Uzaydaki baz istasyonu, bilim insanlarını isyan ettirtti

Yeryüzündeki cep telefonlarına doğrudan bağlanmak üzere inşa edilen ve giderek büyüyen yeni bir uydu, gece gökyüzündeki yıldızların çoğundan daha parlak gözüküyor. Astronomlara göreyse bu uydu, çalışmalarına ve insanlığın evren görüşüne önemli bir tehdit oluşturuyor. 

Rahatsız edici yörünge nesnesi, AST SpaceMobile'ın 10 Eylül'de fırlatılan Bluewalker 3 uydusu. Uydunun 64 metrekarelik güneş panelleri ve anten grubu, bu ayın başlarında tamamen açıldı.

Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), uydunun gece gökyüzünde sırasıyla 15. ve 16. en parlak yıldızlar olan Antares ve Spica gibi yıldızlar kadar parlak olduğunu gösteren gözlemleri bir araya getirdi. Başka bir çalışma, 22. en parlak yıldızla eşit olarak biraz daha az yansıtıcı olduğunu söylüyor.

Gökbilimcileri endişelendiren tek nesne Bluewalker 3 de değil. Uzayda şirketin 5G bağlantı sağlamak için bir uydu ağı kurma planının parçası olarak piyasaya sürmeyi planladığı, Bluebirds takımı olarak adlandırılan 100'den fazla uydu için bir test modeli olarak hizmet etmesi.

IAU Karanlığı ve Sessiz Gökyüzünü Uydu Takımyıldızı Girişiminden Koruma Merkezi direktörü Piero Benvenuti yaptığı açıklamada, “BlueWalker 3, takımyıldız uydusu konusunda büyük bir değişiklik ve hepimize duraklamamız için neden vermeli” dedi.

Astronomların, SpaceX'in Starlink'i gibi binlerce uydunun potansiyel etkilerinden endişe duydukları zaten bilinen bir gerçek. IAU, AST SpaceMobile'ın planlarının da, gönderecekleri ve astronomik gözlemlere müdahale edebilecek güçlü radyo dalgaları nedeniyle yeni sorunlar ortaya çıkaracağını söylüyor.

Güney Afrika ve Avustralya'daki Kilometre Kare Düzeni Gözlemevi yöneticisi Philip Diamond, yörüngedeki “baz istasyonlarının” radyo astronomlarını karasal hücresel veri ağların parazitinden koruyan aynı “sessiz bölge” kısıtlamalarına tabi olmadığından endişeleniyor.

Diamond, “Gökbilimciler radyo teleskoplarını insan faaliyetlerinden olabildiğince uzağa inşa ederek, gezegende cep telefonu kapsama alanının sınırlı olduğu veya hiç olmadığı yerler arıyorlar” diyor ve devam ediyor: “BlueWalker 3 gibi yeni uydular, bu durumu daha da kötüleştirme potansiyeline sahip ve düzgün bir şekilde azaltılmazsa bilim yapma yeteneğimizi tehlikeye atıyor.”

IAU, potansiyel hafifletme önlemleri hakkında AST SpaceMobile ile görüşmelere başladığını belirtiyor. Şirket, bir sözcü aracılığıyla, "Yeni nesil yansıma önleyici malzemeler de dahil olmak üzere en son yenilikler konusunda endüstri uzmanlarıyla aktif olarak çalışıyoruz" dedi.

AST SpaceMobile CEO'su Abel Avellan ise, bu ayın başlarında yaptığı açıklamada, amacın Dünya'daki mobil ölü bölgeleri ortadan kaldıracak bir takımyıldız oluşturmak olduğunu söyledi: "Nerede yaşarsa veya çalışırsa çalışsın, herkesin hücresel geniş banda erişme hakkı olmalıdır. Amacımız, dünya çapında milyarlarca hayatı olumsuz etkileyen bağlantı açıklarını kapatmak."