Dizüstü bilgisayar satın alma rehberi

Dizüstü bilgisayarlar bir zamanlar çok pahalıydı. Halen toplama bir masaüstü PC ile kıyaslandığında, dizüstü bilgisayarlar daha pahalı kalıyor. Ancak geçen seneler zarfında aradaki uçurum büyük miktarda kapandı. Artık gerçekten uygun fiyatlarla güçlü dizüstü bilgisayarlar bulmak mümkün. Dizüstü bilgisayarlar, masaüstü bilgisayarlarda olmayan tek bir şeye sahipler: taşınabilirlik.

Bir dizüstü bilgisayarı evde, işte, tatilde kısacası her yerde kullanabilirsiniz. Kablosuz bağlantıların yayılması sayesinde bir kafeye oturduğunuzda pil ömrünüz yettiği kadar işinize bakabilirsiniz. Ev içerisinde de sıcak bir odadan bunaldığınızda dizüstü bilgisayarınızı balkona taşıyarak keyifle kullanabilirsiniz. Elbette dizüstünde de kullanabilirsiniz. Ancak sıcaklık yüzünden erkeklerde sperm sayısını düşürdüğünü unutmayın ve dizüstünü, dizüstünde çok tutmayın.

Dizüstü bilgisayar alırken dikkat edilmesi gereken temel unsurun ihtiyaçlarınız olduğunu unutmayın. İnsan farklı modeller arasında gezinirken ihtiyacı olmayan bir ürünü alabilir...

Hep sırtınızdaysa...

Peki nelere dikkat etmeli? Öncelikle dizüstü bilgisayarı ne kadar taşıyacağınızı bir düşünün. Devamlı sırt çantanızda gezdirecekseniz sizin için öncelik hafif bir dizüstü olmalı. Hatta belki dizüstünden vazgeçip bir netbook da alabilirsiniz. Ancak biz bu rehberde sadece dizüstü bilgisayarlara yer vereceğiz. Yani en azından ortalama veya üstü donanım özellikleri ve ekran boyutu rahat bir çalışma için önemli özellikler.

Ağırlıktan sonra kullanım alışkanlıklarınıza bağlı olarak ekran boyutu önem kazanıyor. Dizüstünü masaüstüne koyduğunuzda ne kadar uzakta oturmaya alışıksınız? İşte bu ne kadar geniş bir ekrana ihtiyaç duyduğunuzu belirliyor. Dizüstünü çok yakın tutarak, hatta kucağınızdan çalışıyorsanız nispeten küçük bir ekran boyutunda ve daha hafif bir dizüstünü tercih etmekten çekinmeyin. Unutmayın mükemmel dizüstü yok, ihtiyaçlarınıza en çok uyan dizüstü var.

Dizüstünü hangi işlemlerde kullanacağınız çok önemli. Sadece internete mi bağlanacaksınız? Oyun oynamak istiyor musunuz? Eğer istiyorsanız ne tarz oyunlar oynuyorsunuz? Sistem ihtiyacı yüksek olan yeni oyunlara meraklı bir takipçi misiniz, yoksa senelerdir aynı oyunları mı oynuyorsunuz? Devasa online oyunlar için öyle çok yüksek sistem ihtiyaçları söz konusu değil.

İşiniz neleri gerektiriyor?

İş için kullanacaksanız işinizin muhteviyatı önemli. Mimar, grafiker gibi grafik işlemler gerektiren işlerde çok güçlü, profesyonel bir dizüstüne ihtiyacınız var demektir. Bu tür bir bilgisayarda sıra dışı bir ekran kartına ihtiyaç duyabilirsiniz. Genellikle grafikerler Mac tercih ederler, bununla birlikte Mac'in de Intel işlemciye geçtiği düşünülürse aynı paraya çok daha güçlü bir sistem satın alabilirsiniz. Bu tür kullanıcılar için tablet türü ekranı üzerine çizim yapıalbilen modeller çok daha uygun olacaktır. Özellikle Photoshop gibi Adobe ürünleri kullanacaksanız yüksek bellek ve işlemci gücüne de ihtiyaç duyacaksınız demektir.

Sadece ofis işlemleri yapacaksanız, Word, Powerpoint, Excel kullanacaksanız herhangi bir dizüstü işinizi görecek güçte olacaktır. Aynı şey sadece sörf yapmak isteyenler için de geçerlidir. Ancak sunum yapmak istiyorsanız tarz sahibi şık bir dizüstü seçmeniz yerinde olur. Kaliteli bir görünüm, dönen bir ekran sunumlarınızı daha etkileyici hale getirecektir.

Farklı düşünmek gerekiyor

Arazi çalışmaları yapan bir mühendis iseniz kasası sağlam, dayanıklı bir dizüstü yeğlemeniz yerinde olacaktır. Ayrıca bilgisayarınızı sigortalatmanız, harici bir sabit diske veya yüksek kapasiteli bir USB belleğe de sık sık verilerinizi yedeklemenizi tavsiye ederiz. Sabit disk olarak da geleneksel mekanik diskler yerine SSD yeğlemelisiniz. Bu pahalı sabit disklerin oynar parçası olmadığı için sarsıntıdan doğabilecek hasar ve veri kayıpları çok düşük olacaktır.

Dizüstü seçerken klasik masaüstü alışverişinden farklı davranmak durumundasınız. Özellikle satıcılar size işlemciden bahsedecektir ama düşük bellekli bir dizüstünün verimsiz olacağı aşikardır. Aynı şekilde ekran kartı da çok önemli çünkü dizüstü bilgisayarda masaüstünde olduğu gibi sık sık ekran kartı değiştiremeyeceksiniz. Dizüstü parçaları pahalı olduğu için size lazım olan özellikleri baştan satın almaya bakın. Buna bir tek bellek istisna olabilir, bellek ekleyebilirsiniz ama sonradan alacağınız dizüstü belleğin de ek masraf olacağını unutmayın.

İnternet bağlantısı ve ergonomi

Dizüstü alırken insanların önem vermediği ancak çok önemli bir özellik de kablosuz bağlantı standartlarının güncel olmasıdır. Bu standartların da ötesinde bilgisayarınızın USB portunu kaplayan bir 3G modem görmek istemiyorsanız, dahili 3G özelliğine sahip bir dizüstü tercih etmelisiniz.

Klavyenin ve touchpad'in geniş olması, ekran üzerindeki webcam'in ve hoparlörlerin kalitesi de hep atlanan unsurlardandır. Bunarlın daha baştan kaliteli olması iyi olur yoksa çantanızda ek bir webcam ve dizüstü hoparlörleri ek yer kaplayacak ve ağırlık yapacaktır.

Kritik öneme sahip özelliklerden biri pil ömrüdür. Güçlü bilgisayarlar tam gaz çalışırken bataryayı hızla tüketirler. Bu yüzden güçlü dizüstü bilgisayarları tam performans kullanma süreniz kısıtlıdır. Genelde prize yakın olmak zorunda olduğunuzu unutmayın. Yine de pil ömrü ne kadar uzunsa o kadar iyi,en güçlü dizüstü bilgisayarlarda bile ayarlar sayesinde daha az güç harcayarak daha uzun süre çalışmaya devam edebilirsiniz.

Garanti ve yazılımlar

Garanti şartları ve sigorta da bir dizüstü satın alırken dikkat etmeniz gerekenlerden. Masaüstü PC'lerin aksine devamlı taşınan dizüstü bilgisayarlarda kaza ve çalınma riski çok daha yüksektir. Bunları bir kenara bıraksanız bile en basitinden klavyeye çay dökme riskiniz var. Bilgisayarınız anında bozulabilir çünkü klavyenin altında dizüstünün donanımı yer alıyor. Bu yüzden sıvıya dayanıklı klavyesi olan bir dizüstü seçmenizde fayda var. Kendinizi bilin, hata yapma oranınızı ve riskinizi belirleyerek buna göre karar verin.

Dizüstü bilgisayar alırken beraberinde gelen işletim sisteminin ek bir masraf olduğunu unutmayın. Windows kullanmayacaksanız boşuna para vermeyin ve Free Dos, Linux veya Pardus ile gelen bir dizüstünü yeğleyin. Elinizde zaten orijinal bir Windows varsa da aynı şekilde işletim sistemine para vermek yerine böyle bir dizüstü alarak elinizdekini kurabilirsiniz. Ancak dizüstü bilgisayarlar beraberlerinde tonla yazılım yüklü gelirler. Format atarsanız bunları içeren bir diskiniz olduğundan emin olun. Veya kendinize güveniyorsanız ve bunları gereksiz buluyorsanız sistemi tamamen temizleyip sadece kendi istediğiniz yazılımları kurun.

Bir piyasa analizi

Piyasadaki dizüstü bilgisayarların büyük çoğunluğu 1000-2000 TL arasında yer alıyor. Büyük çoğunluğu Vista ile geliyor ve 2GB civarı belleğe sahip. Ancak 3 ve 4Gb belleğe sahip modeller de oldukça fazla. Bellek olayı eskisi gibi sıkıntılı değil. Piyasadaki dizüstü bilgisayarlardan ezici bir çoğunluğu Intel Core 2 Duo T6400 2.0 Ghz işlemci kullanıyor. Onu takip eden Core Duo işlemciler artık oldukça eskidi ve uzak durmanızı tavsiye ediyoruz.Bu arada dizüstü işlemcilerde AMD'nin esamesi bile okunmuyor denebilir.

İş ekran kartına gelince dizüstülerin büyük çoğunluğu dahili ekran kartı ile çuvallıyor. Bellek paylaşan ekran kartları oldukça yavaş. Ayrıca dizüstü bilgisayarların büyük çoğunluğu ideal bir ekran boyutu olan 15.4 inç. Çözünürlükler ne yazık ki çok yüksek değil.

İşlemciler:
Bilgisayarınızın beyni olan işlemci performansta temel unsuru oluşturur. Elbette satıcıların size bir dizüstü bilgisayarı sadece işlemcisini överek satmasına izin vermemelisiniz. Dizüstü işlemcileri geçtiğimiz yıllarda daha güçlü ve verimli hale geldi.
Size işlemci seçiminde yardımcı olacak bir tablo hazırladık. Buradaki notlar ve pil ömrü kullanım şartlarına ve sistemdeki yazılımlar gibi etkenlere göre görecelidir. Ancak karar verirken oldukça yardımcı olacaktır

Piyasadaki işlemciler

Şu an piyasada bulabileceğiniz dizüstü işlemcilerini şöyle sıralayabiliriz:

Amd Athlon (Tek çekirdek): Bu işlemcinin hala mobil piyasada bulunması bile utanç
V-40, 1.6 Ghz M, FSB 800Mhz, 512Kb ön bellek:

Amd Athlon 64 X2 Dual Core: Intel işlemci kalabalığının arasında pek az Amd var. Core Duo işlemcileri geride bıraksalar da Core 2 Duo'nun alt modellerine bile yeniliyorlar.
QL-64, 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek
QL-64, 2.0 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek
TL-64, 2.2 Ghz, FSB 1600Mhz, 1MB ön bellek

Amd Turion X2 Dual Core: Yüksek FSB hızlarıyla güçlü dizüstü işlemcileridir. Gönül rahatlığıyla alıp kullanabilirsiniz.
RM-72, 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek
RM-74, 2.2 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek
ZM-82, 2.2 Ghz, FSB 1600Mhz, 2 MB ön bellek
ZM-80, 2.1 Ghz, FSB 1600Mhz, 2MB ön bellek

Intel ULV (Ultra Low Voltage): Pil ömrünüz uzun olsun istiyorsanız yeğleyin çünkü tüketimleri 5.5 watt'a kadar iniyor.
Core 2 Solo U3500 1.4 Ghz, FSB 800Mhz, 3MB ön bellek
Core 2 Solo SU2700 1.3 Ghz, FSB 800Mhz, 2MB L2 ön bellek
Core 2 Duo U7700 1.3 Ghz, FSB 533Mhz, 2MB L2 ön bellek
Core 2 Duo SU9300 1.2 Ghz, FSB 800Mhz, 3MB L2 ön belek
Core 2 Duo SU9400 1.4 Ghz, FSB 800Mhz, 3MB L2 ön bellek

Intel Celeron (Tek çekirdek): AMD Athlon tek çekirdek mobir işlemciler için geçerli olan Celeron için de geçerli, uzak durun!
M550, 2.0 Ghz, FSB 533Mhz, 1Mb ön bellek
M900, 2.2 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek

Piyasadaki işlemciler 2

Intel Core Duo (32 Bit): Bu işlemcileri kullanan pek çok dizüstü var. Güçsüz değiller ancak çok eskidiler, geleceğe yönelik bir dizüstü istiyorsanız uzak durmanızda fayda var. T serisi bu işlemciler 31 watt güç tüketiyor.
T2450 2.0 Ghz, FSB 533Mhz, 1MB ön bellek
T2600 2.17 Ghz, FSB 667Mhz, 2MB ön bellek
T3200 2.0 Ghz, FSB 667MHZ, 1MB ön bellek
T3400 2.16 Ghz, FSB 533Mhz, 1MB ön bellek
T3400 2.16 Ghz, FSB 667Mhz, 1MB ön bellek
T4200 2.0 Ghz, FSB 800Mhz, 1Mb ön bellek
T4200 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 1Mb ön bellek
T4300 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek

Intel Core 2 Duo (64Bit): Piyasada en yaygın bulunan dizüstü işlemcileri. Pek çok seçenek var ve bunlar işinizi uzun süre görecek güçlü işlemciler. U ve SU serileri 10 watt, SL ve L serileri 17 watt, T serileri 35 watt, P serileri 25 watt güç tüketiyor.

T5470 1.6 Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T5670 1.8 Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T5800 2.0 Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T5850 2.16 Ghz, FSB 667Mhz, 2MB ön bellek
T5850 2.26 Ghz, FSB 667Mhz, 2MB ön bellek
T5870 2.0 Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T6400 2.0 Ghz, FSB 667Mhz, 2MB ön bellek
T6500 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T6570 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 1MB ön bellek
T6600 2.2Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T7100 1.8Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
T7250 2.0Ghz, FSB 800Mhz, 2MB ön bellek
P7350 2.0 Ghz, FSB 1066Mhz, 3MB ön bellek
P7370 2.0 Ghz, FSB 1066Mhz, 3MB ön bellek
T7500 2.2 Ghz, FSB 800Mhz, 4MB ön bellek
T7600 2.33 Ghz, FSB 667Mhz, 4MB ön bellek
T7700 2.4 Ghz, FSB 800Mhz, 4MB ön bellek
T8100 2.1 Ghz, FSB 800Mhz, 3MB ön bellek
T8300 2.4 Ghz, FSB 800Mhz, 3MB ön bellek
P8400 2.26 Ghz, FSB 1066Mhz, 3MB ön bellek
P8600 2.4 Ghz, FSB 1066Mhz, 3MB ön bellek
P8700 2.53 Ghz, FSB 1066Mhz, 3MB ön bellek
P8800 2.66 Ghz, FSB 1066Mhz, 3MB ön bellek
T9300 2.26 Ghz, FSB 1066Mhz, 6MB ön bellek
U9300 1.2 Ghz, FSB 800Mhz, 3MB ön bellek
SL9400 1.8 Ghz, FSB 1066Mhz, 6MB ön bellek
T9550 2.66 Ghz, FSB 1066Mhz, 6MB ön bellek
T9600 2.8 Ghz, FSB 1066Mhz, 6MB ön bellek

Intel Core 2 Quad (Dört çekirdekli): En son nesil, çok güçlü işlemciler. Keseniz derinse bu işlemcileri aldığınıza pişman olmazsınız. 45nm teknolojisiyle üretilmiş, 45 watt elektrik yakan işlemciler.
Q9000, 2.0 Ghz, FSB 1066Mhz, 6MB ön bellek
Q9100 2.26 Ghz, FSB 1066Mhz, 12MB ön bellek

Intel Core 2 Extreme Quad
QX9300, 2.53Ghz, FSB 1066Mhz, 12MB ön bellek

Piyasadaki ekran kartları

Ekran kartı:
Oyun oynayacaksanız veya ekran kartının GPU'sunu çeşitli işlemlerde programlar yardımıyla kullanacaksanız kesinlikle iyi bir ekran kartı olmasına dikkat edin. Paylaşımlı belleğe kanmayın, önemli olan ekran kartının kendi belleğidir. Ancak bellekten daha önemli olan güncel ve güçlü bir ekran kartı modeli olmasıdır. Masaüstü ekran kartı satışında da geçerli olan bir numara yüksek bellekli ama çok yavaş ekran kartlarını bilinçsiz kullanıcılara satmaktır.
İşte piyasadaki dizüstü bilgisayarlarda görebileceğiniz ekran kartları:

ATI ekran kartları
ATI Mobility Radeon HD 2400 256 MB
ATI Mobility Radeon HD 2600 256 MB
ATI Mobility Radeon HD 3410 512 MB
ATI Mobility Radeon HD 3430 256 MB
ATI Mobility Radeon HD 3470 256 MB
ATI Mobility Radeon HD 3650 512 MB
ATI Mobility Radeon HD 3670 512 MB
ATI Mobility Radeon HD 4330 512 MB
ATI Mobility Radeon HD 4530 512 MB
ATI Mobility Radeon HD 4570 512 MB
ATI Mobility Radeon HD 4650 1 GB

INTEL
GMA X3100 Paylaşımlı bellek
GMA 4500MHD Paylaşımlı bellek
GMA X4500 Paylaşımlı bellek
GMA 950 Paylaşımlı bellek
GME 965 Paylaşımlı bellek

NVIDIA
Quadro NVS 130M 256MB
Quadro NVS 150M 128 MB
GeForce G102M 512 MB
GeForce G105M 512 MB
GeForce FX Go 7600 256 MB
GeForce 8400GS 256 MB
GeForce 8600M GT 512 MB
GeForce 8700 GT 512 MB
GeForce 9200M GE 256 MB
GeForce Go 9200 M GS 512 MB
GeForce 9300M 256 MB
GeForce 9300M GS 256 MB
GeForce 9500M GS 512 MB
GeForce 9600GS 512 MB
GeForce 9600M GS 512 MB
GeForce 9600M GT 512 MB
GeForce 9800M GS 1 GB
GeForce 9800M GTS 1 GB
GeForce GTX260M 1GB
GeForce GTX280M 1 GB