Doğru güç kaynağı ile kararlı sistem

Bilgisayarınızdaki bütün parçalara güç sağlayan fakat çoğu zaman kesintisiz güç kaynaklarıyla karşılaştırılan, hatta bazı kullanıcıların kasasının içerisinde böyle bir cihazın varlığından bile bihaber olduğu güç kaynağı aslında bilgisayarın en önemli bileşenlerinden biri. Öte yandan tecrübesiz kullanıcılar tarafından en az bütçe güç kaynağına ayrılıyor nedense. Bunun sonucunda yanan sistemlerden tutun da dakika başı mavi ekran veren bilgisayarlara kadar bir ton sorun çıkıyor ortaya. Üstelik hiçbir kullanıcı bunun kalitesiz güç kaynağından kaynaklandığını da düşünmüyor.

Peki bu konuda en ufak bir bilgisi bile olmayan kullanıcılar bir güç kaynağı alacakken neye dikkat edebilirler? Basit bir şekilde fiyat burada en önemli kriter. örneğin 300 Watt'lık ucuz Çin malı güç kaynakları piyasada 13 dolardan başlayan bir fiyata satılmakta. Burada asıl sorulması gereken soru ise bilgisayarının bileşenlerine 1000 dolar harcayan bazı kullanıcıların tüm bu bileşenleri 10 dolarlık bir güç kaynağına nasıl emanet ettiği. Bu bağlamda ilk tavsiyemiz, yeni bir sistem topladıysanız buna 300 Watt'lık bir PSU takmayın. Ufak bir pazar araştırması yaptık ve 300 Watt modeller arasında sadece iki adet güvenilir markaya rastladık. Kaliteli güç kaynakları ise genelde en az 350 Watt'lık modelleriyle pazara giriyorlar ve fiyatları da KDV hariç 25 dolar civarında seyrediyor. Yine işinizi şansa bırakmayın ve bu seriyi de atlayın.

Tavsiyemiz en az 400 Watt güç sunabilen bir güç kaynağı almanız yönünde. Zira daha alt modeller verimlilik konusunda o kadar kötü bir tablo çiziyorlar ki, 350 Watt'lık bir güç kaynağı, verimsizlikten dolayı 400 Watt'lık bir modelden daha çok güç çekebiliyor. Bir sonraki sayfada değineceğimiz bu konuya geçmeden önce şu konuyu kesinleştirelim: alacağınız güç kaynağı en az 400 Watt olmalı ve fiyatı da KDV hariç en az 35 dolardan başlıyor olmalı.

Güç kaynağında verimlilik nedir?

Güç kaynağı piyasası almış başını giderken sektör en nihayetinde buna bir dur dedi ve ortaya 80 Plus verimlilik sertifikasyon programı çıktı. 80 Plus ile adeta ak koyun ile kara koyun birbirinden ayrıldı diyebiliriz. Zira program sadece verimliliği değil, aynı zamanda güç kaynaklarının kalitesini de belirleyen bir niteliğe sahip.

Program çerçevesinde teste giren güç kaynaklarının verimlilikleri ölçülüyor. %20, %50 ve %100 yük altında yapılan testlerden sonra ortaya çıkan verimlilik değerleri, güç kaynağının alacağı sertifikayı belirliyor. Verimlilik derecesine göre 80 Plus, Bronze, Silver, Gold ve Platinum sertifikalı veriliyor. Fakat 80 Plus programından sonra üreticiler arasında başlayan kıyasıya rekabet, ortaya yeni bir sertifika daha çıkardı: Titanium. Yine de Titanium sertifikalı ürünleri piyasaya sürülmekten daha ziyade gövde gösterisi amaçlı üretildiğini belirtelim. Yani firmalar bu sertifikayı alıp kendilerini kanıtlamak için daha çok piyasaya sürecekleri ürünlerde kullanmadıkları en üst bileşenleri kullanıyorlar.

Sonuç olarak 80 Plus programından geçip de sertifika almaya hak kazanan güç kaynaklarını gönül rahatlığıyla tercih edebilirsiniz. Bu güç kaynakları, sistemin harcadığı güce en yakın değeri şebekeden çekerler. Örneğin sisteminiz 100 Watt tüketiyorsa 80 Plus sertifikalı bir PSU 120 Watt çekecektir. Verimsiz bir güç kaynağı ise 150 Watt'a kadar çekebilir ki bu da ay sonu faturanıza olumsuz yansır. Ülkemizdeki güzide ithalatçılar bize kızabilirler fakat şunu da söylemekte fayda var: eğer gerçekten iyi bir güç kaynağı almak istiyorsanız 80 Plus sertifikası olmayan ürünlerden uzak durun.

Ne kadar güce ihtiyacınız var?

En güncel işlemciyi satın alıyorum diye en yüksek Watt değerini sunan güç kaynağını satın almama gerek yok. Zira yeni işlemciler, eki modellerle aynı gücü tüketirken %30 daha fazla performans sunuyorlar. Örneğin ikinci nesil Core i7 işlemciler buna en güzel örnek. Bu bağlamda topladığınız sistem için üstün körü en yüksek gücü sunan güç kaynağını almak yerine güç kaynağı ihtiyacınızı doğru belirlemekte fayda var.

Burada yardımınıza yetişecek bazı web siteleri mevcut. Örneğin Extreme Power Supply Calculator bunlara bir örnek. Bu web sitesine girerek bilgisayarınızda var olan bileşenleri yazıyorsunuz. Veri tabanında bu parçaların güç tüketimini barındıran site, sisteminizin güç tüketimi hesaplayarak doğru güç kaynağını satın almanıza rehberlik ediyor.

Güç ihtiyacınızı ölçmek için kullanabileceğiniz bir başka kaynak da satın aldığınız bileşenlere dair incelemeler. Örneğin CHIP Online'da ekran kartı kartı incelemelerinde kartların tükettiği güç miktarını da belirtiyoruz. Bu bağlamda güç kaynağınızın ekran kartınız için yeterli olup olmadığını da kolayca anlayabilirsiniz.

Modüler güç kaynakları

Öncelikle modüler güç kaynaklarının ne olduğundan bahsedelim. Kabloları sökülüp takılabilen güç kaynaklarına bu isim veriliyor. Bu tür güç kaynaklarında ihtiyacınız olan kabloyu güç kaynağına takıyor, ihtiyacınız olmayanları ise genelde güç kaynağı ile birlikte gelen çantaya yerleştiriyorsunuz. Peki bunu size avantajı ne oluyor?

Modüler güç kaynaklarının ilk avantajı kablo karmaşasına yol açmamaları. Böylece kasa içinde montaj ve benzeri işlemler yaparken çok daha az yoruluyorsunuz. Yine kasa içi hava dolaşımı da kabloların az olması dolayısı ile daha iyi gerçekleşiyor. Böylece parçaların daha az ısındığını söylemek mümkün.

Son olarak modüler güç kaynaklarının yeni teknolojileri destekleme konusunda daha esnek olduklarını da belirtelim. Kablolar güç kaynağına sonradan takılabildiği için sonradan gelecek yeni nesil bir kabloyu güç kaynağınıza takarak yenisini almak derdinden de kurtulabiliyorsunuz.

Kasalarla gelen güç kaynakları ne kadar iyi?

Ülkemizde sadece kalitesiz güç kaynakları değil, kalitesiz kasalar da maalesef çok sayıda yer almakta. Kasayı alırken güç kaynağını da işin içinden çıkarmak isteyen kullanıcılar, satın aldıkları markayı çok iyi tanımalılar. Burada yapabileceğimiz önemli bir tavsiye, kasayı üreten firma aynı zamanda güç kaynağı üretmiyorsa veya kasa içerisindeki güç kaynağının marka ve modeli belirtilmemişse bu ürünlere şüpheyle yaklaşmakta fayda var.

Kalitesiz kasalar, montaj yaparken elinizi yaralamanıza dahi neden olabilir. İçerisindeki güç kaynağı ise en ufak bir voltaj dalgalanmasında anakartınızı yakacak kadar hasar oluşturabilir. Yine bu güç kaynakları olan sistemlerde ileriye dönük parça değişim zordur. Zira yetersiz kablolar yüzünden ikinci bir ekran kartı veya fazladan bir sabit disk takmak istediğinizde yarı yolda kalabilirsiniz.

Yine bası modellerde güç kaynağının çıkış değerinin de yalan verilere dayandığını belirtelim. örneğin normalde 300 Watt olan bir güç kaynağı için 460 Watt etiketi basılması ülkemizde sık karşılaşılan bir durum.

Onaylanmış markalar

Güç kaynaklarını gerçek anlamda test edebilmek için çok yüksek meblağlarda satılan ekipmanlar gerekiyor ve maalesef bu cihazlardan ülkemizde sayılı sayıda mevcut. Yine de ülkemizin büyük distribütörlerinden Çizgi Elektronik, dünyanın en büyük güç kaynağı üreticilerinden FSP'nin kullandığı Fast Auto FA-4200ATE cihazını bünyesinde barındırıyor. Cihaz ile ülkemizde satılan neredeyse bütün güç kaynaklarını test eden kurum, sağda gördüğünüz güvenilir güç kaynaklarını ortaya çıkarmış.

Uzun zaman önce yapılan bu testten sonra ülkemizde başka markalar da satılmaya başladı. Eğer alacağınız güç kaynağı bu listenin dışında ise tek yapmanız gereken 80 Plus sertifikası olup olmadığına bakmak. Eğer varsa o ürünü gönül rahatlığıyla tercih edebilirsiniz.

Son olarak Çizgi Elektronik'in kapsamlı testine ve kalitesiz güç kaynaklarının anakartlara ne gibi zararlar verdiğini gösteren resim galerisine buradan ulaşabilirsiniz. Sayfada ayrıca güç kaynakları ile ayrıntılı bilgi de bulabilmek mümkün.

Kalitesiz güç kaynağının sonuçları

Sisteminiz her ne kadar kararlı çalışıyor gibi gözükse de kalitesiz güç kaynağı er ya da geç bir yerden patlak verecektir. Örneğin normalde sorunsuz çalışan sisteminiz oyunlara girdiğinizde birden kapanıyorsa, ortada bir güç yetmezliği olabilir. Zira normalde 20 Watt tüketen ekran kartınız oyunlarda 150 Watt tüketiyordur ve güç kaynağınız bu güce cevap veremediğinde kendi kendini kapatır -tabi şanslıysanız.

Yine kalitesiz güç kaynaklarında çoğu akım koruma teknolojisi yoktur. Aşırı akım, kısa devre, dalgalanma, aktif güç düzeltme gibi özelliklerin olmadığı ucuz güç kaynakları, şebeke dalgalanmalarında anında sistemi kapatırken aşırı voltaj gibi durumlarda ise anakartınızı kömüre çevirebilir hatta alev alabilir.

Yine kalitesiz güç kaynakları yüzünden mavi ekran almanız da işten bile değil. Son olarak bu güç kaynaklarının fanlarının da kalitesiz olduğu için çok gürültü yaptıklarını belirtelim.