzunluğunda olan Avrupa’nın Tuna nehrinin üzerinde 133 köprü bulunuyor.

Amazon Nehri üzerinde neden hiç köprü yok?

İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (ETH) Zürih'te Yapısal Mühendislik (Beton Yapılar ve Köprü Tasarımı) başkanı Walter Kaufmann’ın Lives Science'a söylediğine göre "Amazon üzerinde bir köprü için yeterince acil ihtiyaç bulunmuyor."

Amazon’un 6.920 kilometrelik uzunluğunun büyük bir kısmı düşük nüfus yoğunluğu olan bölgelerden geçiyor ve bu yüzden köprülerin bağlanacağı çok az sayıda büyük yol hattı var. Nehre sınırı olan şehir ve kasabalarda ise insanların ve eşyaların bir kıyıdan diğer kıyıya geçmesi için gemiler ve feribotlar kullanılıyor. Bu yüzden bir köprü yapılması ulaşımı hızlandırma potansiyeline sahip olsa da, tam olarak gerekli değil.

Ancak Kaufmann’ın da belirttiği üzere teknik ve lojistik sorunlar da bulunuyor. Örneğin yaygın bataklıklar ve yumuşak toprak, çok uzun erişim viyadüklerine ve çok derin temellere ihtiyaç olması anlamına geliyor. Her ne kadar bu sorunlar Amazon’a özel olmasa da burada çok daha belirgin ve şiddetli bir şekilde görülüyor. Normal olarak bu sorunlarla başa çıkmak mümkün olmasına rağmen kayda değer bir yatırım gerektiriyor. Ayrıca Amazon Nehri’nde yaşanan mevsimsel değişiklikler yüzünden standart çözümlerin bir kısmı da kullanılamıyor. Amazon’un genişliği kuru mevsimde (Haziran ve Kasım arası) 3,2 ve 9,7 kilometre arasında bir ortalamaya sahipken, ıslak mevsimde (Aralık ve Nisan arası) 48 kilometreye kadar çıkabiliyor ve su derinliği de 15 metre değişebiliyor.

Ancak, şu anda Amazon üzerinde bir köprü bulunmasa da, ana kolu Negro Nehri üzerinde bir köprü bulunuyor. Ponte Rio Negre olarak adlandırılan köprü 2011 yılında tamamlandı ve Manaus ile Iranduba’yı birleştirirken, bir Amazon kolunu bağlayan ilk ve tek büyük köprü oldu.

Ayrıca, 2019 yılında Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, “Rio Branco Projesi” kapsamında Amazon’un üzerinde bir köprü kurulmasını istediğini belirtti ama henüz bir gelişme kaydedilmiş değil.