Sözlük: D Harfi

DİKEY DÜZEN: Herhangi bir belgeden (Word ya da Excel belgesi olabilir) çıkış almak istediğinizde iki farklı seçeneğiniz vardır. Bunlar dikey ve yatay sayfa düzeni olarak adlandırılırlar. Standart bir yazıcının fabrika ayarlarında kağıt düzeni dikey olarak belirlenmiştir. Örneğin A4 sayfalarını ele alalım. Bu tip sayfaların dikey düzende kullanılmaları, kısa kenarların alt ve üst tarafta kalması anlamını taşır. Yatay düzende ise sayfa 90 derece döndürülür ve bu kez de uzun kenarlar alt ve üst kısımları oluşturur. Bu sayede, baskı sırasında sayfaya tam olarak sığmayan bir web sayfasını ya da hesap tablosunu sorunsuzca yazdırabilirsiniz.

DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR: Taşınabilir bilgisayarlara verilen genel isimdir. Bazen "notebook" ya da "laptop" olarak da karşımıza çıkan dizüstü bilgisayarlar, boyutları ve ağırlıkları ile masaüstü sistemlerden çok daha küçük bir tasarıma sahiptir.

Ancak fiyatları da standart bir sistemden yüksektir. Çünkü küçük bir kasa içerisine sığan ekran, işlemci, sabit disk ve benzeri tüm donanımların boyutları da küçük olmalıdır. Bunun sonucunda da maliyet önemli oranda artar ve bu artış direkt olarak fiyata yansır. Birkaç yıl öncesine kadar masaüstü sistemlerin performansını yakalayamayan dizüstü bilgisayarlar, günümüzde bu sorunu fazlasıyla aşmış durumda.

DONANIM: Bilgisayarı oluşturan tüm bileşenlere; yani fiziksel parçalarının tümüne verilen isimdir. Bir bilgisayar sisteminin sorunsuz olarak çalışabilmesi için birçok donanımın bir araya gelmesi gerekir. İşlemci, bellek ve anakart gibi bileşenler olmazsa bilgisayarı çalıştırmanız da mümkün değildir. Yazıcı ya da DVD sürücü gibi donanımlar ise bilgisayarın çalışmasında doğrudan bir rol üstlenmez. Bu tip donanımlar ile teknolojinin size sunduğu birçok ekstra özellikten yararlanabilirsiniz.

Bilgisayarın çalışması için sadece gerekli donanıma sahip olmak yetmez. Bununla birlikle önemli birtakım yazılımlara (işletim sistemi gibi) da ihtiyacınız var.

DONANIM PROFİLİ: Bir bilgisayar sisteminde bulunan tüm bileşenlerin yapılandırmasını sağlayan ve özelliklerini açıklayan verilerin bütününe verilen isimdir. Donanım profilleri, bilgisayarların mevcut donanımları en İyi ve en verimli şekilde kullanmaları açısından son derece önemlidir.

DOSYA PAYLAŞIMI: Ağ üzerindeki bir bilgisayarın sabit diskinde bulunan dosyalara diğer bilgisayarların da ulaşmaları için "dosya paylaşımı" adı verilen basil bir yöntem kullanılır. Dosyaları ağ kullanıcılarının erişimine açmak için, bu dosyaların bulunduğu klasörde ağ paylaşımını etkin hale getirmeniz gerekir. Bir klasörü paylaştırdığınızda, içindeki tüm dosyalar da ağ kullanıcıları tarafından görülecektir.

DOSYA SİSTEMİ: Windows ya da Linux gibi işletim sistemlerinde dosyaların adlandırıldığı, saklandığı ve düzenlendiği genel yapıya verilen isimdir. Eski Windows sürümlerinde FAT dosya sistemi kullanılırken; Windows 98 ve Windows Me'de FAT 32'ye geçildi. Windows 2000 ve Windows XP ise NTFS dosya sistemini kullanabiliyor. NTFS, dosyaların düzenlenmesi ve kontrolü açısından en başarılı dosya sistemi olarak dikkat çekiyor. FAT ise artık çok fazla kullanılan bir dosya sistemi değil.

DOSYA UZANTISI: Dosya uzantısı, bir dosyanın türünü tanımlayan ve adından sonra gelen üç karakterlik kısaltmadır. İşletim sistemi ayarlarına göre bu kısaltma görülebilir ya da görülmeyebilir. En çok karşılaşılan dosya uzantılarının bazıları şunlardır:

TXT: Metin dosyaları
DOC: MS Word dokümanları
XLS: MS Excel tabloları
PPT: MS PowerPoint sunumları
JPEG, BMP, GIF vb.: Resim dosyaları
HTM, HTML: Internet dosyaları

DOSYA KURTARMA: Birçok işletim sistemi, silmek istediğiniz: hatta sildiğinizi düşündüğünüz verileri aslında hemen silmez. Bu veriler teorik olarak görülmeseler de, gerçek anlamda silinmeleri için sabit disk üzerinde kapladıkları alana başka verilerin yazılması gerekir. Henüz üzerine yazılmamış verileri özel programlar yardımıyla kurtarmak mümkündür. İşle bu işleme de "dosya kurtarma" adı verilir.

DOWNLOAD: İnternetten kendi bilgisayarınıza dosya kopyalama işlemine verilen isimdir. Web'de var olan herhangi bir müzik, resim, metin ve benzeri dosyaları download edebilirsiniz. Download hızı, kullandığınız bağlantı tipine bağlıdır. Eğer dial-up bağlantıya sahipseniz, hızınız saniyede 3-4 KB civarında olacaktır. ADSL ya da kablo bağlantılarında ise download hızı 10 KB ya da çok daha üzerinde olabilir.

DRIVER (SÜRÜCÜ): Sürücü dosyaları, bilgisayarınızda bulunan donanımların (ekran karlı, ses kartı vb.) işletim sisteminiz ile bağlantı kurmasını sağlayan küçük yazılımlardır.

Fare ve klavye gibi temel donanımlar, genellikle işletim sistemi tarafından otomatik olarak tanınır ve herhangi bir sürücü yüklemenize gerek kalmaz. Ancak yeni nesil donanımların büyük çoğunluğu, sistemle iletişim kurmak için sizden sürücü dosyalarının yüklenmesini isteyecektir. Bu dosyaları donanım ile birlikte verilen CD'de bulabilirsiniz.

DURUM ÇUBUĞU: Pencerelerin alt kısmında bulunan ve pencere hakkında temel bilgileri içeren bölüme "durum çubuğu" adı verilir. Durum çubuğunun görünüp görünmemesi sizin tercihinize bağlıdır. Eğer görünmesini istiyorsanız, "Düzen" menusunu açmalı ve "Durum Çubuğu" seçeneğini tıklamalısınız. Ancak her pencerede durum çubuğu bulunmayabilir.

DÜZEN: Bir metin sayfasının genel görünümünü tanımlamak için kullanılan terimdir. Sayfa yapısı, grafiklerin yerleştirilmesi ve metnin dizilimi gibi her türlü unsur, "düzen" teriminin kapsamına girer.

DVD: "Digital Versatile Disc" teriminin kısaltmasıdır ve bir çeşit depolama ünitesi için kullanılır. Görünüm olarak CD'ye benzer; ancak sunduğu kapasite standart bir CD'nin çok daha ötesindedir. Öyle ki; bir CD 650-700 MB'lık veri depolama alanı sunabilirken, bu rakam DVD'lerde 4.7 ile 17 GB arasında değişebilir.

DVD'ler ilk olarak yüksek kalitede video filmler için geliştirilmiş olsalar da, günümüzde müzik, multimedya ve bilgisayar alanlarında da ağırlıklarını yoğun bir şekilde hissettiriyorlar.