Arama Motoru Optimizasyonu 3

Dizinlerin önemi, back-link ve back-link çeşitleri, sitenizi dizinlere kaydetmenin faydaları.

Dizinlerin önemini anlatmadan önce bir dizin nedir, işlevi nedir gibi soruların cevaplarını vermek istiyorum. Dizinler interneti kategorize eden ve aradığınız websitelerini daha rahat bulmanızı sağlayan sistemlerdir. Arama motorları bazen size aradığınız kelimeler için doğru sonuçları veremeyebilir çünkü spam dediğimiz aldatıcı tarzda siteler vardır. Yani siz bir hastalıkla ilgili bilgi arıyorsunuz ve o hastalığın ismini arama motorunda aradınız. Sonuçta ilk gelen sayfayı açıyorsunuz ve karşınızda arkadaşlık sitesi. Bu tarz aldatıcı siteler ile uğraşmadan direkt olarak konu ile ilgili sitelere büyük dizinlerden rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Dizinler daha güvenlidir. Çünkü siteleri robotlar değil insanlar inceler ve aldatmaya meydan vermeyecek şekilde siteleri eklerler.

Biraz önce dizinlerin genel olarak insanlara yararlarını anlattım. Şimdi biraz da bizi asıl ilgilendiren bölüme geçmek istiyorum. Bir webmaster olarak sitenizin dizinlerde bulunmasının bir çok önemi vardır. Birincisi dizinleri arama motorları çok sevmektedir. Özellikle Google tarafından desteklenen DMOZ'da ise sitenizin bulunması çok önemlidir. Çünkü Google DMOZ'u desteklemektedir hatta kendi dizininin kaynağı da DMOZ'dur. DMOZ'da sitenizin bulunması demek sitenizin daha çabuk indekslenmesi demektir. Ayrıca DMOZ gibi büyük dizinlerin iyi bir ziyaretçi kitlesi vardır ve size gerçekten sağlam bir ziyaretçi grubu gönderebilir.

Dizin seçimi ve dizinlerin önemi ile ilgili daha detaylı bilgileri sıradaki başlıklar altında inceleyelim...

Back-Link nedir ve Back-Link Çeşitleri

Back-link yabancı bir kavramdır. Türkçeye çevirmek gerekirse geri bağlantı veya arka bağlantı diyebiliriz. Diğer sitelerin sizin sitenize verdiği her bir bağlantıya back-link deriz. Back-link sayısı arama motorları gözündeki değerinizle doğru orantılıdır. Şimdi isterseniz back-link çeşitlerini ve nasıl alabileceğinizi inceleyelim...

Karşılıklı Link: Bu iki sitenin birbirlerinin linklerini yayınlamaları ile gerçekleşir.
Tek Taraflı Link: Bu ise bir sitenin karşı siteden link almadan o siteye link vermesi demektir.

Karşılıklı link değişimi doğru yapıldığı zaman çok getirisi olan fakat bir o kadar da zamandan kaybettiren bir işlemdir. Bu süreç içerisinde webmaster sitesi ile link değişimi yapacağı siteleri internetten tarar. İlk olarak uygun sitelerin bir listesi yapılır. Sonra webmasterlarına bir mail yollanarak istek belirlenir. Örnek bir mail yazmak gerekirse:

Değerli webmaster;

Link değişimi yapmak için içeriğime uygun kaliteli siteler ararken sizin siteniz ile karşılaştım. Size karşılıklı link değişimi yapmayı teklif ediyorum. Sitemin bilgileri aşağıdaki gibidir.

Başlık: SEO ve DİZİN MAKALELERİ BLOGU
ADRES: http://www.sitebir.org
AÇIKLAMA: Seo ve dizin makaleleri. Phpld ve diğer dizin scriptleri ile ilgili bilgiler, temalar, eklentiler ve ücretsiz e-kitaplar...

Eğer ilgilenirseniz sitenizin bilgilerini ve linkimizin nerede bulunduğunu bize mail yolu ile bildiriniz.

Eğer ilgilenmiyorsanız cevap vermemeniz bize düşüncenizle ilgili bir fikir verecektir.

Vakit ayırdığınız için teşekkürler...

Adınız
E-Posta Adresiniz
www

Eğer cevaplar almaya başlarsanız kabul eden sitelerin linklerini bir an evvel ekleyin ve eklediğiniz sitenin webmasterına linki eklediğinizi ve eklediğiniz linkin sayfasını belirten detaylı bir bilgilendirme maili yollayın.

Bu değişime devam etmek için değişim yaptığınız siteleri tek tek rutin olarak olarak kontrol etmelisiniz ki değişime devam edebilesiniz. Genelde çoğu webmaster sözünü tutar ama yine de aralarından çürük elma çıkabilir dikkatli olmalısınız.

Tek taraflı link değişimi alabileceğiniz en iyi back-linktir. Alması ise genelde çok zordur. Ama eğer sonucunda alınacak ödüller varsa uğraşmaya değer değil mi?

Tek taraflı link almanın en kolay yolu sitenizi dizinlere kayıt etmektir. Piyasada bir sürü bedava kaliteli dizin var, kayıt olabildiğiniz kadar dizine kayıt olun buna değer.

Ayrıca paralı bir takım dizinlerde vardır. Bütçeniz elverdiğince bütün dizinlerde sitenizle ilgili kategorilerde görünmeye çalışın.

Eğer makale yazma gibi bir yeteneğiniz varsa sizin makalenizi izin verirseniz kendi sitesinde yayınlamak isteyen çok kişi olacaktır. Tabi makalenizin altında da sitenize giden bir link ile. Kimileri bu durumda çifte içerikten dolayı arama motorlarının sitesini banlayacağını düşünür. Bu durum için ise önerebileceğim makalelerini en önce kendi sitenizde yayınlamanızdır.

Son olarak bir siteye sizin linklerinizi karşılıklı veya karşılıksız yayınlayabilir fakat yayınladığı linkin açıklamasında anahtar kelimelerinizin olmasına özen gösterin.

Yazar: Deniz Coşkun

Bütün Back-Link'ler önemlidir

Sitesi için back-link yapma çalışmalarına başlayan bir webmasterı çoğu zaman düşündüren ve ona vakit kaybettiren bir işlem vardır: Back-link alacağı sitelerin pr değerlerini öğrenmek...

Ne yazık harcadığımız şu zaman!!!

Bu günün pr0 sitesi yarın pr6 olabilir. Ben bunu bizzat kendime ait iki sitemde yaşadım. Belli bir seviyeye geldikten sonra pr6 ile ödüllendirildiler. Şimdi ise ben pr0 iken link almaya tenezzül etmeyenlere soruyorum pr6 olduğumda nasıl almayı düşünüyorlar...

Yukarıda anlattığım senaryo herkes için aynı değildir. Önemli olan bir site şu an çok yavaş yükseliyor olabilir fakat siz o sitenin webmasterını tanımıyorsunuz ve sitesini geliştirmek için ne kadar çalıştığını bilmiyorsunuz. Kendinizi göz önüne alarak düşünün sitenizi daha iyi bir yere getirmek için çalışmıyor musunuz? Eğer öyle olmasaydı bu kitabı okuyor olmazdınız. Yani siz aylar sonra meyve verecek bir ağaçtan meyvenizi ayırtmış oluyorsunuz.

Üstelik bir sitenin pr değeri sıfır olabilir hatta hiç pr değeri bile olmayabilir fakat site tonlarca ziyaretçi alıyordur. Şimdi siz günlük 11k ziyaretçi alan bir siteyi pr değeri sıfır diye es mi geçeceksiniz? Evet bence de aptalca olurdu.

Bu yüzden elinizden geldiğince çok back-link alın. Vakit kaybetmeyin. İnanın faydasını göreceksiniz...

Nasıl Back-Link alırız ?

Back-link almanın önemini sanırım kavradık. Şimdi ise nasıl back-link alabileceğimize dair bir yazı var sırada. Çoğu zaten bilinen sağlam yöntemler ama unutmayalım zaten bu kitabı seo hakkında hiçbir şey bilmeyen birinin seviyesine göre hazırladık...

DİZİNLERE EKLEME: En meşhur yöntemdir sitenizi dizinlere eklemek. Bence en kolay ve kısa vadeli yöntemdir ayrıca. Çünkü ortalıkta bir sürü dizin var ve bununla da yetmiyor size hangi dizine eklemenizin daha yararlı olacağını söyleyen bir çok kaynak var. Bu yüzden sizin yapacağınız ilk şey sitenizi bulabildiğiniz her dizine eklemektir.

LİNK DEĞİŞİMİ: Link değişimleri de back-link almak için önemli bir yoldur. Bu durumda dikkat etmeniz gereken iki şey var. Birincisi elinizden geldiği kadar kendi siteniz ile uzaktan yakından ilgili siteler ile link değişimi yapın. Sizin sitenizle içerik bakımından alakası olmayan siteler ile ise kısa dönemde size bir şey kazandırmayacaksa link değişimi yapmayın. Yani burada pr değerinden ve ziyaretçi sayısından bahsediyorum. İkincisi ise webmasterları aşırı rahatsız etmeyin. Yani yüzlerce webmastera link değişimi yapmak istediğinizi belirten aynı maili yollamayın. Kısacası spam yapmayın. Bu belki işe yarar ama siz bile hangi webmaster ve hangi site ile link değişimi yapmak istediğinizi unutabilirsiniz. Ayrıca bu sizin ciddiyetsizliğinizi ve işe emek harcamaktan kaçındığınızı gösterir. Bu yüzden link değişimi yapacağınız siteyi dikkatle inceleyin ve webmasterına bilgi dolu sağlam bir mail gönderin. Önceki konularda örnek bir mail yazmıştık. Bu daha çok işinize yarayacaktır.

SAĞLAM İÇERİK: Evet benim ve hemen hemen her internet kullanıcısının sevdiği şey tabi ki içerik. Güzel bir site yapın ve kaliteli bir içerik oluşturun. Eğer insanların hoşuna gidecek bir şeyler varsa ve sitenize link veriyorlarsa o site gerçekten işe yarar demektir.

FORUMLARDA POST ATMAK: Bu başlığı atmakta çok kararsız kaldım fakat sonradan yazmaya karar verdim ve bunu açıklamak istedim. Forumda post atmaktan kastım şudur: "Bir foruma üye ol ve oraya katkıda bulun.". Bunun anlamı bir foruma üye olup linkinizi bin defa spamlamak demek değildir. Bir çok forum size imza için bir alan verir. Siz de oraya linkinizi yazarsınız buyurun size back-link. Eğer forumda dürüst ve düzenli bir üye olarak tanınıyorsanız bu size back-linkten ziyaretçi de kazanacağınız manasına gelir. Spam yapmak sizi amatör göstermekten başka bir şey yapmaz. Zaten bu türden açacağınız konular da aynı gün bir moderatör tarafından daha arama motorları linkinizi görmeden silinecektir...

RSS BESLEMESİ: Rss beslemeleri sitenizin içeriğinin başka sitelerde veya programlar aracılığı ile bir köşe bir bant halinde yayınlanmasını sağlar. Yani içeriğiniz bir başka sitede altında Orijinal sizin sayfanıza giden bir link ile yayınlanması. Buyurun size back-link...

MAKALE EKLEMEK: Eğer bir konu ile ilgili bilgi birikiminiz var ise bunu yazılara dökün yani yararlı makaleler yazın. Yayınladığını ve altında sitenizin linkinin bulunduğu her makale bir adet back-link demektir. Ve makale yazmanın en güzel tarafı ise genelde bir makaleyi onlarca siteye ekleyebilirsin ayrıca başkaları size hiç zahmet vermeden makaleleri kendi sitesine koyar ve back-link sayınız artar. Gerçi güzel ülkemde makale siteleri pek yaygın değil ama ben şahsım adıma sayılarını çoğaltmak için ücretsiz scriptleri toplayıp webmasterlara sunmaya çalışıyorum. Çünkü makale siteleri aynı zamanda bilgi depolarıdır ve bizim bu tarz sitelere çok ihtiyacımız var...

BİZE LİNK VERİN KODU: Sitenizin yerinde "bize link verin" kodu için alan oluşturun. Bu kod basit bir HTML kodudur ve insanlar sadece kopyalayıp kendi sitelerine yapıştırırlar. Bu genelde bir çok sitede vardır bu yüzden farklı olmak size çok şey kazandıracaktır. Sadece yazılardan oluşan kodlar vermeyin. Bununla birlikte güzel bannerlar hazırlayın bunlar göze hitap etsin ve bir çok çeşidi olsun. Karşıdaki kişiye seçme şansı tanıyın. Bu sayede kişi tasarımına en uygun olanını seçer. Hatta bazı kişiler buna bende dahilim tasarımı tamamlamak için bannerlara ihtiyaç duyarlar bu neden sizin sitenizin güzel bannerları olmasın?

LİNK SATIN ALARAK: Back-link alma ile ilgili yazımızın son maddesine biraz da bütçesi elverenleri ilgilendiren maddesine geldik. Eğer paranız varsa size önerebileceğim son yöntem para ile link satın almanızdır. Unutmayın madem parası ile satın alıyorsunuz o zaman pr değerine ve sitenizin içeriği ile ilgili olmasına dikkat edin. Bu sayede hem back-link hem de ziyaretçi kazanmış olursunuz...

Yazar: Deniz Coşkun

Sitenizi dizinlere kaydetmenin faydaları

Şüphesiz ki websitenizi arama motoru dostu ve yüksek pr değeri olan dizinlere kayıt etmek faydalıdır, peki neden? Bir çok webmaster forumunda hemen hemen herkesin sorduğu ve genelde askıda kalan bir soru vardır:

// Neden sitemi dizinlere kayıt etmeliyim?

Sitenizi dizinlere kayıt ettirmenin size neler kazanacağı ve önemi konusunda diğerleri kendi düşüncelerini belirtmeye çalışadursunlar, size tek taraflı link almanın 2 adet değişmez ve açık faydasını yazacağım.

1. Arama motoru robotları yüksek pr değerli dizinleri çok sever. Bu robotlar yüksek pr değerli dizinleri sık sık ziyaret eder ve aktif bir şekilde oradaki linkleri de izler. Yani sizin sitenizi. Buradaki fayda sitenizin arama motoru robotları tarafından hızlı bir şekilde ziyaret edilmesi demektir. Benim görüşüme göre büyük ihtimalle de en büyük faydasıdır bu. Kendi sitenizi direkt olarak büyük bir arama motoruna kaydederek alacağınız sonuçtan daha hızlı bir sonuç alabilirsiniz bu şekilde...

2. Sitenizi dizinlere eklemekle pr değerinizin gelecekte yükselmesini sağlayabiliyorsunuz. Sahte pr değeri gösteren dizinler bir yana, gerçekten yüksek pr değeri olan bir dizinden alacağınız linkin size faydası büyüktür ve sitenizin gücünün bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Ayrıca yüksek pr değerli bir websitesi sahibi olmak link satarak size ileride para kazanma şansı sağlayabilir...

Bir çoğunuz belki bu kadar mı diyebilir. Tabi ki değil ama bu kitap başlangıç düzeyi olduğu için şimdilik bu kadar bilgi yeter. Zaten sadece bu iki sebep bile sitemizi dizinlere kayıt ettirmek için yeterli...

Yazar: Deniz Coşkun

Dmoz faktörü

Dmoz hakkında piyasadaki forumlarda o kadar çok yorum varki. Gerek negatif gerek pozitif olsun hemen hemen hepsi bu konuya bir ışık tutuyor. Şu bir gerçektir ki Google hala DMOZ'u yedek dizin kaynağı olarak kullanmakta ve bu değişene kadar da DMOZ'da listelenmek çok büyük bir önem arzetmektedir. Diğer bazı Seo yönetemleri ile de DMOZ'da listelenmeden Google'da yüksek sıralar elde edebilirsiniz fakat eğer alabilirseniz DMOZ çok kaliteli bir back-link olacaktır sizin için.

Peki DMOZ'a link eklemek için ne kadar zaman harcamanız gerekiyor?

DMOZ'a link eklemek en fazla 15 dk. civarında bir zamanınızı alır ve sonrası için beklemeniz gerekecek.

DMOZ'da sitenizi göstermek için iki yolunuz var. Zor olan yol: Sitenize uygun kategoriyi bulup orayı açacaksınız ve site ekle bölümünden sitenizi ekleyeceksiniz. Kolay olan yol ise: Sitenizin veya şirketinizin hitap ettiği ve bulunduğu bölgedeki kategorilere inmek, oradaki en uygun kategoriyi seçmek ve sitenizi eklemek. Evet belki bu DMOZ'un çok derinlerinde ve sitenize pek uymayan bir kategorideki link olabilir fakat unutmayın sonuçta bu bir DMOZ linki... :)

Peki bu link ne kadar güçlü?

Eski bir iş verenim ev güvenlik işleri şirketi sahibiydi. 2 yıl boyunca şirketinin sitesi için ilgili sitelerden kaliteli linkler aldılar, Ev güvenliği ile ilgili ve kendileri ile ilgili muhteşem denebilecek başlıklar ve içerik oluşturdular. Düzenli bir program ile dizinlere kayıt oldular ve reklam yaptılar. Bütün bunlar Google'da onlar için en önemli kelime olan "Ev Güvenliği" kelimesi konusunda karşılıksız ve ödülsüz kaldı.

Sonra 8 ay önce onların sitelerini DMOZ'a bölgesel olarak Güvenlik Şirketleri kategorisine ekledim ve tam 6 ay sonra siteleri bu kategoride listelenmeye başladı. Bu listelenmeden tam 3 gün sonra da artık onlar Google da "Ev Güvenliği" konusundaki aramada birinci sırada çıkmaya başladılar. Üstelik açıklamanın bir kısmı onların meta-tag'leri ile ilgili değildi ama DMOZ yine de listeliyor.

Son olarak DMOZ'a kaydolurken sitenizi eklemek istediğiniz kategorinin editörü olup olmadığına dikkat edin. Onlar genellikle meşgul olurlar ve kaliteli siteleri belirlemek için çok seçici davranırlar. Sonuç olarak sabırlı olun ve sandelyenize rahatça oturup DMOZ'un beraberinde getireceklerinden faydalanıp zevk almaya bakın...

Yazar: Deniz Coşkun

Dizinlere paralı kayıt olmanın getirileri

Bu yazımızda daha önceki yazılarımıza paralel olarak neden dizinlere ücretli kayıt olmamız gerektiğini anlatacağım. Lakin para harcanan bir işlem için gerçekten sağlam sebeplerimiz olmalı.

Peki neden bir dizine ücretsiz veya karşılıklı değil de paralı kayıt olmanız gerekir? Bunun bir kaç tane sebebi vardır. Bunları belirttikten sonra size yazının sonunda bir takım tavsiyelerim olacak bu yüzden yazının tamamını okumanızı tavsiye ederim. Yoksa doğru bilgilerle yanlış noktalara yatırım yapabilirsiniz.

İnternet bir yatırım alanıdır. Eğer bir şeyler elde etmek yani kazanmak istiyorsanız mutlaka yatırım yapmalısınız. Bu yatırım başta sitenizin yapımı için gerekli harcamalardır. Domain, hosting, script vs. gibi kurulum aşamasında bazı masraflar karşınıza çıkar. Bundan sonra iş reklama gelir. Sitenizin tanıtımı için reklam şarttır. Halk arasında bir tabir vardır: Tavuk bile doğururken yumurtasının reklamını yapar ve avazı çıktığı kadar gıdaklar denir. Günümüzde büyüklü, küçüklü her şirket reklamını yapar. Sizin sitenizin de küçük ölçekli bir şirket olduğunu varsayarsak sitenizin de reklama ihtiyacı olduğu sonucuna varabiliriz. Bu reklam arkadaşlar, eşe dosta duyurma ile olmaz. Çorap, kazak falan satmıyoruz bu noktada hizmet satıyoruz, bilgi satıyoruz. En iyi reklam şekli arama motorları iledir. Sitenizin konusunda arama motorlarında üst sıralara çıkmak size fazlası ile yeterli olacaktır. Fakat bu o kadar kolay değildir. Yani siteniz bir anda konusundaki aramalarda tavan yapmaz hatta bir süre arama motorları tarafından bilinmez bile. İşte bu noktada sağlam bir back-link yapılanmasına ve reklama ihtiyacınız vardır.

Arama motorlarına göre siteniz ne kadar çok link alırsa o kadar çok iyisiniz demektir. Yani sizin siteniz bir çok site tarafından tavsiye ediliyor demektir. Eğer link aldığınız sitenin konusu sizin sitenizin konusu ile aynıysa çok kaliteli bir back-link elde etmişsiniz demektir. Çünkü arama motorları basit bir mantıkla sizin rakibinizin sitesinin size link vermesini sizin sitenizin kalitesine bağlar. Link alırken elinizden geldiği kadar yüksek pr değeri olan linkleri almaya çalışmalısınız. Bu sizin için daha faydalı olur.

Şimdi dönelim konumuzun aslına. Neden dizinlerden paralı link almalıyız? Bu soruyu maddeler halinde ele alacağım sizler için...

1. Parasız veya karşılıklı link alabilmek varken neden paralı link almam gerek diye düşünüyorsanız size şunu hatırlatmak isterim. Bu dizinlere sizin haricinizde yüzlerce ve binlerce site kayıt yaptırıyor. Ve eğer siz bu dizinden ziyaretçi kazanmak istiyorsanız en yukarıda görünmeniz gerekir. Mesela sitenizi "ARABALAR" kategorisine ücretsiz kayıt ettiniz ve kabul edildiğiniz andan itibaren siteniz o kategoride en üstte çıkıyor. Fakat sizden sonra 100 site aynı kategoriye kayıt yaptırınca siteniz bırakın ilk sırayı onuncu sayfayı bile zor görürsünüz. Bu durumda ziyaretçinin sitenizi bulma olasılığı milyonda birlere kadar düşer. Fakat paralı kayıtlarda kategorinizde daima ilk sayfada ve en üstte ayrıca özellikle belirtilmiş bir kutucuk içerinde olursunuz...

2. Eğer benim dizinden gelecek ziyaretçiye ihtiyacım yok ben arama motorlarında üst sıralarda olmak için back-link istiyorum diyorsanız. Size şunu hatırlatmak isterim. "ARABA" kategorisindeki ilk link sayfası dizin açıldığından beri vardır fakat diğer sayfalar link sayısı arttıkça açılır ve ilk sayfaya göre daha yenidirler. Yani yeni kayıtlar yapıldıkça sizin siteniz hep yeni açılacak sayfalara gerileyecek ve açıkcası pr değeri olmayan sayfalarda yer alacaksınız belkide Google tarafından uzun bir süre bilinmeyecek bir sayfa. Bu durumda bir back-link sağlamış olmazsınız veya .ok kalitesiz bir back-link sağlamış olursunuz. Eğer paralı kayıt yaptırsanız her zaman ilk sayfada yani dizin ile eşit zamanda açılmış pr değeri daha yüksek bir sayfada daimi olarak yer alacaksınız. Bu sayede kaliteli bir back-link elde etmiş olursunuz...

3. Karşılıklı link alıp ücreti azaltmayı veya hiç ücret ödememeyi düşünüyorsanız. Bu durumda size karşılıklı link değişimi ile karşılıksız link almanın arama motorlarının gözünde aynı derecede olmadığını hatırlatmak zorunda kalacağım. Yani düşünün siteleri insanlar olarak, link vermeyi ise övgü olarak algılayın. Eğer iki kişi birbirini övüyorsa bunların aralarında anlaşmış olup sizi kandırdıklarını düşünebilirsiniz. Fakat bir kişi gelip size bir başkasını övüyorsa ve bundan diğerinin haberi yoksa övülen kişinin gerçekten iyi biri olacağını düşünürsünüz. Hele bu iki kişi aynı meslek erbabı ise o zaman daha iyi olur. Çünkü öven kişi diğerinin yaptığı mesleği biliyordur ve övdüğü kişinin o işi iyi yaptığını düşünürüz. Son noktayı koymak gerekirse bir doktorun bir doktoru övmesi ile bir manavın bir doktoru övmesi bir değildir. Hele bu doktorların ağız birliği yapıp birbirlerini övmeleri hiç bir değildir...

Konumuz bitti fakat yazımız bitmedi. Şimdi en önemli noktaya değineceğiz. Bu nokta yatırımınızı doğru yapmanızı sağlayacaktır. Bir dizine paralı kayıt olmak güzeldir bunu öğrendik fakat bu her dizin için geçerli değildir. Bu noktada size detaylı araştırma yapmanızı öneriyorum. Kitabın sonundaki kaynakça bölümünde dizin tavsiye başlığı altındaki siteleri incelemenizi tavsiye ederim...

Yazar: Deniz Coşkun

Yazı dizimizin 4. bölümü 9 Mayıs 2007 tarihinde yayınlanacaktır.

Sonraki Haber

Forum