Windows ve Sistem Özellikleri

Bilgisayarınızın tüm özelliklerinden haberdar mısınız? Eğer değilseniz, öğrenmek için bilgisayarınızın kasasını açmanıza gerek yok.

Bir bilgisayarın hızını iki faktör belirler; işlemci ve bellek. Piyasada bulabileceğiniz işlemciler Intel veya AMD gibi farklı markalara sahip olabilirler. Asıl önemli olan işlemcinin, yani CPU'nun hızını bilmektir. Geçmişte megahertz (MHz) değeri ile ölçülen bu hız, gelişen teknoloji sayesinde gigahertz (GHz) seviyelerine ulaştı. Günümüzde 2-3 Ghz'lik işlemci ile donatılan bilgisayarlar pek çok ev kullanıcısı tarafından kullanılıyor. Daha hızlı işlemciler ise, şimdilik profesyonel kullanıcılar tarafından tercih ediliyor.

En çok tercih edilen işletim sistemi olan Windows XP, Pentium III 733 Mhz işlemci ve 128 MB'lık bellek ile çalışabilir. Fakat hiç durmadan gelişen teknoloji göz önünde bulundurulduğunda, böyle bir bilgisayarın artık tam anlamıyla yeterli performans sunamayacağı da ortaya çıkıyor. İş yerlerinde kullanılan bilgisayarlar, ofis yazılımlarının özelliklerinin artması ve grafik öğelerin ağırlık kazanması nedeniyle daha yüksek sistemlere ihtiyaç duyuyorlar. Bunların yanı sıra özel görsel efektlere sahip yeni bilgisayar oyunlarını oynamak da, bahsettiğimiz bilgisayar ile mümkün değil.

Güçlü Bir Bilgisayar Şart

Güçlü bir sisteme sahip olmak, kendi kullandığınız programlar dışında, sistemin arka plan hizmetlerini sağlıklı bir şekilde çalıştırabilmesi açısından da önemli. Pek çok uygulama arka planda çalışıyor olabilir. Örneğin siz internette gezerken bilgisayarınızı olası saldırılara karşı koruyan antivirüs ve firewall yazılımları, arka plan hizmetleri arasında sayılabilirler. İşte bu tip yazılımların sağlıklı bir şekilde çalışmaları, ancak güçlü bir bilgisayar ile mümkündür.

Günümüzde kullanılan yeni nesil bilgisayarlarda genellikle 256 MB bellek bulunuyor. Eğer sizin bilgisayarınızda 128 MB bellek varsa, bunu 128 MB'lık ek bir bellek modülü ile desteklemenizde yarar var. Daha yüksek bir performans için, bu rakamı 512 MB'a çıkartmanızı öneririz.

Sistem Özellikleri Penceresi

Peki ama bilgisayarınızın hızını ve diğer özelliklerini nasıl öğrenebilirsiniz? Windows, bu merakınızı giderebilmeniz için gerekli olan her türlü araca sahiptir.

1- Masaüstündeki "Bilgisayarım" simgesine farenin sağ tuşu ile tıklayın.

2- Açılan menüden "Özellikler" satırına tıkladığınızda, karşınıza "Sistem Özellikleri" isimli yeni bir pencere gelecektir. İşle, sisteminizle ilgili temel bilgileri öğrenebileceğiniz pencere de bu. Pencerenin alt kısmında işlemcinizin modelini ve hızını ya da bellek kapasitesini görebilirsiniz.

Bilgisayarınızın çalışma hızından memnun değil misiniz? Eğer bilgisayarınız biraz yaşlıysa veya yetersiz miktarda bellek ile donatılmışsa, bu durum sorun yaratabilir. Ancak hemen ümitsizliğe kapılmayın; Windows sizin için elinden geleni yapmaya hazır. Öncelikle 1. ve 2. adımları tekrarlayarak "Sistem Özellikleri" penceresini açın.

3- Karşınızdaki pencerenin üst kısmında göreceğiniz sekmeler arasından "Gelişmiş" sekmesini seçin. Ardından "Performans" bölümünde yer alan "Ayarlar" düğmesine tıklayın.

İşlemci Zamanlaması

4- "Performans Seçenekleri" isimli yeni bir pencere açılacaktır. Artık bilgisayarınızın performansını artıracak tedbirler için hazırsınız. "Gelişmiş" sekmesi altında "İşlemci Zamanlaması" adlı bir bölüm bulunmaktadır. Burada işlemcinin çalışırken programlara mı yoksa arka plan hizmetlerine mi öncelik tanıması gerektiği ayarlanabilmektedir. Aynı tercihleri bellek kullanımı için yapmanız da mümkün. Kullanılan belleği çalıştığınız programlara ayırabilir ya da arka plan özelliklerine ağırlık verebilirsiniz.

"Performans Seçenekleri" penceresinin en allında ise "Sanal Bellek" bölümü yer alır. RAM'in yetersiz kaldığı durumlarda, sabit diskin bir bölümü RAM olarak kullanılabilir. İşte sanal bellek terimi de, sabit disk üzerinde bu iş için ayrılmış alanı temsil etmektedir.

Sabit diskinizin ne kadarının sanal bellek olarak kullanılacağını, "Değiştir" düğmesine basarak belirleyebilirsiniz. Ama dilerseniz, kararı Windows'a bırakma şansınızda var.

5- "Performans Seçenekleri" penceresinde göreceğiniz diğer bir bölüm de "Görsel Efektler" sekmesidir. Bu bölümde, bilgisayarınızın hızına da bağlı olarak, Windows pencerelerinin nasıl görüntüleneceğini belirlemeniz mümkün. Örneğin "Başlat" menusunun açılışında animasyon kullanılıp kullanılmayacağı ya da ekran yazı tiplerinin özellikleri bu sekme altında yer almaktadır. Pencerenin alt kısmında bulunan onay kutularını kullanarak değişiklikleri gerçekleştirebilirsiniz. Bazı görsel efektler sizin için gereksizse, en İyisi onları kapatmak ve bu sayede bilgisayarınızın performansını artırmak olacaktır.

DMA (Direct Memory Access) Ayarları

6- Diğer çok önemli bir özellik de; CD-ROM, DVD-ROM veya bilgisayara bağlı olan diğer yan birimlerin kontrolü ile ilgilidir. Bu yan birimler bilgisayara IDE kabloları ile bağlıdırlar ve Windows'un DMA (Direct Memory Access) seçeneğini kullanmanıza olanak tanırlar. DMA seçeneği, yan birimlerden iletilen verilerin işlemciden geçmeden, direkt olarak transfer edilmelerini sağlar. Bu sayede veri transferi hızı da ciddi oranda artmış olur. DMA özelliği ile ilgili ayarları yapabilmek için "Sistem Özellikleri" penceresindeki "Donanım" sekmesine tıklamalısınız. Açılan yeni pencerede ise "Aygıt Yöneticisi" düğmesine basın.

7- Karşınıza "Aygıt Yöneticisi" isimli yeni bir pencere gelecek. Burada, bilgisayarınıza bağlı olan tüm donanımları görebilirsiniz. "IDE/ATA/ATAPI Denetleyiciler" satırını bulun ve yanındaki küçük artıya tıklayın. Daha sonra, örneğin "Birincil IDE Kanalı'nın üzerine gelin ve farenin sağ tuşuna basarak küçük menüyü açın. Son olarak, bu menüden "Özellikler" seçeneğine tıklayın.

8- Karşınıza bu kanalın özelliklerini ayarlayabileceğiniz bir pencere gelecektir. "Gelişmiş Ayarlar" sekmesini açın. Burada, IDE kanalının desteklediği düzenekler arasından seçim yapmanız mümkün. Ancak bilmeniz gereken, Windows'un en uygun ayarları otomatik olarak yapabildiğidir. Yani bu pencerede göreceğiniz ayarları değiştirmeniz, normal şartlar altın da pek de gerekli değil.

Bilgi: Programlar ve Arka Plan Hizmetleri

BİLGİ: PROGRAMLAR VE ARKA PLAN HİZMETLERİ

Kullandığınız programlan o an aktif olan pencerede çalıştırmakta olduğunuz uygulamalardır. Bu programları masaüstünün alt bölümünde yer alan uygulama çubuğu üzerinde görebilirsiniz. "Arka plan hizmetleri" terimi ise, kullanıcı farklı programlarla işlem yaparken arka planda çalışan uygulamaları belirtmek için kullanılır. Windows'un bu uygulamalar için ayırdığı işlemci ve bellek gücü, üzerinde çalıştığınız aktif programlara oranla çok daha düşüktür. Ancak bazı durumlarda istisnalarla karşılaşabileceğinizi de bilmenizde yarar var.

Bilgi: Hertz ve Saat

BİLGİ: HERTZ VE SAAT

1 gigahertz (GHz), saniyede bir milyar devire eşittir ve işlemcilerin saat hızını (çalışma hızı) tanımlamak için kullanılan temel ölçüm birimidir. Saat hızı bir işlemcinin saniyede kaç komutu uygulayabileceğini belirler. Yani saat hızı ne kadar yüksek olursa, işlemci de o kadar hızlı demektir. Günümüzde kullanılan işlemciler, 3 GHz barajını çoktan aştılar. Yakın gelecekteyse bu rakamın çok daha yukarılara çekileceği kesin.