Bugüne kadar yapılmış en etkili dövüş sanatı sinemayı nasıl değiştirdi?

1973 yapımı Ejder Kalesi, Lee’nin uyuşturucu kaçakçılığını ve fuhuşu örtmek için bir paravan olarak kullanılan bir dövüş sanatları turnuvasına sızmasını anlatıyor. Hünerlerini göstermesine vesile olan bu turnuva esnasında Lee aynı zamanda birkaç kötü adamın da canına okuyor tabii.

Lee, elde etmek için çok çalıştığı küresel başarıyı görecek kadar yaşayamadı ve 20 Temmuz 1973'te, henüz 32 yaşındayken Hong Kong'da öldü. Enter the Dragon, bir aydan kısa bir süre sonra, 19 Ağustos 1973'te ABD'de gösterime girdi.

ULUSAL FİLM KÜTÜPHANESİNE GİRDİ

Zaman meydan okuyan film, 2004’te ABD Kongre Kütüphanesi’nin 'Kültürel açıdan önemli' olan filmlerden oluşan Ulusal Film Kütüphanesi’ne girdi.

Filmin yapım süreci ise biraz zorlayıcı geçmiş. Çinli bir film şirketi (Golden Harvest/Concord) ile bir Hollywood stüdyosu (Warner Brothers) arasındaki ilk ortak yapım olan film, dil engelleri, senaryo sorunları gibi sorunlarla boğuşmuş. Yapımcı Andre Morgan, aynı zamanda filmin 450.000 dolar olan bütçesinin de oldukça az olduğunu belirtiyor. Ancak elde edilen kâr astronomikti; Enter the Dragon'un ilk gösteriminde dünya çapında 100 milyon dolar hasılat elde ettiği bildiriliyor.

Morgan, BBC Culture'a Lee'nin şahsen neredeyse hiç kimseye benzemeyen bir yıldız duruşuna sahip olduğunu söylüyor. "

Habere göre ABD'de geçirdiği on yılın ardından ilerleme kaydedemediği için hayal kırıklığına uğrayan Lee, 1971'de Hong Kong'a döndü ve 3 dövüş sanatı filmindeki başrolleri sayesinde büyük başarı kazandı: The Big Boss, Fist of Fury ve The Way of the Dragon (Ejderhanın Yolu). Ucuza mal edilen bu filmler Asya'da gişe rekorları kırdı. Bu haber Hollywood'a ulaştı ve Enter the Dragon doğdu.

DÖVÜŞ SANATLARI FİLMLERİ İÇİN STANDART BELİRLEDİ

Her ne kadar filmin senaryosu ve Lee’nin oyunculuğu eşsiz ve mükemmel olmasa da, Lee karizması ve dövüş sahneleri ile kendini ortaya koyuyor. Ejder Kalesi’ndeki koreografilerin dövüş sanatları filmleri için yeni standartlar belirlediği ve sektörü değiştirdiği ise yıllardır konuşuluyor. BBC Culture'a göre Enter the Dragon bugüne kadar yapılmış en etkili dövüş sanatı filmi olmaya devam ediyor.

Analize göre Lee, bir dövüş sanatçısı olarak Lee, zamanının çok ötesindeydi. Kung fu, karate ve judo gibi geleneksel dövüş stillerine saygılı olsa da kendi geliştirdiği dövüş felsefesini (Jeet Kune Do) izledi. Bruce Lee’nin felsefesi Jeet Kune Do ile temsil ettiği yenilikçi dövüş yaklaşımı, aynı zamanda seyircisini eğitme çabalarını da hissettiriyordu. Filmde çeşitli stilleri bir araya getiren Lee’nin bu başarısı ise yıllar boyunca “çığır açıcı” olarak adlandırılmış.

Analize göre Enter the Dragon için Lee, şimdiye kadar filme çekilmiş en sofistike ve fiziksel olarak en zorlu dövüş koreografilerinden bazılarını yarattı.

Film koca bir tür için en önemli öncü olmuştu. Lee ise 20. yüzyılın en büyük dövüş sanatçısı olarak kabul edilmiş ve tüm zamanların en sevilen dövüş sanatları filminin yıldızı olmuştu.

Film Nisan 1973'te tamamlandı. Lee, Hong Kong'daki bir dublaj stüdyosunda rahatsızlandıktan sonra tıbbi testler için Amerika'ya uçmuştu. Bir serebral ödem (beyin şişmesi) neredeyse onu öldürüyordu ama kimse nedenini belirleyemiyordu.

Bu korkunç korkuya rağmen, doktorlar Lee'nin 18 yaşında bir bedene sahip olduğunu söylediler ve Lee Hong Kong'a döndü. Ancak iki ay sonra dövüş sanatları yıldızı Tayvanlı yıldız Betty Ting Pei'nin evinde bilincini kaybetti. Bu kez beyin ödemi ölümcül oldu. Tüm zamanların en gizemli ünlü ölümlerinden biri olan bu olayda adli tabip, ödemin otopside bulunan reçeteli bir ağrı kesici ilaçtan kaynaklandığı gerekçesiyle "kaza sonucu ölüm" kararı verdi. O zamandan beri Lee'nin ölümüyle ilgili tartışmalar devam ediyor. 2022 yılında bazı araştırmacılar Lee'nin ölüm nedeninin 'hiponatremiye' bağlı beyin ödemi olduğu iddiasını duyurdu. Başka bir deyişle, Bruce Lee'yi böbreğin fazla suyu dışarı atamamasının öldürdüğünü öne sürdüler.