Cildimizde Bizimler Birlikte Yaşayan Davetsiz Canlılardan Haberdar mısınız?
Bizimle beraber vücudumuzda ve cildimizde yaşayan mikroskobik canlılar, hem şaşırtıcı hem de korkutucu. Neyse ki bize pek bir zararları olduğunu söyleyemeyiz...
Sağlıklı bir insanın vücudunun hem içinde hem de dışında, çok
sayıda görmediğimiz, mikroskobik yaşam formu bulunuyor. Pek çok
araştırma, bağırsaklarımızda, cinsel organlarımızda ve geri kalan
hemen her yerde var olan mikro-biyomlardan kazandığımız faydaları
belirtiyor. Aynı görünmez topluluklar cildimizin üzerinde ve hatta
yüzümüzde de yaşıyor ve bunların arasında saç köklerinde ve yağ
bezlerinde yaşayan Demodex cinsinden D. folliculorum ve D.
brevis gibi küçük eklembacaklılar da bulunuyor.
Örümceklerin mikroskobik akrabalarının cildinizde yaşıyor olması
özellikle örümcek fobisi olanlar için pek hoş bir düşünce
olmayabilir ancak bu canlıların varlıkları çok nadiren bir problem
oluyor.
2014 yılında PLOS ONE üzerinde yayımlanan bir makale, o araştırmada test edilen yetişkinlerin %100'ünün en az bir Demodex cinsinden DNA izi taşıdığını göstermişti. Demodex maytları (mite) yaklaşık 0,3-0,4 milimetre uzunluğunda mikroskobik boyutlara sahip. Bu küçük boyutları da kolaylıkla porlar içerisinde yaşayabiliyorlar ve yaklaşık olarak her saç kökünde bir D. folliculorum ve her yağ bezinde birkaç D. brevis bulunabiliyor. Ortalama bir yetişkin insan vücudu yaklaşık 5 milyon saç köküne sahip ve bu da potansiyel yaşam alanı konusunda bir fikir verebilir.
Bu canlılar çoğunlukla zararsızlar. Baskılanmış
bağışıklık sistemleri bu canlıların nüfusunun çok artmasına ve buna
bağlı olarak da bir miktar iltihaplanmaya ve kaşıntıya sebep
olabiliyor. Ayrıca blefarit (kronik göz kapağı iltihabı), gül
hastalığı ve bazı sivilce türleri ile ilişkiler bulunuyor ancak
insanların büyük bir kısmı bu canlıları fark etmiyorlar. Genellikle
bu canlıların kontrol altında kalmalarını sağlamak için normal
hijyen kurallarını takip etmek yeterli oluyor.
Bu maytları genetik seviyede analiz etmek, sadece yüzümüzde yaşayanlar hakkında bilgi sağlamakla kalmıyor aynı zamanda çeşitlilikleri hakkında da bilgi veriyor ve bu canlıların ne zaman insanlarla beraber yaşamaya başladığı konusunda da ipuçları sunuyor. Aynı araştırmayı Dünya'nın farklı yerlerinde yaparak da bu türlerin genele yaygın mı olduğunu yoksa belirli coğrafi bölgelere mi yayıldıklarını öğrenebiliyoruz.
Demodex üzerine araştırmalar yapan San Francisco'daki Kaliforniya Bilim Akademisi entomolojisti Michelle Trautwein'in NPR ile bir röportajında söylediğine göre bu canlılar "kendi geçmişimiz hakkında bir hikaye anlatmanın yanı sıra daha eski insanlık tarihi ve göçler hakkında da bir hikaye anlatıyor."