Bitcoin nedir, ne işe yarar?

Son zamanlarda önce büyük bir yükseliş yaşayan, ardından da büyük bir düşüşe imza atan Bitcoin aslında nedir? Bitcoin, en basit tanımıyla, herhangi bir merkez bankası veya benzeri resmi bir kuruluşla ilgisi olmayan, dijital para birimleri arasında en önemlisi. Bunun yanında insanların Bitcoin hakkında bildiklerinin birçoğu yanlış anlaşılmalarla dolu.

Bitcoin tam olarak nedir? Nasıl çalışır? Nereden çıktı? Dünya ekonomisi için ne ifade ediyor? İşte bu yazımızda, bu soruların cevabını bulacaksınız.

Bitcoin'in ortaya çıkmasını sağlayan gelişmeler

2008 yılındaki mortgage krizinin ardından, Amerikan Merkez Bankası parasal genişleme yoluna gitmişti. Zaten bunun arkasından da dünya genelinde bir ekonomik durgunluk, kısa bir süre sonra da Avrupa'da devlet borcu krizi patlak verdi. Tüm bunların sonucunda devletin bastığı para birimine olan güven azalmaya başlamıştı. Böyle bir ortam Bitcoin gibi yeni bir dijital para biriminin ortaya çıkması için idealdi.

Double Spending sorunu

İnternetin ortaya çıkışından beri, sanal para yaratmak için girişimler hep olmuştur. Yalnız ilk denemeler, Double Spending probleminin önüne geçemediler. İkili harcama anlamına gelen bu terim, dijital paranın sadece veri den ibaret olması sebebiyle, aynı jetonun çoğaltılıp iki kez gönderilmesi ile ilgili bir sorunu ifade ediyor.

Bu problemi çözmenin yolu, jetonun harcanıp harcanmadığını güvenilir bir kaynaktan kontrol etmekten geçiyor. Bunun için merkezi bir otoriteyi kullanmak mümkün olsa da, bu kez de güvenliğin yalnız bir tek noktadaki aksaklıkla kırılabileceği sorunu ortaya çıkıyor.

Gelişmeler

Bitcoin, ilk olarak 2008 yılında ortaya çıktı. Bitcoin, Block Chain`i kullanarak Double Spending sorununu aşıyor. Block Chain, tüm işlemlerin kontrol edilip onaylandığı, merkezi olmayan, hesap defteri niteliğindeki bir bilgisayar ağı.

Satoshi Nakamoto kimdir?

Satoshi Nakamoto (muhtemelen gerçek ismi değil), Bitcoin protokolünün kurucusu. Bu kişinin gerçek kimliğini bilmesek de, ortalıkta onunla ilgili fazla sayıda spekülasyon var. Bildiklerimizi sıralayacak olursak:

Satoshi Nakamoto, bir Japon. Kendi halinde yaşayan dahi bir matematikçi olmasının yanında, şifreleme (kriptografi) konusunda da uzman birisi. Satoshi, 2010`un ortalarında Bitcoin`e yaptığı son programlama katkılarından sonra, bayrağı Bitcoin`in şu anki geliştiricisi olan Gavin Andresen`a devretti.

Bitcoin ağının ortaya çıkışı

Ocak 2009`da ilk açık kaynak kodlu Bitcoin istemcisinin yayınlanması ve ilk Bitcoin`lerin çıkarılmasıyla, Bitcoin ağı ortaya çıkmış oldu.

İlk Bitcoin transferi, Satoshi Nakamoto`dan Hal Finney`e Bitcoin gönderilmesi ile gerçekleşmişti. Ekim 2009`da ilk döviz kuru oranı da belli oldu. 1 dolar, tam olarak 1,309,03 BTC (Bitcoin) ediyordu.

İlk gerçek alışveriş

2010`da 1,000 BTC`nin değeri 0,003 dolardı. Mayıs 2010`da ilk gerçek Bitcoin transferi gerçekleşti ve Florida`lı bir programcı olan Laszlo Hanyecz, 10,000 BTC harcayarak iki pizza siparişi verdi. En büyük Bitcoin akışını ise Temmuz 2010`da MT. GOX başlattı.

İlk ve tek büyük güvenlik açığı

Yine 2010 yılının Ağustos ayında Bitcoin protokolünde büyük bir açık bulundu, kullanıcılar bu açığı kullanarak Bitcoin`in ekonomik sınırlamalarını aşarak, sınırsız sayıda Bitcoin oluşturabiliyorlardı. Ayın 15`inde bu açık kullanılarak kullanılarak 184 milyar Bitcoin oluşturuldu. Ama yalnızca birkaç saat içinde durum fark edilip bu sahte Bitcoin`ler silindi. Bitcoin`in tarihinde bundan başka böyle bir güvenlik açığı da olmadı.

Kasım 2010`da Bitcoin`in ekonomi değeri 1 milyon doları, 2011`de ise 200 milyon doları aşarak çok hızlı bir yükseliş gösterdi. Bitcoin`i kabul eden yerler halen çok az sayıda da olsa git gide artıyordu.

Sonuç

2011 ile 2012 arası dönem, Bitcoin için pek de iyi geçmedi ve MT. GOX`un kullanıcı tablosunun sızdırılması, DARKNET`de Bitcoin ile yasa dışı ürünlerin satılması, yetkisiz bir kişinin Bitcoin`e yönetici erişimi sağlayıp binlerce sahte Bitcoin yayması gibi olaylar yaşandı. Bu olaylarla sarsılan Bitcoin, 2012`de tekrar kullanıcılarının güvenini kazanmak için büyük bir çaba içine girdi ve bu sıralarda birçok ilk yaşandı.

Bitcoin kabul eden ilk taksi servisi, ilk büyük internet sitesi (Wordpress.com), Bitcoin ile satın alınabilen ilk müzik albümü, ilk dergi ve daha birçoğu bu sıralarda ortaya çıktı.

Sonuç olarak çalkantılı tarihine rağmen, Bitcoin dünyanın şu anki ekonomik sistemini kökten değiştirebilecek bir alternatif sunuyor. Gelecekte ne olacağını kestirmek zor olsa da, bankalardan bağımsız ve tamamen güvenilir bir ekonomik sistemin dünyada standart haline gelme ihtimalinin hiç de düşük olmadığını düşünüyoruz.