Dünyanın Büyük Sorununa COVID-19 da Çare Olamadı
Covid-19 salgını ile birlikte, bu yılın başlarında atmosferindeki sera gazı yoğunlukları da düşmeye başlamıştı. Ama görünüşe göre bu düşüş, pek de kalıcı olmadı.
2019 yılında Dünya'nın atmosferindeki sera gazı
yoğunlukları yeni rekorlara yükselmişti. Bu yıl da,
Covid-19 karantinalarına rağmen bu yükseliş devam etti.
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan yıllık Sera Gazı Bildirisi açıklandı ve Dünya'nın atmosferindeki karbondioksit (CO2) yoğunluğunun 2019 yılında artmaya devam ederek, 2018 yılındaki 407,9'dan yükselerek milyonda 410 parça (ppm) küresel sınırını aştığını belirtti. Bu akımın temel sebebinin de fosil yakıt kullanımı, endüstriyel aktiviteler ve ormanların kesilmesi gibi insani eylemler olduğu kesin.
2019 yılındaki rekor artışın yanı sıra 2020'de de bu akım devam ediyor gibi gözüküyor. Bir çok bilim insanı 2020 yılında Covid-19 salgını sebepli kapanmalar dolayısıyla endüstriyel çalışmaların yavaşlamasının sera gazı emisyonunu yavaşlatacağını ümit ediyordu. Bu yılın başlarındaki en yoğun kapanma döneminde günlük CO2 emisyonu küresel olarak %17 azalmıştı. Endüstriyel çalışmalardaki bu yavaşlama ile 2020 yılında yıllık küresel emisyonda %4,2 ile %7,5 arasında bir azalma bekleniyordu.
Ancak sera gazı yayımı ve atmosfer yoğunlukları üzerindeki etkisi çok dikkat gerektiren bir şey ve büyük oranda uzun süreli bir problem. Önceki yıllara göre daha yavaş olarak da olsa, 2020'nin de karbondioksit yoğunluklarında artış göstermesi bekleniyor. Başka bir deyiş ile Covid-19'un sera gazı emisyonlarında kısa dönemli bir etkisi olmuş olsa da, bu azalma normal değişkenliğin dışında değil ve gezegenimiz daha fazla karbondioksitle buluşmaya devam ediyor.
Karbondioksit, atmosferdeki sera gazlarının sebep olduğu küresel
ısınmaya en fazla katkı yapan etkenlerden biri ve temel olarak
insan eylemlerinden kaynaklanırken, yüzlerce yıl boyunca atmosferde
kalabiliyor.
WMO Genel Sekreteri Profesör Petteri Taalas'ın söylediğine göre Dünya en son bu seviyede bir karbondioksit yoğunluğu ile 3 ile 5 milyon yıl arasındaki geçmiş dönemde yaşadı ve o sırada sıcaklıklar 2-3°C daha yüksekken, deniz seviyesi de 10-20cm daha yüksekti. Ama 7,7 milyar yaşayan insan yoktu. Ayrıca profesörün eklediğine göre, kayıt altına alınabilmiş hiçbir tarihi dönemde bu kadar hızlı bir artış gözlemlenmiş değil.
Karbondioksitin yanı sıra geçtiğimiz yıl diğer büyük etkili sera gazları olan metan ve azot oksit de artış gösterdi. Bütün bu durum oldukça moral bozucu gözükse de, bazı bilim insanları değişimin yakında olduğunu ümit ediyorlar. Her ne kadar Covid-19 krizi gezegenimizin iklim problemini bizim için çözmeyecek olsa da, pek çok kişi bu salgın ve krizle beraber hükumetlerin daha fazla iklim dostu adımlara yönelebileceğini düşünüyor.