Sözlük: C Harfi

CACHE (TAMPON): Farklı veri transfer hızlarına sahip olan iki farklı aygıt arasındaki bilgi akışını düzenleyebilmek için "cache" olarak tabir edilen bir tampon hafıza modülü kullanılır. Bu hafıza modülü genellikle standart bellek modülleri kadar yüksek kapasiteye sahip değildir. CD yazıcılardan tutun da işlemciye kadar birçok bileşenin üzerinde görebileceğiniz tampon bellek, sıra dışı haller haricinde en fazla 8 MB bir kapasite sunar. Örneğin en üst düzey CD yazıcılarda bile 8 MB'lık tampon bellek kullanılır.

Piyasadaki CD yazıcılar üzerinde görebileceğiniz tampon belleklerin büyük çoğunluğu ise 2 MB kapasiteye sahiptir. Tampon bellekler son derece hızlıdır ve dolayısı ile maliyetleri de oldukça yüksektir. Yüksek maliyet ise, tampon bellek büyüklüğünün küçük rakamlarla sınırlı kalmasın ayol açar. Başka bir deyişle, bilgisayar donanımı üreten üreticiler böylesine yüksek bir maliyetin altına girmeyi uygun görmezler ve bu fikirlerinde haksız oldukları da söylenemez.

CAD: Özel bir yazılım türüne verilen isim olan CAD, "Computer Aided Design" teriminin kısaltmasıdır. Bilgisayar destekli tasarımlar yapabilen CAD yazılımları, çoğu zaman son derece kapsamlı ve aynı oranda da pahalıdır. Bu tip programlar, çoğu zaman mimari ya da mekanik çizimler (tasarımlar) yapan eğitilmiş mühendis ve mimarlara hitap ediyorlar.

CAD yazılımları, gereken hesaplamaları yaparken bilgisayardan büyük destek alırlar ve karmaşık üç boyutlu modelle-meler üretebilecek kapasitededirler. AutoCAD, yaygın olarak kullanılan CAD yazılımlarına verilebilecek en güzel örneklerden birisidir. Ancak böylesine profesyonel bir yazılımı kullanmak için güçlü bir sisteme sahip olmanız gerektiğini de unutmamanızda yarar var.

CAPS LOCK: Büyük veya küçük harf yazımının sürekli aktif halde olmasını sağlayan klavye tuşu. Etkin ya da devre dışı durumda olduğunu klavyenin sağ üst tarafındaki uyarı ışığının yanık ya da sönük olmasından anlayabilirsiniz. Aktif olduğunda yazacağınız tüm karakterler de büyük olacaktır. Eğer Caps Lock tuşu pasif durumdaysa, bu kez basacağınız her harf tuşu, ekranda küçük harflerin belirmesine yol açar.

CD (COMPACT DISC): İngilizce "Compact Disc" kavramının kısaltmasıdır ve özel bir kayıl ortamı şeklinde açıklanabilir. 700 - 800 MB'lık kapasiteye kadar veriyi bünyesinde depolayabilen CD'lerin üzerine veri yazmak, ancak güçlü bir lazer ışını aracılığıyla gerçekleşebilir. Bu teknolojinin temsilcileri arasında müzik CD'leri, video CD'leri, veri CD'leri ya da multimedya CD'leri sayılabilir. Tüm bu CD tipleri, yazma ve okuma işlemleri için aynı teknolojiyi kullanırlar; ama kendi aralarında önemli farklara sahiptirler. Örneğin veri CD'lerini sadece bilgisayarda kullanabilirsiniz.

CD-R (RECORDABLE): CD-R, başlangıçla üzerinde hiçbir veri bulunmayan ve yazılmaya hazır bir CD'den başka bir şey değildir. Özel CD yazıcı aygıtlar sayesinde, CD-R'lar üzerine veri aktarılabilir ve bu işlem için lazer ışınları kullanılır. Bir CD-R üzerine yazılan veriler, daha sonra silinemez ya da değiştirilemez. Başka bir deyişle, yazma işlemi sonrasında CD-R'ın yüzeyi kalıcı olarak değiştirilmiş olur; bu işin geri dönüşü söz konusu değildir.

CD-RW (RE-WRITABLE): Genel olarak CD-R ile aynı özelliklere sahip olan bir yazılabilir CD tipidir. Aralarındaki fark ise, CD-RW üzerine yazılan verilerin silinebilmesi ve yerine başka verilerin yazılabilmesidir. Bir CD-RW üzerine yaklaşık 1000 kez veri kopyalanabilir.

CD-ROM: İngilizce "Compact Disc - Read Only Memory" kelimelerinin baş harflerinden oluşan bu kısaltma, üzerinde bilgisayar verisi taşıyan CD'lere verilen ortak isim. CD-ROM'lar üzerlerinde veriler hazır halde gelirler ve hiçbir şekilde silinemezler. Aynı şekilde CD-ROM üzerine daha fazla veri yazmak da mümkün değildir. Herhangi bir fiziksel hasar görmediği sürece, bir CD-ROM'un kullanılma süresi sınırsızdır.

CELERON: Intel'in çok güçlü bir sisteme ihtiyacı olmayan, düşük bütçeli ve kullanıcılar için piyasaya sürdüğü işlemcilere verilen isimdir. Celeron'un Pentium 4'den en büyük farkı, üzerindeki tampon belleğin daha küçük olması. Bu da sistemin genel performansını doğrudan etkiliyor.

CHAT (SOHBET): Internet üzerinde çok yaygın olan sohbet şekli. İnternete bağlı birden fazla kullanıcının birbirlerine gerçek zamanlı olarak yazılı mesaj göndermeleri ile gerçekleşir. Chat yapmak için çoğu zaman uygun bir sunucuya bağlanmanız gerekir.

CLIPART: Bazı yazılımlara birlikle sisteme otomatik olarak yüklenen ve önceden hazırlanmış küçük resimlere verilen isim. Örneğin bir kelime işlemcisiyle veya çizim programıyla çalışırken clipart'lardan yararlanabilirsiniz. Microsoft'un ünlü Office paketlerinde birçok küçük clipart'a yer verilmiştir. Bu küçük resimleri istediğiniz Office programı (Word, Excel, PowerPoint gibi) ile birlikte kullanmanız mümkün.

CLIPBOARD (PANO): Clipboard uygulaması, Windows altında belirli programlarla çalışırken, özel komutlar kullanarak seçilen nesneleri geçici olarak hafızaya almanıza olanak tanır. Hafızada saklanan nesneler, daha sonra diğer bir çalışma ortamına aktarılabilir. Hafızaya alma ve aktarma işlemleri için kullanılan komutlar "kopyala", "kes" ve "yapıştadır. Bu komutların yardımıyla uygun ortamlar arasında hızlı veri aktarımı yapmanız mümkün olabilir. Örneğin bir Word belgesindeki herhangi bir metin bloğunu bu şekilde farklı bir Word belgesine kolaylıkla aktarabilirsiniz.

CMYK: Baskı için kullanılan renk koduna verilen isim. Kısaltmanın harfleri dört temel rengi ifade ediyor: "Cyan (Mavi)", "Magenta (Kırmızı)", "Yellow (Sarı)" ve "blacK (Siyah)". Bu renklerin kombinasyonlarda diğer tüm renkler elde edilebilir. CMYK kodlaması, genellikle matbaalar tarafından kitapların ve dergilerin basımında ve çok büyük ofis yazıcılarında kullanılır.

COM: Bu terimin, bilgisayar dünyasında iki farklı şekilde karşınıza çıktığını görebilirsiniz:

1. Harici cihazların bilgisayara bağlanması için kullanılan bir çeşit bağlantı noktasına (seri bağlantı noktası da denir) verilen isimdir. Standart bir PC üzerinde COM1 ve C0M2 olmak üzere iki adet COM bağlantı noktası bulunur. Günümüzde bu bağlantı noktaları, USB girişlerinin de yaygınlaşmasıyla önemini yavaş yavaş yitirmektedir. Ancak hala COM girişlerini kullanan harici modemlere rastlayabiliyoruz.

2. COM, aynı zamanda çalıştırılabilir bir dosya çeşidinin uzantısıdır. Özellikle eski Windows sürümlerinde ve birkaç yıl öncesinin programlarında bu tip dosyalara sıklıkla rastlıyorduk. Ancak artık COM uzantılı dosyalar çok fazla kullanılmıyor.