Çocuklara ilk cep telefonu ne zaman, kaç yaşında alınmalı?

Çocuklara ilk cep telefonunun ne zaman verileceği önemli ve zor bir karar. Çünkü bu karar sadece yaşla ilgili değil, çocuğun gelişimsel olgunluğu ve aile ile de ilgili. Aynı zamanda çocuğun ilk telefonunu sorumlu ve güvenli bir şekilde kullanıp kullanmayacağı, teknoloji ile sağlıklı bir ilişki geliştirip geliştiremediği de önemli bir konu. Bu konudaki bazı yorumlar, araştırmalar ve öneriler şöyle:

• Ofcom'un verileri Birleşik Krallık'taki çocukların büyük çoğunluğunun 11 yaşında bir akıllı telefona sahip olduğunu ve sahiplik oranının 9 yaşında %44'ten 11 yaşında %91'e çıktığını gösteriyor. ABD'de 9-11 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerin %37'si çocuklarının kendi akıllı telefonlarına sahip olduğunu söylüyor. Avrupa'da 19 ülkede yapılan bir çalışmada, 9 ila 16 yaş arası çocukların %80'i her gün veya neredeyse her gün çevrimiçi olmak için bir akıllı telefon kullandıklarını söylüyor.

• ABD'deki California Üniversitesinden Candice Odgers, "Ergenlik çağına geldiğimizde, çocukların %90'ından fazlasının bir telefonu var" diyor.

• Avrupa'da yedi ülkede yapılan bir araştırma, doğumdan 8 yaşına kadar olan çocukların akıllı telefon ve sosyal medya uygulamalarını kullanma söz konusu olduğunda "çevrimiçi risklere ilişkin algılarının sınırlı olduğunu veya hiç olmadığını" gösteriyor.

• 11-15 yaş arası çocuklarla yapılan bir Danimarka araştırması ise telefonların ebeveynlerin güvenlik duygusunu artırarak çocuklara gerçekten bağımsız hareket kabiliyeti sağladığına dair bazı kanıtlar buldu. Çocuklar, telefonların müzik dinleyerek ve ebeveynleri ve arkadaşlarıyla iletişim halinde kalarak dışarıdaki deneyimlerini geliştirdiğini söyledi.

• BBC'nin haberine göre ise bu yılın başlarında yayınlanan bir makalede ergenlik döneminde belirli yaşlarda sosyal medya kullanımının daha sonraki düşük bir yaşam doyumu dönemiyle ilişkilendirildiği bulundu. Yaşları 10 ila 21 arasında değişen 17.000'den fazla katılımcının verilerini analiz eden araştırmacılar, kızlar için 11 ila 13 ve erkekler için 14 ila 15 yaşlarında daha yüksek sosyal medya kullanımının bir yıl sonra daha düşük yaşam doyumu öngördüğünü buldular. Tersi de doğruydu: Bu yaşta daha az sosyal medya kullanımı, bir sonraki yıl daha yüksek yaşam doyumunun habercisiydi.

CEP TELEFONU KAÇ YAŞINDA ALINMALI?

Aslında araştırmalar ailelere fikir verirken 'kaç yaşında' sorusuna tam bir yanıt vermiyor. Çünkü yaşın yanı sıra diğer faktörler de sosyal medyanın çocuklar ve gençler üzerindeki etkisini etkileyebilir. Çünkü çocukların gelişimleri, farklı hayatlar yaşamaları, sosyal medyayı farklı şekilde kullanmaları gibi pek çok parametre var.

Profesör Candice Odgers, ebeveynlerin sorması gereken temel sorunun şu olduğunu söylüyor: "Çocuk ve aile için nasıl uygun?"

NASIL KARAR VERİLMELİ?

CNBC'de yer alan bir makaleye göre de çocuğunuza bir akıllı telefon verip vermemeye karar vermeden önce, hazır olup olmadıklarını düşünmek önemlidir. Çoğu zaman, bu karar çocuğunuzun olgunluk düzeyine bağlıdır. Bu nedenle karar vermeye yardımcı olması için birkaç soru veya gelişimsel kilometre taşı üzerinde düşünülmelidir.

Örneğin, "Çocuğunuz ne kadar sorumlu? Eşyalarıyla ilgilenmeleri ve telefonu uygun şekilde kullanmaları konusunda sizce hazır mı? Bir telefon çocuğunuz için hem güvenliği hem de sosyal gelişimi açısından ne kadar faydalı olur? Çocuğunuz ekran süresi ve sosyal medya kullanımındaki sınırlamalarla ne kadar iyi başa çıkıyor?"

Wisconsin Üniversitesi’nde pediatri profesörü olan Megan Moreno, “Mevcut kanıtlar, bir akıllı telefonun önerildiği veya önerilmediği belirli bir yaşı desteklemiyor” diyor:

"Bir dönüm noktası yaklaşımı kullanmak, bir çocuğun telefona olan ilgisini ve hazır olup olmadığını değerlendirmenin muhtemelen daha iyi bir yoldur"

Ancak bu kilometre taşları için katı ve hızlı kurallar yoktur ve bunlar ebeveyn olarak sizin tarafınızdan bağımsız olarak veya çocuğunuzla açık bir diyalog yoluyla tanımlanabilir.

UZMANLARIN HAZIRLADIĞI 10 SORU

Amerikan Pediatri Akademisi ve AT&T'den çocuk doktorları ise ailelere yönelik 10 soru geliştirmiş. Anketteki sorular şöyle:

• Ailede çocuğunuza telefon alma konusunda kimler konuşmaya başlıyor? Siz mi, çocuğunuz mu hem siz hem çocuğunuz mu?

• Çocuğunuzun güvenliği için ne sıklıkla cep telefonuna ihtiyacı olduğunu düşünüyorsunuz?

• Bir telefona sahip olmak çocuğunuzun şahsen göremediği aile üyeleri veya arkadaşlarla bağlantı kurmasına ne sıklıkla yardımcı olur?

• Çocuğunuz ne sıklıkla okulda kendisine verilen görevleri bitirmek gibi sorumlu davranışlar sergiliyor?

• Çocuğunuz evdeki TV, tablet veya video oyunlarındaki kısıtlamalar gibi kurallara ne sıklıkla uyuyor?

• Çocuğunuz sırt çantası, şapka veya eldiven gibi eşyalarını ne sıklıkla başarılı bir şekilde takip ediyor?

• Siz yanında değilken karar verirken çocuğunuzun muhakemesine ne sıklıkla güveniyorsunuz?

• Çocuğunuz ne sıklıkla dürtülerle başa çıkabilir (örneğin, ders sırasında konuşmaya direnebilir)

• Çocuğunuz bir hata yaptığında ne sıklıkla size itiraf eder ve ardından işleri daha iyi hale getirmek için çalışır?

• Ebeveyn denetimlerini ayarlamak, bir aile medya planı oluşturmak ve çocuğunuzla çevrimiçi gördükleri ve yaptıkları hakkında konuşmak gibi adımlar atmaya hazır mısınız?

BU SADECE YAŞLA İLGİLİ DEĞİL

Child Mind Institute'ta klinik psikolog olan PhD Jerry Bubrick de kendisine sık sık bir çocuğa telefon verme yaşının ne olduğu sorulduğunu söylüyor.

Dr. Bubrick, "Ebeveynlere sorunun belirli bir yaştan çok, bir çocuğun sosyal farkındalığı ve teknolojinin ne anlama geldiğini anlaması ile ilgili olduğunu söylüyorum" diyor ve şu konuları göz önünde bulundurmanızı tavsiye ediyor:

• Çocuğunuz ne sıklıkla bir şeyleri, özellikle de pahalı şeyleri kaybediyor? Onlara bir şeyin çok önemli olduğunu söylerseniz, onunla özel olarak ilgilenirler mi, yoksa birkaç gün sonra otobüste mi bırakırlar?

• Çocuğunuz parayı ne kadar iyi idare ediyor? Bir oyunun ortasında olup da bedelini düşünmeden dürtüsel olarak daha fazla can satın alır mı?

• Çocuğunuzun sosyal ipuçlarını ne kadar kolay anladığını düşünün. Çocuğunuz teknoloji konusunda ne kadar anlayışlı? Gelecekteki üniversite kabul personelinin, işverenlerinin ve meslektaşlarının şu anda yayınladıkları her şeyi bir şekilde görebileceklerini gerçekten anlıyorlar mı?

• Çocuğunuz ekran süresi sınırlamaları konusunda ne kadar başarılı ? Sürekli bilgisayara ya da oyun konsoluna yapışıksa muhtemelen telefonu da elinden bırakmakta zorlanacaktır.