Hayalet adanın kısa süren macerası: Bir anda ortaya çıktı, bir anda kayboldu
Bilim insanlarının bir süre boyunca üzerinde araştırmalar yaptığı ada, bir anda ortaya çıktığı gibi bir anda ortadan kayboldu.
2015 yılında bir su altı volkanı patladığında, Hunga Tonga Hunga Ha'apai adası okyanusta ortaya çıktı ve yeni bir adanın doğuşuna şahit olduk. Ama o zamanlar bu adanın hızlı yaşayıp genç öleceğini kimse tahmin etmiyordu. Adanın ortaya çıkmasından 2022 yılında batmasına kadar sadece yedi yıl geçti. Ancak bilim insanlarından oluşan bir ekibin yeni adayı yaşam belirtileri için taramak için yeterli zamanı oldu.
Okyanusta ortadan kaybolan ve "hayalet ada" olarak da isimlendirilen ada üzerinde çalışan CIRES doktora öğrencisi Nick Dragone yaptığı açıklamada, “Bu tür volkanik patlamalar dünyanın her yerinde meydana geliyor, ancak genellikle ada oluşturmuyorlar” diyor ve devam ediyor: “Elimizde inanılmaz derecede eşsiz bir fırsat vardı. Daha önce hiç kimse bu tür bir ada sistemindeki mikroorganizmaları bu kadar erken bir aşamada kapsamlı bir şekilde incelememişti.”
Yepyeni bir adayı inceleme fırsatı, Dragone ve meslektaşlarına, bitkiler ve hayvanlar ortaya çıkmadan önce bile bir ekosistemin gelişiminin ilk aşamalarını inceleyebilecekleri "benzersiz bir doğal laboratuvar" sağlamıştı. Mikroskobik ada sakinlerini topladılar ve daha sonra DNA dizilimi kullanılarak analiz edilen toprak örnekleri aldılar.
Dragone, "Beklediğimiz şeyi görmedik" dedi ve devam etti: "Bir buzul geri çekildiğinde bulabileceğiniz organizmaları ya da siyanobakterileri, daha tipik erken kolonileştirici türleri göreceğimizi düşünmüştük, ama bunun yerine sülfür ve atmosferik gazları metabolize eden benzersiz bir bakteri grubu bulduk.”
Adanın volkanik kökenleri, patlamalardan doğan adalarda çok yaygın olan sülfür ve hidrojen sülfür gazını yemeyi seven mikropları açıklıyor. Bu nedenle mikrobiyal ekosistemler genellikle hidrotermal bacalar, kaplıcalar ve diğer volkanik bölgeler gibi benzer yerlerde bulunan canlıları içeriyor.
Hunga Tonga Hunga Ha'apai adası nasıl yok oldu?
Hunga Tonga Hunga Ha'apai üzerinde çalışmak bilim insanları ekibi için heyecan verici ve benzersiz bir maceraydı. Ancak bu macera uzun sürmedi. Denizden ilk yükselişinden yedi yıl sonra ada, kendisini var eden şey tarafından yok edildi: Yeni bir volkanik patlama.
Hunga Tonga-Hunga Ha’apai volkanı 15 Ocak 2022’de patladı ve stratosfere 146 milyar kilogram su püskürttü. Bu arada, Dragone ve meslektaşlarının üzerinde çalıştığı adayı da yok etti. Dragone, “Adanın ayakta kalacağını düşünüyorduk” diyor ve ekliyor: “Hatta volkanın patlamasından bir hafta önce adaya yeni bir keşif gezisi planlamaya başlamıştık.”
Dragone sözlerini şöyle tamamlıyor: "Adanın yok olması elbette bizi hayal kırıklığına uğrattı ama artık adalar oluştuğunda neler olduğuna dair pek çok öngörümüz var. Eğer bir ada daha oluşursa, oraya gidip daha fazla veri toplamayı çok isteriz. Nasıl çalışacağımıza dair bir oyun planımız var artık."