Bir insan uzayda, uzay kıyafeti olmadan ne kadar hayatta kalabilir?

Dünya artık uzayla daha ilgili... Hatta Mars'ta koloni kurma hedefinde olan özel şirketler var. Peki, bir insan uzayda eğer üzerinde uzay kıyafeti olmasa ne kadar süre yaşayabilir? Yanıt 15 saniye... Peki, neden?

Yuri Gagarin'in 12 Nisan 1961'de Vostok uzay aracıyla uzaya çıkmasından bu yana uzay hep cazibesini korudu. İnsanoğlunun uzayla ilgili hedefleri her geçen gün büyüyor. Uzaya ilişkin filmler de uzayla ilgili merakı her dönem tetikliyor. Ancak bu noktada Harvard Üniversitesi'nin bir itirazı var. Çünka uzay filmlerinde dış mekan genellikle soğuk bir yer olarak tasvir edilir. Vakum ortamı nedeniyle bir insanın vücudunun aniden patlayacağı ya da anında donacağı mesajı verilir.

Yine üniversiteye göre bir insan uzayda kıyafet olmadan en fazla 15 saniye dayanabilir. Ancak vakum ortamı, radyasyon, oksijensiz ortam sıcaklık gibi koşullar söz konusu olsa da üniversiteye göre asıl sorun boğulma.

Harvard makalesinde "Yaygın bir yanlış kanı uzayın soğuk olduğudur, ancak gerçekte uzayın kendisinin sıcaklığı yoktur" diyor. Bir kişinin uzay kıyaeti olmadan derin uzaya bile bırakılsa sanıldığı kadar hızlı donmayacağını belirten makale en büyük sorunun dünya yüzeyinde bulunan hava basıncının olmaması olduğunu belirtiyor, "Normal atmosferik basıncın olmaması, uzay boşluğuna maruz kalan bir kişi için muhtemelen sıcaklıktan daha büyük bir endişe kaynağıdır. Ani dekompresyonda, bir kişinin akciğerlerindeki havanın genişlemesi, bu hava hemen dışarı verilmediği takdirde akciğer yırtılmasına ve ölüme neden olabilir. Sürekli oksijen kaynağına olan bağımlılığımız bir boşlukta hayatta kalabileceği süreyi sınırlayan en önemli faktördür. 15 saniye içinde beyne oksijensiz kan gönderilmeye başlanır ve bunun sonucunda bilinç kaybı meydana gelir. Veriler bir bireyin bilinçsizken boşlukta en az bir dakika daha hayatta kalabileceğini, ancak bunun çok daha uzun süremeyeceğini göstermektedir" diyor.

Pen State Üniversitesi de aynı konuda bir makalede incelemiş ve "15 saniye.. Bir insanın vücudunda 15 saniyelik oksijen vardır. Bu, vücut oksijen kaybettikten sonra bilincinizi kaybetme olasılığınızın yüksek olduğu anlamına gelir. Uzay giysisi olmadan bir insanın uzayda yapabileceği en kötü şey nefesini tutmak olacaktır. Uzaydaki basınç eksikliği nedeniyle, akciğerlerin içinde bulunan oksijen genişleyerek akciğerlerin yırtılmasına ve doğal olarak ölüme neden olur" diyor.

TÜBİTAK'ın da aktardığı gibi özetle vakum ortamında oksijen kan dolaşımında dışarı yayılır ve beyne oksijen ulaşmadığı için 15 saniye içinde bilinç kaybı ortaya çıkar ve ardından beyin ölümü gerçekleşir.