Deprem derinliği ne demek? Bir depremin derinliği neden önemlidir?
Bir depremin şiddeti kadar, derinliği de oldukça önemlidir. Peki ama deprem derinliği dendiğinde ne anlamalıyız? Hanfi depremlere sığ deprem diyoruz, hangilerine derin deprem diyoruz?
Depremler, dünya yüzeyinden yaklaşık 800 kilometre derinliğe kadar uzanan kabukta veya üst mantoda meydana gelir. Bir depremin sallama gücü, depremin kaynağından uzaklaştıkça azalır, bu nedenle 500 km derinlikte meydana gelen bir depremin yüzeydeki sallama gücü, aynı güçteki bir depremin 20 km derinlikte meydana gelmesine göre önemli ölçüde daha azdır.
Depremler, dünyanın yüzeyinden yaklaşık 700 kilometre derinliğe kadar değişen yerkabuğunda veya üst mantosunda meydana gelir. Bu derinliğin altında, alan çok sıcak ve sünek olduğu için kayalar kırılmak yerine eğilme ve akma eğilimindedir.
Sismolojide, bir depremin meydana geldiği derinliğe odak derinliği denir. Depremler 50 km'den daha az bir derinlikte meydana geliyorsa "sığ", 300-700 km derinlikte meydana geliyorsa "derin" olarak etiketlenir. Derinliği 50 kilometreden 300 kilometreye kadar olan depremler “orta” olarak değerlendirilir.
Genel olarak, derin depremlerden gelen sismik dalgalar yol boyunca enerji kaybederek yüzeye daha hafif bir şekilde ulaşır. Sığ depremler daha derin olanlardan daha fazla zarar verme eğilimindedir. 400 kilometre derinlikte meydana gelen bir depremin gücü, 10 kilometre derinlikte meydana gelen bir depremden belirgin şekilde daha azdır. Ayrıca, sığ odaklı depremler genellikle derin odaklı depremlerden çok daha fazla artçı deprem üretir.
Depremlerin büyük çoğunluğu sığdır. 1976 ve 2020 yılları arasında kaydedilen 56.832 orta ila büyük depremden yalnızca yaklaşık yüzde 18'i 70 kilometreden derindi. Daha da azı, yaklaşık yüzde dördü 300 kilometrenin altındaydı.
Genellikle, merkez üssünün yakınında ve üzerinde bir sismik istasyon olmadıkça, bir depremin derinliğini doğru bir şekilde belirlemek, yerini belirlemekten daha zordur. Bu nedenle, genel olarak, derinlik belirlemelerdeki hatalar, konum belirlemelerdekinden biraz daha fazladır.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir