Yapay zeka sohbet robotlarının yükselişini 40 yıl önce gören film

Bing Chat ve ChatGPT ile beraber, yapay zeka sohbet robotları yetenekleriyle tüm dünyayı hızla etkiliyor. Ama bu yapay zeka sohbet robotlarının gafları ve sundukları hatalı bilgiler gibi sorunları da dikkat çekici bir şekilde görülebiliyor. Şu anda bu sohbet robotları ile etkileşimler sınırlı olsa da, çok geçemeden bu sınırların aşılması ve hatta belki de kaldırılması için çalışmalar olacağı tahmin edilebilir.

Peki, yapay zeka sohbet robotlarının yükselişini bir filmin, 40 yıl çnce tahmin ettiğini biliyor musunuz? 1983 yılında yayınlanan WarGames (Savaş Oyunları)...

O sırada büyük bir gişe geliri sağlayan ve eleştirmenler tarafından da beğenilen film, bilgisayar sistemlerini hack'leme kavramını tanıtmanın yanı sıra 1980’lerde kişisel bilgi işlemin yükselişini ele alan ilk filmlerden biri olmasıyla dikkat çekiyordu ve film tarihinde önemli bir yer kazandı. O sıradaki ABD Başkanı Ronald Reagan’ın da filmi izlediği ve milletvekilleri ve danışmanlarla yapılan görüşmelerden sonra hükümet bilgisayar güvenliği için kurallar koymaya başladığı söylendi.

Filmde, Matthew Broderick’in genç hacker karakteri David Lightman, bir bilgisayar oyunu yayıncısını hack'lediğini düşünürken, aslında, yeni NORAD (Kuzey Amerika Havacılık ve Uzay Savunma Komutanlığı) süper bilgisayarı WOPR’a bağlanmayı başarıyor. O sırada hem David hem de NORAD tarafından bilinmeyen bir şekilde WOPR, arka kapı parolasıyla erişilen, Joshua isimli kaba bir sohbet robotu AI arayüzüne sahip.

David, klavyesiyle “Joshua” ile sohbet etmeye başlıyor. Joshua, David’in yapay zekanın orijinal yaratıcısı Stephen Falken olduğunu düşünüyor. Daha sonra AI, David’e ünlü soruyu soruyor: “Bir oyun oynayalım mı?” Joshua’nın satranç, dama ve çok daha dikkat çekici olan Küresel Termonükleer Savaş gibi oyunlarının listesini daha önceden zaten keşfetmiş olan David, ilk başta “Joshua” tarafından satranç oynamaya ikna edilmeye çalışsa da, tahmin edebileceğiniz gibi David, Küresel Termonükleer Savaş oynamak istiyor.

Bu noktadan sonra filmin geri kalanı için olay örgüsünü tetikleniyor. WOPR içindeki “Joshua”, NORAD personeline gerçek olmayan Sovyet askeri hareketlerini göstermeye başlıyor. Elbette, WOPR’nin içinde “Joshua” yapay zekasının olduğunun farkında olmayan NORAD, ekranlarında görünenlerin gerçek Sovyet askeri faaliyetleri olduğuna inanıyor ve olaylar gelişiyor. Filmin, pek çok açıdan günümüzde halen geçerli ve önemli bir yere ve konuya sahip olan bir film olduğu rahatlıkla söylenebilir.

WarGames’in “Joshua”sı ve günümüzdeki Bing, ChatGPT ve diğer sohbet robotu yapay zekaları arasında bir bağlantı ve benzerlik görmek de çok zor değil. Elbette, bildiğimiz kadarıyla, henüz ulusal savunma sistemlerine bağlı bir yapay zeka sohbet robotu bulunmuyor. Ancak film, yapay zekanın gelişmeye ve büyümeye devam ederken insanlık için yaratabileceği çok gerçek tehlikelerden bazılarını gündeme getiriyor.

Yapay zekanın hayatımızı pek çok alanda çok daha kolaylaştırabilecek kapasiteye sahip olduğu tartışmasız bir şekilde kabul edilebilir. Ancak, Joshua’dan HAL-9000'e, Skynet'e ve daha fazlasına kadar yapay zekaların Bing sohbet robotu AI’sinin çok sınırlı bir ölçekte yaptığı gibi raydan çıkabildiği tonlarca film ve dizi bulunuyor. Bu örnekler sadece hayal ürünü gibi gözükse de, ne yazık ki artık ufak bir hata veya dikkatsizlikle gerçeğe dönüşebilecek potansiyele sahipler.

Umarız Microsoft ve OpenAI gibi teknoloji devleri, sadece oyun oynamak isterken Üçüncü Dünya Savaşı’nı başlatacak bir AI oluşturmaz.