Gizlilik ve Güvenlik

Yerel bir alan ağına ya da internete bağlandığınızda, bilgisayarınız da dış dünyaya açılır. Fakat bu sırada, özel bilgilerinize sizin izniniz olmadan erişilememesi de şarttır. Her dokümanın önem derecesine göre ayrı bir korunma seviyesi olabilir. Örneğin PC'nizde kayıtlı olan bilgilerin çok önemli olmadığını düşünüyorsanız ya da başkaları için değer taşımıyorlarsa, özel bir koruma önlemine ihtiyacınız yok. Ancak belgeleriniz sizin için çok değerliyse ve yanlış ellere geçmelerini istemiyorsanız, birkaç küçük önlemle onları koruyabilirsiniz.

Koruma sistemleri her geçen gün daha da gelişiyor, çünkü hacker olarak bilinen ve bilgi korsanlığı yapan kötü niyetli kişilerin kullandıkları kaçak giriş teknikleri de sürekli olarak değişim gösteriyor. Yine de unutmamalısınız ki, güvenlik sisteminiz ne kadar gelişmiş ya da ne kadar güçlü olursa olsun, eğer başlıca güvenlik kurallarına uymuyorsanız, en güvenilir koruma yöntemleri bile hiçbir işe yaramayacaktır.

Buna bilgisayar dışındaki bir alandan örnek verelim. Örneğin bankamatikten para çekmek aslında güvenli bir işlemdir. Banka yetkilileri her türlü güvenliği sağlamışlardır. Fakat siz eğer bankamatik kartınızı ve şifresinin yazılı olduğu cüzdanınızı kaybederseniz, güvenlik anlamında işin size düşen kısmını yerine getirememiş olursunuz. Bankanın sunduğu güvenlik önlemleri bu noktadan sonra pek bir anlam taşımaz.

Dolayısıyla, PC'lerin ne kadar güvenli olduğu, sadece saldırılara karşı koyabilecek gelişmiş teknolojilerle değil, aynı zamanda kullanıcının üzerine düşen görevleri yerine getirip getirmesiyle de yakından ilgili.

Bilgisayarın Güvenliği ve İnsan Faktörü

BİLGİSAYARIN GÜVENLİĞİ

Kendi kullandığınız bilgisayarın başına başka birinin oturduğunu düşünün. Böyle bir durumda bilgilere doğrudan erişimi engellemek için önlemler geliştirmelisiniz. Bunun en basit yolu, Windows için gizli bir şifre yaratmak. Windows'un kendisi dahil, Windows ortamındaki pek çok program özel şifreler ile başkalarının kullanımını engellemeye uygundur.

Örneğin Word programı belirli dosyalarda yapılacak değişiklikleri sınırlayabilir. Bunun için "Araçlar" menusunu ve ardından "Seçenekleri tıklayın. Üst taraftaki sekmeler arasında "Güvenlik" seçeneğini göreceksiniz. Bu sekmeyi tıkladığınızda karşınıza iki metin kutusu çıkacaktır. Bunlardan ilki belgenin açılması için gereken şifreye, diğeri ise bu belge üzerinde değişiklik yapmak isteyenlerin bilmesi gereken şifreye ayrılmıştır. Bu alanlardan herhangi birine şifre girdiğinizde, artık o şifreyi bilmeyenler belgeyi açamaz ya da üzerinde değişiklik yapamazlar.

Şifre koruması, özellikle ev bilgisayarları için idealdir. Çünkü ofislerde çalışanlar genellikle aynı dosyaları kullanırlar ve bu dosyalara ortak bir erişim sağlanması kaçınılmazdır.

İNSAN FAKTÖRÜ

Eğer insan faktörünü göz önünde bulundurmuyorsanız, burada anlatılanların hiçbir anlamı kalmaz. Güvenlikle ilgili ortaya çıkan sorunların büyük kısmı makinelere değil insanlara bağlıdır. Örneğin şifrenizi unutmamak için bir kağıda yazıp bu kağıdı da monitörün kenarına yapıştırırsanız, şifreleri kesinlikle unutmazsınız. Tabii bu sayede sizin dışınızda şifrenizi kullanabilen pek çok kişi de olacaktır. Asıl yapmanız gereken, biraz zaman ayırıp bilgisayar ve dosya güvenliği hakkındaki yöntemleri ayrıntılı olarak öğrenmek. En önemli nokta şifrelerinizi unutmamanın yollarını bulmaktır, çünkü bir kez şifrenizi unuttuğunuzda yeni bir şifre edinmek oldukça zordur.

Elinizden Geleni Yapın

ELİNİZDEN GELENİ YAPIN

Şimdi biraz da farklı güvenlik yöntemlerine göz atalım... İşe bilgisayarın kendisini nasıl koruyabileceğinizi anlatmakla başlayabiliriz. Ardından dosyaların güvenliği konusuna değineceğiz.

PC'ler oldukça farklı yöntemlerle korunabilirler. En kolayı (ve en risklisi) bilgisayarın açılışına şifre koymaktır. Bu riskten daha önce de bahsetmiştik; eğer şifrenizi unutursanız, bilgisayarınıza siz de giremezsiniz ve bir uzman çağırıp şifreyi kaldırmasını sağlamaktan başka çareniz kalmaz.

Bu şifreyi koymak için pek çok bilgisayarda geçerli olan şu işlemi yapmalısınız: Bilgisayar açılırken (açma tuşuna bastığınız zaman) ekranda "Press Del to Enter Setup" yazısını gördüğünüzde "Del" tuşuna basın. Bu sayede ana kartın hafızasını oluşturan yazılıma, yani BlOS'a (Basic Input/Output System'a) ulaşacaksınız. Karşınıza DOS işletim sisteminin ekranına benzer bir görüntü gelecektir. Buradan güvenlikle ve şifrelemeyle ilgili seçeneği açarak bilgisayarınızın açılış şifresini girebilirsiniz.

Şifreleme yöntemi etkilidir fakat yeterli değildir. Her şeyden önce seçeceğiniz işletim sistemi, saldırılara karşı gerekli güvenlik önlemlerini sunuyor olmalıdır. Örneğin Windows XP, ağ ya da internet üzerinde çalışmak için oldukça uygundur. Windows95, 98 ve ME ise veri güvenliği açısından Windows XP'nin ulaştığı noktaya ulaşamazlar. Windows'a alternatif bir işletim sistemi olan Linux ise, güvenlik konusunda çok çeşitli seçenekler sunar ve bu seçenekler en az Windows XP'nin seçenekleri kadar etkilidir. Piyasada pek çok farklı Linux sürümü bulabilirsiniz. Ancak Linux'un kullanımı genellikle uzmanlık gerektirir.

Verileri Şifrelemek

VERİLERİ ŞİFRELEMEK

Windows XP'nin güvenlik için sunduğu çözümlerden bir diğeri de; dosya ve klasörlerin şifrelenme özelliğidir. Bir dosya ya da klasörü şifrelemek için ilk yapmanız gereken, üzerine sağ tuş ile tıklamak ve açılan menüden "Özellikleri seçmek. Karşınıza çıkan pencereden "Gelişmiş" düğmesini tıklayın, ardından da "Veriyi korumak için içeriği şifrele" kutusunu işaretleyin. Fakat unutmayın ki bu şifreleme özelliğinin kullanılabilmesi için Windows'un çalıştığı sabit diskin NTFS dosya sistemi ile biçimlendirilmiş olması gerekir. NTFS, Windows'un önceki sürümlerinde kullanılan FAT ve FAT32 formatlarından çok daha gelişmiş bir biçimlendirme sistemidir.

Windows XP'nin sabit disk ünitesini FAT dosya sisteminden NTFS dosya sistemine dönüştürmek mümkün; fakat bu işlemden ilerleyen sayılarda bahsedeceğiz. Çünkü dosya sistemini değiştirebilmek için Windows XP ile ilgili bilgilerinizin biraz daha artması gerekli.

Şifre Seçimine Dikkat

ŞİFRE SEÇİMİNE DİKKAT

Verilerinizi korumak için seçeceğiniz şifreler, bazı kötü niyetli kişilerin merakının kurbanı olabilirler. Bu yüzden seçim yaparken bazı prensiplere sıkı sıkıya bağlı kalmalısınız. Örneğin şifreniz en azından 5 karakter uzunluğunda olmalıdır. Bazı programlar daha kısa şifre seçimlerine izin vermezler. Bununla beraber seçtiğiniz şifreler "aaaaa" ya da "qwerty" gibi çok basit bir yapıda olmamalıdır. Şifrenin içinde küçük ve büyük harfler, rakam veya özel semboller bulunursa güvenliğiniz daha da artacaktır. Doğum tarihi gibi kişisel bilgilerinizi şifre içinde kullanmak son derece risklidir; çünkü kolay tahmin edilebilirler. Sık yapılan hatalardan biri de şifrenizi belirlerken başka insanların (örneğin iş arkadaşlarınızın: yakınında bulunmaktır. Çünkü bu durumda çevrenizdeki herkes şifrenizi görebilir.

Güvenliğinizi riske atmak istemiyorsanız, şifrenizi en az iki ayda bir değiştirmenizde yarar var. Bu belki sizin için pek rahat olmayacaktır ama unutmayın ki şifreleri ele geçirmek isteyenler için de kesinlikle büyük bir rahatsızlık yaratacaktır. Güvenlik konfordan önce gelir...

Parmak Uçlarındaki Güvenlik

PARMAK UÇLARINDAKİ GÜVENLİK

Parmak izlerini güvenlik için kullanmak, Scotland Yard ya da James Bond'un tekelinde değil! Son dönemde geliştirilen yeni masaüstü ya da dizüstü bilgisayarlarda görülen bir özellik sayesinde parmak izinizi bir şifreye dönüştürebilirsiniz. Bu tip bilgisayarlar; özel bir donanım sayesinde parmak izinizi tanırlar ve ancak bu parmak izini gördükten sonra kullanıma izin verirler. Parmak izinin kullanılması büyük bir kolaylık; çünkü bir şifreyi hatırlamak her zaman düşünüldüğü kadar kolay olmayabilir. Parmak izinizi kontrol eden aygıt, bilgisayarın kasasında, klavyesinde (dizüstü bilgisayarında olduğu gibi) ve hatta faresinde (örneğin Siemens ID fare) yer alabilir, Bu teknolojinin tek dezavantajı fiyatı; ancak sunduğu güvenlik seviyesi de kusursuz.

Hem Sıkıştırma, Hem Koruma

HEM SIKIŞTIRMA, HEM KORUMA

Eğer dosyalarınızı korumak için pahalı programlar kullanmak istemiyorsanız, size ucuz bir alternatif tavsiye edebiliriz. İnternette bulabileceğiniz Winzip'i bu amaçla da kullanabilirsiniz. Winzip. dosyalarınızı daha az yer tutmaları için sıkıştırır ve dilerseniz bu sıkıştırılmış dosyaları bir şifre ile de koruyabilir. Dezavantajı ise, dosyaları sıkıştırmadan bu yöntemi kullanmanızın mümkün olmamasıdır. Eğer gün içinde bilgisayarınızın başından kalktığınızda dosyalarınızın başkaları tarafından karıştırılacağı endişesini taşıyorsanız, bu program siz dönene kadar onlara göz kulak olacaktır. Winzip'i ücretsiz olarak indirmek için www.winzip.com adresini ziyaret etmeniz yeterli.

İPUCU: WINDOWS XP VE 2000

Eğer işletim sistemi olarak hala Windows ME kullanıyorsanız, güvenlik için mümkün olan en yüksek derecede yardımı almıyorsunuz demektir. Bu sistem, güvenliği sadece temel seviyede sağlayabilir. Önemli ve iyi saklanması gereken dosyalarınız varsa, Windows XP ya da Windows 2000 kullanmanızı tavsiye ederiz. Bu iki sistemde de dosya ve klasör şifreleme fonksiyonu bulunmaktadır; dolayısıyla daha ciddi bir koruma sağlarlar.

Bilgi: Önce Güvenlik

BİLGİ: ÖNCE GÜVENLİK

Piyasada bilgisayar güvenliği ve korunma teknikleri alanında uzmanlaşmış ve bu konularda bilgi veren birçok dergi vardır. Bu dergiler hem yeni başlayanlara, hem de tecrübeli kullanıcılara güvenlik sistemleri ve "davetsiz misafirlerden" korunma konularında tavsiyelerde bulunurlar.

Şifre kullanarak güvenliği sağlamak en kolay ve aynı zamanda en riskli yöntem. Çünkü eğer kullanıcı kendi şifresini unutursa başı dertte demektir; bu durumda kendi bilgisayarını açması bile mümkün olmayacaktır. Ayrıca şifreleme sistemi asla yüzde 100 güvenlik sağlayamaz. En iyisi, birkaç güvenlik yöntemini aynı anda kullanmaktır.

Bilgi: Hacker'lardan Korunmak

BİLGİ: HACKER'LARDAN KORUNMAK

Eğer bilgisayarınızın internet bağlantısı varsa, önlemleri sıklaştırmak oldukça önemlidir; çünkü hacker'larla karşı karşıya kalma riski taşıyorsunuz demektir.

Hacker'lar. ileri teknoloji kullanarak başkalarının bilgisayarlarına sızan bilgi korsanlarıdır. Onlardan korunmak için genel olarak "firewall" (güvenlik duvarı) adı verilen programlar kullanılır. Bu programlar davetsiz misafirleri ayırt edip, engelleme becerisine sahiptir. Ücretli sürümleri de olmasına karşın, bazı güvenlik duvarı yazılımları internetten ücretsiz olarak da indirilebilirler. Ancak kullanımları, çoğu zaman özel bir uzmanlık gerektirir.

Terimler

... TERİMLER ...

FIREWALL: Türkçe'deki karşılığı "ateş duvarıdır. Bu tarz güvenlik araçları, yazılım ya da donanım olarak karşımıza çıkabilirler. Mümkün olan en yüksek güvenliği sunan firewall'lar, hem yetkisi olmayan kullanıcıların bilgisayara erişimini önlerler hem de hacker olarak bilenen bilgi korsanlarına karşı sistemi korurlar.