BBC haber yaptı: Türkiye'nin 20 bin kişilik yer altı şehri... Saklı mucize nasıl yapıldı?

-Derinkuyu'ya yayılan çeşitli imparatorlukların ustalığı kısa sürede ortaya çıktı. Kasıtlı olarak dar, kısa tutulan koridorlar, ziyaretçileri, koridor ve konutlardan oluşan labirentte tek sıra halde ve eğilerek gezinmeye zorladı. Bu davetsiz misafirler için uygun olmayan bir konum. Lamba ışığıyla loş bir şekilde aydınlatılan yarım tonluk dairesel kayalar, 18 katın her biri arasındaki kapıları kapattı ve yalnızca içeriden hareket ettirilebildi. Bu ağır kapıların ortasındaki küçük, mükemmel yuvarlak delikler, buranın sakinlerinin işgalcilere mızrak atmalarına izin veriyordu.

-Şehrin her katı, belirli kullanımlar için özenle tasarlandı. Sığırların ürettiği kokuyu ve zehirli gazları azaltmak; soğuk aylar için sıcak bir canlı yalıtım tabakası sağlamak için hayvanlar yüzeye en yakın ahırlarda tutuldu.

-Kentin iç katmanları konutlar, mahzenler, okullar ve toplantı mekanlarını içeriyordu. Geleneksel bir Bizans misyoner okulu ikinci katta yer almaktadır. DeGiorgi'ye göre, "şarap yapımına ilişkin kanıtlar, mahzenlerin, presleme fıçılarının ve amforaların varlığına dayanmaktadır." Bu özel odalar, Derinkuyu sakinlerinin yüzeyin altında aylarca geçirmeye hazır olduklarını gösteriyor.

EN ETKİLEYİCİ OLANI...

-Ancak en etkileyici olanı, tüm şehre temiz hava ve temiz su sağlayacak olan karmaşık bir havalandırma sistemi ve kuyunun oldukça iyi korunmuş olmasıdır. Aslında, Derinkuyu'nun erken dönem inşaatının bu iki temel unsura odaklandığı düşünülüyor.

Kentin çok sayıdaki oda ve koridorları arasında doğal hava akışı sağlayan 50'den fazla havalandırma bacası bulunuyor. 55 metreden derin kazılmış kuyu ise şehir sakinleri tarafından aşağıdan kolayca kesilebilirdi.

(Not: Bakanlığın sitesinde bu konuda şu bilgi verilir: Yeryüzü ile bağlantısı bulunan 55 m. derinliğindeki havalandırma bacası, aynı zamanda su kuyusu olarak da kullanılmaktadır. Alt kata kadar uzanan kuyulardan her katın yararlanamadığı şehirde, ayrıca istila anında zehirlenmeyi önlemek için bazı kuyuların ağzı yeryüzü ile bağlantısız haldedir. 1965 yılında açılan Derinkuyu yeraltı şehrinin halen yüzde onu gezilebilmektedir)