Balıklar hakkında inanılmaz keşif: Sayı sayabiliyorlar!

Balık hafızalı olmak gibi deyimler nedeniyle balıkların zihinsel yetenekleri hakkında ilginç varsayımlarımız olsa da, bu varsayımlar aslında doğru olmayabilir. Frontiers in Neuroanatomy dergisinde yayınlanan ve 200’den fazla araştırmanın incelemesini temel alan yeni bir analize göre, bazı balıklar “sayı algısına sahip olmada diğer hayvanlarla eşdeğer” olabilir. Başka bir deyişle, balıkların bir matematik algısı bulunuyor.

Tabii ki bu matematik algısı ve yeteneği insanların sahip olduğu seviyeye yaklaşamıyor ancak temel işlemleri yapabiliyorlar. Örneğin, iki farklı resife bakarak hangisinin daha fazla saklanma yerine sahip olduğunu sayabiliyorlar veya yüzen arkadaşlarının kaçının bir tehlikeye doğru ve kaçının tehlikeden uzağa doğru gittiğini belirleyebiliyorlar. Ancak bu matematik ile bizim bildiğimiz matematik birbirlerinden çok farklı olsa da, sonuçlarının bizi etkilemediği anlamına gelmiyor.

Makalenin ortak yazarı Profesör Giorgio Vallortigara’nın söylediğine göre, özellikle zebra balıkları olmak üzere bazı balık türleri, sayı algısı ile ilgili moleküler ve genetik alanları inceleme konusunda önemli olabilir. Bu araştırmalar, çocukların yüzde altısına kadar olan bir kısmını etkileyen diskalkuli (aritmasteni, matematik öğrenme bozukluğu) gibi sinir gelişimi hastalıklarının incelenmesi ve tedavisinde önemli bir rol oynayabilir.

Tabii ki hayvanların “sayma” yeteneğine sahip olduğu ilk defa keşfedilmiyor. Arılardan ayılara, tavuklardan maymunlara ve belki de en etkileyicileri olan kargalara kadar pek çok farklı hayvanın bir çeşit sayma yeteneği olduğu çeşitli çalışmalar ile kanıtlandı. Hayvanlar aleminin bu farklı üyelerinin neden ve nasıl bu şekilde “sayma” yetenekleri olduğu konusunda ise Vallortigara, aynı benzer seçici baskıların sonucu olarak birbirlerinden bağımsız bir şekilde veya ortak bir atadan gelerek gelişmiş olabileceğini söyledi.

Ancak balıkların en etkileyici özelliklerinden biri, sayıları işleme süreçlerinin “daha zeki” hayvanlar ile benzer olması.

Zebra balıkları nöroloji laboratuvarına yabancı canlılar da değil. İnsanlarla şaşırtıcı bir genetik benzerliğe sahip olmalarının yanı sıra, tek seferde çok sayıda bebeğe sahip olmaları araştırma ve deneyler için etkileyici örnekler olmalarını sağlıyor. Bu balıklara LSD ve alkol dahil olmak üzere pek çok farklı madde verildi, kavga etmeleri izlendi ve hatta düşünceleri bir ekran koruyucuya bile çevrildi. Kısacası, zebra balığı beyni hakkında bilim insanlarının oldukça detaylı bilgisi bulunuyor ve bu bilgi, diskalkuli gibi hastalıkların araştırılmasında kullanılabilir.