3.300 yıl önce batmıştı: Dünyanın en eski derin deniz gemi batığı keşfedildi
İsrail açıklarında bulunan yeni bir antik gemi batığı, aynı zamanda bulunan en eski derin deniz batığı olabilir. Ve bu batık, eski uygarlıkların deniz ulaşımı hakkında bildiklerimizi baştan aşağıya değiştirecek gibi görünüyor.
Yaklaşık 3.300 yıl önce batan Bronz Çağı'ndan kalma bir gemi, bir zamanlar mal depolayan yüzlerce sağlam kavanozdan oluşan kargosuyla birlikte Akdeniz’in tabanında keşfedildi. İsrail’in kuzey kıyısından yaklaşık 90 kilometre açıkta ve 1.800 metre derinlikte bulunan antik gemi, derin denizde şimdiye kadar bulunan en eski gemi olarak dikkat çekiyor.
Şimdiye kadar, 5.000 yıldan biraz daha uzun bir süre önce başlayan Tunç Çağı’na tarihlenen tüm gemi enkazları, kıyı şeridine yakın sığ sularda keşfedilmişti. Örneğin, dünyanın bilinen en eski batık gemisi, Yunanistan’ın Dokos adasının hemen açıklarında bulunuyor ve yaklaşık 4.200 yıl önce battığı düşünülüyor.
Sonuç olarak, İsrail Eski Eserler Kurumu Denizcilik Birimi Başkanı Jacob Sharvit, paylaşılan bir e-posta açıklamasında, “Şu ana kadar yapılan akademik varsayımlar, o dönemde ticaretin güvenli bir şekilde limandan limana geçerek, kıyı şeridini göz temasında tutarak gerçekleştirildiği yönündeydi” diyor ve devam ediyor: “Bu geminin keşfi antik denizcilerin yeteneklerine dair tüm anlayışımızı değiştiriyor: Bu, herhangi bir kara parçasıyla görüş hattı olmayan, bu kadar uzak bir mesafede bulunan ilk gemi. Yön bulmak için muhtemelen Güneş’in görünümünü, açılarını ve yıldız konumlarını alarak gök cisimlerini kullanıyorlardı.”
Gemi ve kargosu, büyük bir doğal gaz arama ve üretim şirketinin rutin deniz tabanı araştırması sırasında tespit edildi. Firma, alanın haritasını çıkardıktan sonra geminin 12 ila 14 metre uzunluğunda olduğunu ve yüzlerce Kenan amforası ile yüklü olduğunu doğruladı.
Sharvit, “Kargoda tanımlanan gemi tipi, yağ, şarap ve meyve gibi diğer tarım ürünleri gibi nispeten ucuz ve seri üretilen ürünleri taşımanın en verimli yolu olarak tasarlanmıştı” dedi. Bu kadar büyük bir yükün varlığının, geminin geldiği ülke ile antik Levant arasında “önemli ticari bağlar” olduğuna işaret ettiğini ekledi.
Şu anda geminin nereden geldiği ve geçmişi hakkında çok az şey biliniyor ancak Sharvit, “Gemi, bir fırtına ya da Geç Tunç Çağı’nda sıklıkla yaşanan bir korsan saldırısı girişimi gibi bir kriz sebebiyle batmış gibi görünüyor” diyor.
Bulunan diğer antik batıkların aksine geminin derin sularda batması, onu sığ sulardaki batıklara çarpan ve zarar veren dalgalardan, akıntılardan ve dalgıçlar gibi diğer etkilerden korumuş görünüyor. Sonuç olarak, geminin gövdesi neredeyse üç buçuk bin yıl boyunca iyi korunmuş ve ahşap kirişleri okyanus tabanındaki çökeltilere güvenli bir şekilde gömülmüş durumda.
Sharvit, “Burada muazzam bir araştırma potansiyeli var” diyor ve sözlerini “Gemi o kadar derinde muhafaza edilmiş ki, adeta felaket anından bu yana zamanda donmuş gibi” diyerek sözlerini tamamlıyor.