Tehlikeli mi, değil mi: Cıvaya dokunursak ne olur? Cıva zehirlenmesi nedir?

Cıva, zehirli doğası sebebiyle, tarih boyunca sağlık sorunlarına neden olmasıyla bilinir. Ancak insanlar, tehlikeli şeylerin tam olarak nasıl tehlikeli olduklarını ve bunlarla neler yapılabileceğini hep merak etmiştir. Cıva da bu durumdan muaf değil. İnsanların cevabını en çok merak ettiği sorulardan biri de şu: Cıvaya temas etmek, cıvaya dokunmak tehlikeli midir? Cevabı en basit şekilde verelim: Hayır; cıvaya güvenli bir şekilde elinizle dokunabilirsiniz.

Cıva cildimiz tarafından emilmez, bu nedenle herhangi bir kötü etkiye maruz kalmadan cilde değmesinde bir sakınca yoktur. Cıva, su ve tam yağlı süt arasında bir viskoziteye sahip olmasına rağmen çok daha yüksek bir yoğunluğa sahiptir. Sudan 13 kat daha yoğun olduğundan dolayı, avucunuzun içindeki birkaç damla cıva sizi şaşırtacak kadar ağır olacaktır.

Tabii ki, cilt tarafından emilmiyor olması, cıvanın dikkatsizce kullanılabileceği anlamına gelmez. Cildinizde herhangi bir kesik veya yara varsa ve kan dolaşımınıza cıva girerse, bu son derece tehlikelidir. Diğer bir endişe, küçük damlacıkların ayrılıp buhara dönüşmesidir. Cilt cıva buharını emebilir, ancak cıvanın vücudumuza girip orada birikmesi için en kolay yol solumadır.

Cıva zehirlenmesi nasıl olur?

Cıva zehirlenmesi genellikle metalin tuzlar veya organik bileşikler yoluyla birikmesinin bir sonucudur. Çevreye cıva salan insan faaliyetleri kömür yakma ve altın madenciliğidir. Alınan cıvanın çoğu, daha küçük balıkları yiyerek cıva bileşikleri biriktiren, besin zincirinde daha üst seviyelerde yer alan balıkları yemekten gelir. Yine de araştırmalar, cıva birikimi riskine rağmen balık yemenin genel olarak faydalı olduğunu göstermiştir.

Cıva zehirlenmesi genel olarak nadirdir, ancak madencilik topluluklarının yanı sıra büyük ölçüde balık diyetine bağımlı olan insanlarda daha fazla görülür.

Cıva ve bileşikleri, böbreklerin yanı sıra merkezi ve periferik sinir sistemini de etkiler. Böbrek yetmezliği, titreme, uykusuzluk, hafıza kaybı, nöromüsküler etkiler, baş ağrıları ve bilişsel ve motor fonksiyon bozukluklarına neden olabilir. Cıva zehirlenmesi ayrıca zekada bir azalma ile ilişkilendirilmiştir. Zehirlenme belirtileri arasında kas zayıflığı, zayıf koordinasyon ve ayrıca ellerde ve ayaklarda uyuşma yer alır.

Kısacası, cıvayı elinizde güvenli bir şekilde tutabilirsiniz. Ama arayapek çok etken girebileceğinden, bunun tavsiye edilen bir şey olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz...