Bir Laboratuvarda, Oda Sıcaklığında Elmas Üretilebilir mi?
Araştırmacılar, bir laboratuvarda, üstelik oda sıcaklığında elmas üretmeyi başardılar. Bu buluş, elmas endüstrisinde taşları yerinden oynatabilir.
Elmas endüstrisinin tarihi çatışmalar, düzensiz
işçilikler ve tekellerle dolu. Ayrıca bu parlayan değerli taşların
Dünya'nın derinliklerinde milyarlarca yılda muazzam basınç ve
sıcaklık altında oluşarak mücevherat yapımında ve endüstride
kullanılabilecek hale gelmeleri de nadirlikleri ve fiyatlarının
temel sebebini oluşturuyor. Bu yüzden de bilim insanları,
laboratuvarda elmas üretmenin daha ucuz ve
geleneksel elmas avlarına göre daha etik bir yöntemini
araştırıyorlar.
Avusturalya Ulusal Üniversitesi (ANU) ve RMIT Üniversitesi araştırmacıları, daha önce ulaşılamamış bir başarıya imza atarak laboratuvarda, oda sıcaklığında dakikalar içerisinde elmas üretebilen bir yöntem geliştirdiler.
Yapılan araştırmada ANU Profesörü Jodie Bradby'nin belirttiği üzere doğal elmaslar, Dünya'nın yaklaşık 150 kilometre derinliğinde yüksek basınç altında ve 1.000 Celsius derecenin üzerinde sıcaklıklarda milyarlarca yılda oluşuyor. Ancak Small üzerinde yayımlanan yeni araştırmada araştırmacılar, iki farklı tip elmas oluşturmak için kullandıkları yeni yöntemi anlatıyor. Bu elmas türlerinin biri mücevherat yapımında kullanılan sıradan tip iken, diğeri de teorik olarak kübik elmastan daha sert olan ancak sadece grafit meteoritlerinde bulunan Lonsdaleite adı verilen elmas türü oluyor.
Elması üretmek için camsı karbon yüksek basınçlara sıkıştırılıyor. Camsı karbon, elmas örs hücrelerinde sıkıştırıldığında elmas damarları oluşturabilen kristal içermeyen bir karbon türü olarak tanımlanabilir.
Elmas, 1954 yılında H. Tracy Hall'ın ilk ticari olarak başarılı
sentezi başarmasından bu yana laboratuvarlarda
sentezlenebilmekteydi. Ancak bu süreç çok pahalı olmasının yanı
sıra muazzam basınç ve yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyuluyor.
Araştırmacılar, basıncın nasıl uygulandığının değiştirilmesi ile
beraber yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyulmayabileceğini
keşfettiler.
Profesör Bradby'nin söylediğine göre çok yüksek basıncın yanı sıra, karbonun "kesilme" adı verilen, döndürme veya kayma benzeri bir güç olan deneyimi yaşamasına izin veriyorlar ve bunun karbon atomlarının yerleşmesine yardımcı olarak Lonsdaleite ve sıradan elması oluşturmasına imkan tanıdığı düşünülüyor.
Süreç ile henüz ciddi miktarlarda elmas üretilebilmiş değil. Ancak sonuçlar hem elmasın hem de Lonsdaleite'in oda sıcaklığında oluşturulabileceğini öneriyor. Tabii ki sürecin iyileştirilmesi için daha fazla çalışmanın yapılmasının gerektiği de araştırmada belirtiliyor. Her iki malzeme de çeşitli endüstrilerde oldukça kullanışlı ve çok sert malzemelerin kesilmesinden biyo-medikal uygulamalara kadar farklı kullanım alanları bulunuyor. Eğer bu malzemeler büyük oranlarda üretilebilirse, pek çok endüstri alanında muazzam atılımların yapılması mümkün olabilir.