Alarm: Dosyalar Silindi
Kaybettiğinizi veya sildiğinizi düşündüğünüz ya da parolasını unuttuğunuz dosyalarınızı bulabilir, hatta bozulmuş dosyalarınızı yeniden kullanabilirsiniz. CHIP, kaybolan verilerinizi kurtarmak için yapmanız gerekenleri anlatıyor.
11 Hasarlı Windows Registry’sini düzeltmek
Windows 98/SE
Bir bilgisayarın sahip olduğu donanım ve yazılımlar hakkındaki
tüm bilgiler, Windows Kayıt Düzenleyicisi’nde tutulurlar.
Bilgisayar yönetim merkezinin zarar görmesi veya bozulması
durumunda işletim sisteminin bir daha çalıştırılması mümkün
olmayabilir. Bu tür önemli bir durum karşısında, Windows size,
Registry’nin yedek kopyasını geri yükleme seçeneği sunuyor. Bunun
için bilgisayarı çalıştırın ve bu esnada Windows 98’in açılış
menüsünü ekrana getirmek için [Ctrl] düğmesine basılı tutun.Menü
ekrana geldiğinde 5’e basın (Sadece Komut Satırı) ve bu seçiminizi
[Enter] tuşunu kullanarak onaylayın. DOS komut satırında
“cd\windows\command” komutunu girin girin ve [Enter] tuşuna basarak
çalıştırın. Kayıt Düzenleyicisi’ni geri yüklemek için bu klasör
altında “scanreg /restore” komutunu çalıştırmalısınız. Bunun
sonucunda ekrana gelen Microsoft Kayıt Denetleyicisi penceresinde
son beş registry kopyası görüntülenir. Geri Yükle düğmesine
tıklayarak orijinalinin yerine yedek
dosya yüklenebilir.
12 CD-ROM’da okunamayan dosyaların kurtarılması
Windows 98/SE/Me
Bir çok kullanıcı, örneğin önemli dokümanlarını uzun süre güvenli bir şekilde saklayabilmek için, yedekleme ortamları olarak kendi oluşturduğu CD-ROM’ları kullanırlar. Söz konusu yedeklenen dosyalara erişilememesi ise, oldukça sinir bozucu bir durumdur. Bu tür dosyaların kurtarılması, CD-ROM üzerindeki verilerin salt okunur olmaları nedeniyle özellikle karmaşık ve uzun süren bir işlemdir. Bu nedenle bir çok kurtarma programı, bunları değiştiremez. Bu nedenle, örneğin CD-R Diagnostic 1.7.0 www.cdromprod.com/cd-r_diagnostic.html, bu ayki CD’de Veri Kurtarma bölümü) gibi araçlar okuma sırasında işlem görürler. Bu,programın CD-ROM üzerindeki hasarlı kısmı, sürücünün kendi hata düzeltme metotlarını kullanarak birden fazla kez okumaya çalışması anlamına geliyor. Bu şekilde elde edilen veriler ise daha sonra sabitdisk üzerine kaydedilirler. Ancak, söz konusu yeniden oluşturma yönteminin, her zaman istenen sonucu vermediğini belirtmemiz gerekiyor. Tabii ki ne olursa olsun denemekte fayda var!
Donanım Sorunu Ortaya Çıkarsa
Dosya problemleri haricinde donanım sorunları da veri erişimini
engelleyebilir. Tabii ki bunların da çözülmesi mümkündür.
13 Bilgisayar artık tepki vermiyor
Windows 98/SE/Me
Her Windows kullanıcısı benzeri bir durumla mutlaka karşılaşmıştır: Bir doküman üzerinde çalışırken, görüntü donar ve böylece kullanıcının yeni bilgiler girmesi ve kaydetmesi engellenir. Bunun nedeni genellikle arka planda çalışan bir programdır. Henüz kaydedilmemiş bilgileri kurtarabilmek için bilgisayarın kesinlikle kapatılmaması gereklidir. Aksi takdirde verilere bir daha kesinlikle ulaşılamayacaktır. En iyi yöntem [Alt]+[Ctrl]+[Del] tuş kombinasyonu yardımıyla Windows görev yöneticisini çalıştırmak ve o an çalışan programları gözden geçirmektir. Bu kilitlemeye neden olan programı, isminin arkasında ekrana gelen “Yanıt Vermiyor” açıklamasından fark edebilirsiniz. Bu programı seçin ve Görevi Sonlandır düğmesine tıklayarak uygulamayı bitirin.
14 Sabitdisklerin düzenli olarak incelenmesi
Windows 98/SE/Me
Önemli bilgileri kaybetmemek için gerekli ölçütlere uymalı ve sabitdiskinizi düzenli aralıklarla denetlemelisiniz. Bu işlemi, Windows’un temel donanımları arasında yer alan Scandisk aracı yardımıyla hızlı ve ucuz bir şekilde yerine getirebilirsiniz. Başlat/Programlar/Donatılar/Sistem Araçları altında bulunan bu araç, sabitdisk yüzeyini fiziksel hatalara karşı inceler ve sorunlu bölümleri işaretler. Bu sayede, programların hatalı yüzeylere bilgi yazması engellenir. Alternatif olarak kullanımı oldukça yaygın olan Norton Disk Doctor (Norton Utilities) ve Disk Fixer (Ontrack Fixit Utilities) gibi yardımcı araçlar da kullanabilirsiniz. Diskin düzenli olarak birleştirilmesi de (Defrag) sabitdiskin hızlanması konusunda yardımcı olabilir. Bu Windows bileşenini de (Defrag) Scandisk ile aynı klasör içerisinde bulabilirsiniz.
15 Sabitdiskin partisyon tablosu silindi
Windows 98/SE/Me
Kayıt Düzenleyicisi Windows için ne anlam taşıyorsa, partisyon tablosu da tüm PC için aynıdır. Diskin dosya yapısı hakkındaki tüm bilgileri burada saklanır. Bu alanın hasar görmesi yıkıcı bir etki bırakacaktır. Bu tür bir durumla karşılaşıldığında, sadece uzmanlar yardımcı olabilirler. Bu durumda ilk olarak Ontrack (www.ontrack.com) ve Convar (www. convar.com) firmalarına başvurabilirsiniz. Ontrack sunduğu “Remote Data Recovery” hizmeti ile hızlı ve aynı zamanda rahat bir çözüm sunuyor. Bu hizmette, partisyon tablosu internet üzerinden yeniden oluşturulmaya çalışılıyor. Yani ilk olarak sabitdiski sökmek zorunda değilsiniz. Şu ana kadar 80 binden fazla bilgisayar kullanıcısına yardımcı olan firma, söz konusu hizmeti yaklaşık 100 dolar karşılığında veriyor.
16 Tüm sabitdisk hasar gördü
Windows 98/SE/Me
Modern sabitdiskler oldukça sağlam olmalarına rağmen zarar
görebiliyorlar. Eğer yazma veya okuma işlemi sırasında elektrik
kesilecek olursa, yazma/okuma kafası doğru zamanda devre dışı
bırakılamaz ve sabitdisk üzerine düşer (Headcrash). Bu tür bir
durumda sabitdiskinizdeki verileri kurtarmaya değip değmeyeceğini
iyi hesaplamalısınız. Çünkü profesyoneller tarafından
gerçekleştirilen bu tür kurtarma işlemlerinde, fatura yüzlerce
dolardan başlayıp binlere kadar çıkabiliyor. Bu nedenle söz konusu
kurtarma yöntemleri firmalar ve çok önemli veriler için uygun.
6 Güvenlik kopyaları ile zahmetsiz çalışma
Office 97/2000
Biraz önce anlatılan manuel yeniden oluşturma yöntemini
kullanmak istemeyenler, Word’ün özel bir güvenlik kopyası
oluşturmasını sağlayabilirler. Bunun için Araçlar menüsündeki
Seçenekler komutunu çalıştırın ve ekrana gelen pencere üzerindeki
Kaydetme kartını aktif hale getirin. Kaydetme Seçenekleri altında
bulunan “Her zaman yedekle” seçeneğini işaretleyin ve yaptığınız
değişikliği Tamam düğmesine tıklayarak onaylayın. Bu fonksiyon
sayesinde Word, oluşturulan her yeni dokümanın bir kopyasını
oluşturur ve bunu orijinali ile aynı klasör içerisinde saklar. Söz
konusu kopyalarda daha rahat fark edilebilmeleri için “.wbk” dosya
uzantısı kullanılır. Örneğin, “Mektup.doc” dosyasının kopyası
“Yedek Mektup.wbk” olarak isimlendirilir.
7 Outlook’ta (Express) silinen iletiyi kurtarmak
Office 97/2000
Outlook ve Outlook Express programları, Windows işletim sistemine benzer şekilde, silinen iletilerin geçici olarak saklandıkları özel geri dönüşüm kutularına sahiptirler. Bu güvenlik mekanizması da, yanlışlıkla silinen ileti ve kişisel nesnelerin sorunsuz bir şekilde kurtarılmasını sağlar. Silinen iletilerin konularının program ana penceresinde görüntülenebilmesi için, sol taraftaki klasör listesinde bulunan Silinmiş Öğeler üzerine tıklayın. Artık bir veya daha fazla iletiyi kurtarmak için, iki farklı yöntemden faydalanabilirsiniz. Farenin sağ düğmesini kullanarak, istediğiniz iletinin konu satırına tıklayın ve ekrana gelen nesne menüsündeki Klasöre Taşı komutunu çalıştırın. Daha sonra iletinin taşınmasını istediğiniz klasörü, örneğin Gelen Kutusu, seçin ve Tamam düğmesine tıklayın. Ancak Sürükle&Bırak yöntemini kullanarak bu işlemi daha hızlı bir şekilde yerine getirebilirsiniz: Bunun için kurtarmak istediğiniz iletiyi, farenin sol düğmesini basılı tutarak, Silinmiş Öğeler penceresinden hedef klasöre taşıyın.
8 Şifre korumalı Office dosyalarını açmak
Office 2000
Her bir Office uygulaması, dosyalarını çeşitli güvenlik nedenleriyle diğer bilgisayar kullanıcılarından korumak için yazma ve okuma işlemlerini şifre korumalı hale getirmek isteyen kullanıcılar için gerekli fonksiyonları sunuyorlar. Bu sayede söz konusu dokümanların uygun program ile açılabilmesi için, doğru şifrenin girilmesi gerekiyor. Eğer bu parolayı unutacak olursanız, dosya üzerinde daha fazla çalışmanız maalesef mümkün olmayacaktır. Ancak bu, gerçeğin sadece yarısı, çünkü Amerikalı firma Elcomsoft (www.elcomsoft.com, bu ayki CD’de Veri Kurtarma bölümünde), şifre korumalı Office dosyalarını açabilecek her türlü aracı sunuyor. Bunlar arasında yardımıyla hemen hemen tüm Office dosyalarını sorunsuz bir şekilde kırabileceğiniz, komple çözüm sunan Office 2000 Password Recovery özellikle tavsiye edilebilir. Ancak doğru parolanın bulunması, kullanılan karakter sayısına bağlı olarak, çeşitli durumlarda birkaç saat kadar sürebilir. (Muhtemel parolaların geliştirilmesi ve denenmesi için harcanan zaman.) Programın kullanımı, İngilizce olmasına rağmen, kullanıcıyı gereksiz mesajlar ile boğmadığı için, oldukça kolay.
Hasarlı Dosyaların Kurtarılması
Silinen dosyalar basit bir şekilde kurtarılabilirken, bozulmuş
dosyaların yeniden oluşturulabilmeleri için yardımcı programlara
ihtiyaç duyulur.
9 Hasarlı ZIP arşivini tamir etmek
Windows 98/SE/Me
İnternet üzerinden gönderilen dosyaların büyük bir kısmı, büyüklüğü düşürmek ve dolayısıyla aktarım hızını arttırmak için daha önceden sıkıştırılırlar. Bunun için akla gelen ilk yöntem, bazen sorunlara neden olmasına rağmen, daha önce de bahsedilen ve dünya çapında pratik bir standart geliştirmiş olan ZIP biçimidir. Şu anda en çok kullanılan sıkıştırma aracı Winzip. hasar görmüş arşivleri düzeltmek için özel bir fonksiyona maalesef sahip değil. Hasar görmüş Zip dosyalarının tamiri için, Power Archiver 2001 (www.powerarchiver.com, bu ayki CD’de Veri Kurtarma bölümü) programını kullanabilirsiniz. Bozuk bir Zip arşivini tamir etmek için, program ana penceresinde Tools/Repair Archive komutunu çalıştırın, hasarlı dosyanın konumunu belirtin ve Start düğmesine tıklayarak işlemi başlatın. Program, kısa bir bekleme süresi sonrasında bir sonuç mesajı ekrana getirecek ve düzeltilen dosyayı farklı bir isim altında, eski klasörü içerisine kaydedecektir. Power Archiver 2001’in bir diğer önemli avantajı ise, görünüm ve kullanımının Winzip ile neredeyse aynı olmasından dolayı oluşan kullanım kolayladığı.
10 Virüslü dosyaların temizlenmesi
Windows 98/SE/Me
Bilgisayara virüs bulaştığında genellikle dokümanlar da bundan nasiplerini alırlar. Bu, mektupların, tabloların ve resimlerin bir daha açılamaması ve düzenlenememesi anlamına da gelebilir. Bu tür bir durumda, hemen tüm güncel anti-virüs programlarında bulunan ve virüs bulaşmış bir dosyanın temizlenmesini sağlayan fonksiyon yardımcı olabilir. Anti-virüs programı, dosyanın ileride tekrar kullanılabilmesi için virüs kodunu dosya içerisinden silmeye çalışır. Çok sayıda virüs bulunduğu için temizleme işleminin başarı yüzdesi oldukça düşüktür.Virüs bulaşmış bir dosyayı kurtarmanın tek yolu temizlemek olduğu için, yine de denemekte fayda var.
“Dosya açılamıyor” veya “X Dosyası bulunamadı” gibi mesajlar,
bilgisayar kullanıcılarının kabusudur. Bu tür bir mesaj, çağrılan
dosyanın bozuk olduğu, yanlışlıkla silindiği ya da daha da önemlisi
donanımsal bir sorun olduğunda ekranda görünür. Bu durumda veri
kaybı kaçınılmazdır. Bu mesajlardan hangisinin alnınızda panik
terleri akıttığı önemli değil, çünkü gerekli temel bilgi ve
birkaç akıllı yazılım ile, bir çok zorlu durumdan basit ve hızlı
bir şekilde kurtulabilirsiniz. İlerleyen sayfalarda, en tehlikeli
hata kaynaklarını inceleyecek ve değerli verilerinizi yeniden nasıl
oluşturabileceğinizi göreceksiniz. Sık karşılaşılan sorunları
bölümlerin başında, daha seyreklerini ise sonlarına doğru
bulabilirsiniz.Ayrıca, veri kaybetme tehlikesini en aza indirgemek
için, çeşitli önerilerde de bulunacağız. Bütün ipuçlarında,
uygulanmasının ne kadar süreceğini gösteren bir zaman bilgisi
mevcut. Etki satırında ise, kurtarma çalışmasının başarı şansının
ne kadar olduğunu görebilir ve buna göre işe koyulabilirsiniz.
Silinen Dosyaları Kurtarma
Silinmiş veya taşınmış olması, hatta bulunamaması hiç fark etmez.
Araması gereken yeri bilenler, dosyalarını rahatlıkla
bulabilirler.
1 Dosya silme işlemini geri almak
Windows 98/SE/ME
Windows Gezgini’nde çalışıyorsunuz ve yanlışlıkla bir dosyayı sildiniz. Bu kaza hızlı bir şekilde geri alınabilir. Biraz önce silinen dosyayı kurtarmak için Düzen menüsündeki Geri Al Sil komutunu çalıştırın. Söz konusu geri alma fonksiyonunun sadece en son yapılan işlem için geçerli olması nedeniyle bu komutu dosya silindikten hemen sonra, başka hiçbir işlem yapmadan çalıştırmalısınız.
2 Geri Dönüşüm Kutusu’ndan dosya çıkarmak
Windows 98/SE/ME
Silinen tüm dosyalar, sabitdiskten tamamen temizlenmeden önce geçici olarak Geri Dönüşüm Kutusu’nda saklanırlar. Bu sayede buradaki nesneleri istediğiniz zaman kurtarabilirsiniz. Bunun için, Windows masaüstündeki Geri Dönüşüm Kutusu’nu üzerine iki kere tıklayarak açın, kurtarmak istediğiniz dosyaları fare yardımıyla seçin ve mavi renkle görüntülenen Geri Al bağlantısına tıklayın. Bu yöntem silinen tüm kısayollar için de geçerlidir.
3 Yanlışlıkla taşınan dosyayı yeniden bulmak
Windows 98/SE/ME
Belirli bir dosyayı olumlu bir sonuç alamadan umutsuzca
arıyorsanız, dosya kesinlikle silinmiş anlamına gelmeyebilir. Çünkü
Word belgeleri, Excel tabloları veya resimler genellikle bir
klasörden başka birine yanlışlıkla kopyalanabilirler. Bu durumda
Windows’un Ara fonksiyonundan faydalanabilir ve dosyayı Windows’un
aramasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Başlat/Bul/Dosyalar ve
Klasörler komutunu çalıştırın. Bunun sonucunda ekrana gelen
pencereye dosyanın ismini, doküman içerisinde bulunan bir metni ve
aranmasını istediğiniz klasörü belirttikten sonra, Şimdi Bul
düğmesine tıklayabilirsiniz.
Belirlediğiniz kriterlere uyan dosyaların tümü büyüklük, konum gibi
ek bilgileri ile görüntülenirler.
4 Norton Protection ile mükemmel kurtarma
Windows 98/SE/ME
Silinen dosyaların genellikle biraz çalışma ile kurtarılmasına
rağmen, Windows’un Geri Dönüşüm Kutusu’nu bir çok yeni fonksiyon
ile geliştiren özel bir yazılım kullanmanızı tavsiye ediyoruz.
Norton Utilities 2002’nin bir parçası olan Norton Protection,
testimizde özellikle iyi bir sonuç elde etti. Bu veri kurtarma
aracı, kurulum sonrasında Geri Dönüşüm Kutusu’na erişiyor ve
silinen tüm dosyaları kurtarabilmesini sağlayan ek yeniden
oluşturma fonksiyonlarını kullanıma sunuyor. Bunun için herhangi
bir öğe seçin ve Geri Al düğmesine tıklayın. Yeniden oluşturulmak
istenen bu nesnenin aradığınız dosya olduğundan emin olmak için,
hızlı bakış fonksiyonu dokümanı önizleme penceresinde ekrana
getirecektir.
5 Office belgelerini manuel olarak yeniden oluşturmak
Office 97/2000
Office XP’nin yeni, çok kullanışlı bir yeniden oluşturma fonksiyonu ile donatılmış olmasına rağmen, eski ofis yazılımlarına sahip kullanıcılar, bir program çökmesi sonrasında üzerinde çalışılan dokümanı kurtarabilmek için kendi imkanlarını kullanmak zorundalar. Bu durumda Office programlarının “.tmp” uzantılarına sahip güvenlik kopyaları oluşturmasını sağlayan özelliğinden faydalanabilirsiniz. Bu geçici dosyalar ya program dizini içerisinde ya da C:\Windows\Temp” klasörü içerisinde saklanırlar. Buradaki sorun, doğru dosyanın nasıl bulunacağı.Windows Gezgini’ni kullanarak söz konusu klasörü açın ve Görünüm/Simgeleri Düzenle/Tarihe Göre komutunu çalıştırın. Bunun sonucunda klasörün içeriği kronolojik olarak sıralanacağı için, aradığınız dosyayı listenin başında bulabilirsiniz. İstediğiniz dosyayı Word altında çalıştırmak için program penceresinde Dosya/Aç komutunu çalıştırın, dosya türü olarak Tüm Dosyalar’ı seçin, dosyanın bulunduğu klasörü açın ve dosyayı seçtikten sonra Aç düğmesine tıklayın. Ancak Windows sadece Office dokümanlarını geçici olarak saklamadığı için bu işlemleri aradığınız dosyayı bulana ve güvenli bir şekilde kaydedene kadar tekrar etmelisiniz.