2023 yazı çok mu sıcak geçti? Daha da kötüsüne hazırlanın
2023 yılının yaz mevsiminin çok sıcak geçtiği bir gerçek. Ama araştırmacılar, bu sıcağın düşündüğümüzden de daha sıcak olduğunu düşünüyor ve daha kötüsünün yolda olduğu konusunda uyarıyor.
Cambridge Üniversitesi’nin yeni bir analizine göre 2023 yazı, kuzey yarımkürede son 2.000 yılın en sıcak yazıydı. Son araştırma, Roma İmparatorluğu ve Hz. İsa’nın doğumundan bu yana insanlığın bu kadar sıcak bir yaz mevsimleriyle karşılaşmadığını gösteriyor. Genel olarak geçtiğimiz yaz, MS 1 ile sanayi devriminin tüm hızıyla devam ettiği ve atmosferi ısıtan büyük miktarda sera gazının pompalandığı 1890 yılları arasındaki ortalama sıcaklıklardan 2,2°C daha sıcaktı.
Cambridge Coğrafya Bölümü’nden ortak yazar Profesör Ulf Büntgen, “Tarihin uzun geçmişine baktığınızda, son zamanlardaki küresel ısınmanın ne kadar dramatik olduğunu görebilirsiniz” diyor.
Bilimsel araçlarla üretilen güvenilir hava durumu kayıtları, sanayi devriminin başladığı 1850 yılına kadar uzanıyor. Ancak ağaç halkalarını analiz eden bilim insanları, ağaç halkasının büyümesine ve ahşabın kimyasal bileşimine bakarak yazların ne kadar sıcak geçtiğini tahmin eden hesaplamalar yaptılar.
Ağaçların halkalarının genişliği büyüme dönemlerine bağlı olduğu için, daha soğuk dönemlerde daha dar halkalar, daha sıcak dönemlerde ise daha geniş halkalar oluşturur. Yazarlar, 0,5°C civarındaki doğal iklim değişikliklerine rağmen 2023 yılının hala Roma İmparatorluğu’ndan bu yana en sıcak yazı olduğunu yazıyor.
Daha kötüsü de yolda
Profesör Büntgen, sıcaklığın rekor düzeylerdeki sera gazları ile El Nino hava olayının birleşiminin sonucu olduğunu söylüyor: “2023 olağanüstü sıcak bir yıldı ve sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltmadığımız sürece bu eğilim devam edecek.”
Nature dergisinde yayınlanan sonuçlar, ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde sınırlamaya yönelik 2015 Paris Anlaşması’nın zaten aşılmış olabileceğini de gösteriyor. Araştırmacılar, küresel ısınmayı ölçmek için referans olarak kullanılan 19. yüzyıl sıcaklık referans çizgisinin, daha önce düşünülenden santigrat derecenin onda biri kadar daha soğuk olabileceğini hesaplıyor.
Buna dayanarak araştırmacılar, küresel ısınmanın 19. yüzyıldan 1,4°C daha yüksek olduğu yönündeki mevcut kabul edilen görüşün aksine, Kuzey Yarımküre’deki 2023 yazındaki koşulların 1850 ile 1900 arasındaki ortalama yaz sıcaklıklarından 2,07°C daha sıcak olduğunu hesapladılar.
Araştırmacılar, elde ettikleri sonuçların tropik bölgeler hariç Kuzey Yarımküre için geçerli olduğunu ancak Güney Yarımküre için verilerin az olması nedeniyle aynı döneme ilişkin küresel ortalamalar elde etmenin zor olduğunu söylüyor.