Coronavirüs İnsanlara Nasıl Geçti? Hayvan Pazarı İddiaları Ne Kadar Doğru?
Bilim insanları Corona Virüsünün yarasalarda ortaya çıktığına emin gibi. Ama insanlara nasıl bulaştığı konusu halen gizemini koruyor. Bilim insanları, yarasa ve insan arasında, virüsü aktaran farklı bir hayvan daha olabileceğini söylüyor.
İnsanların gözünde Coronavirüs'ün kaynağının
sabit olduğu söylenebilir: 2019'un sonlarında, artık Dünya
genelinde ünlü olan Wuhan'daki Huanan
pazarında biri bir hayvandan virüsü kaptı. Sonrasında ise
Çin'in Hubei bölgesinin başkentinde başlayan hastalık,
Dünya'nın neredeyse her yerinde görülen ve şu anda 80.000'in
üzerinde kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan bir salgına
dönüştü.
Ancak bilim insanlarının çözmeye uğraştıkları birkaç problem söz konusu. Bu problemlerin belki de en önemlisi, virüsün insanlara geçmeden önce hangi türlerde barındığı. Bir salgının nasıl başladığını öğrenmek, bir sonraki salgını durdurmak için kilit önem taşıyabilir.
Melbourne'daki Monash Üniversitesi'nden mikrobiyoloji bölümü başkanı Prof. Stephen Turner, virüsün en yüksek ihtimalle yarasalardan kaynaklandığını söylüyor. Ancak bundan sonrası oldukça karanlık. Virüsünü Wuhan canlı hayvan pazarından kaynaklandığı konusunda ise Turner, bunun kesin olmadığını söylüyor. "Problemin bir kısmı, bilginin sadece gözlem kadar iyi olmasıdır" diyen Turner, bu tip virüslerin hayvanlar dünyasında sürekli olarak dolaştığını belirtiyor.
Turner, virüsün New York hayvanat bahçesindeki bir kaplanda görülmesinin, virüslerin türler arasında nasıl hareket edebildiklerini gösterdiğini söylüyor. Bir virüsün etkileyebileceği türlerin anlaşılmasının, virüsün kaynağını belirlemeye de yardımcı olacağını belirtiyor.
Bilim insanları virüsün muhtemelen yarasalardan geldiğini; ancak
insanlara geçmeden önce bir başka hayvanın aracılık etmiş
olabileceğini söylüyorlar. 2002 Sars salgınında da virüs,
nalburunlu yarasalardan misk kedilerine ve sonrasında insanlara
geçmişti.
Pangolinin, yarasalarla insanlar arasında aracı olmuş olabileceği düşünülüyor. Pangolinlerin "Dünya'da en fazla yasa dışı satılan memeli hayvan" oldukları belirtiliyor. Wuhan'da satıldığı belirtilen hayvanlar listesinde yer almasalar da, bunun sebebi satışlarının yasa dışı olması. Tabii ki pangolinin aracı olduğu da kesin değil.
Sydney Üniversitesi'nden Prof. Edward Holmes, virüsün genomuna bakarak muhtemel kaynağını inceleyen Nature dergisindeki araştırmanın ortak yazarı. Sosyal medya üzerinde yaptığı açıklamalarda virüsün aracı olarak kullandığı hayvanın halen kesin olmadığını söylüyor.
Canlı hayvan pazarları, özellikle Sars da dahil olmak üzere daha önce de salgınların çıkışları ile ilişkilendirilmişti. Bunun en büyük sebeplerinden biri de, pek çok farklı türün etkileşim halinde olması ve virüsler için bir fırsat yaratması.
Kısacası, şu anda virüsün atasını bulmuş olsak da, henüz insanlara tam olarak nasıl geçtiğini belirlemiş değiliz. Diğer türlerdeki Coronavirüs bilgimizin genişlemesi ile beraber, bu evrim ve geçiş hakkında daha net bir bilgiye sahip olmamız mümkün olacak.