Cep Telefonlarının Dünü, Bugünü ve Yarını

Cep telefonu kullanımı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük bir hızla artıyor. Bu durumun altında yatan ana nedense, hiç kuşkusuz teknolojide yaşanan hızlı değişimler.

Günümüzde cep telefonu kullananların sayısı hiç de azımsanmayacak kadar fazla. Öyle ki, bu mucizevi cihazların günlük yaşantımızın bir parçası haline geldikleri bile söylenebilir. Son yıllarda teknoloji alanında yaşanan en büyük gelişmeler, genellikle cep telefonu konusunda gerçekleşiyor. Artık cep telefonu dendiğinde aklınıza sadece konuşmamızı sağlayan basit bir cihaz gelmemeli. Yeni nesil cep telefonlarının hemen hepsi, neredeyse basit bir el bilgisayarı seviyesine ulaşmış durumdalar.

Analog Mobil Telefon

ANALOG MOBİL TELEFON

Devre bağlantılı analog tip bir teknolojinin (Etacs) yardımıyla geliştirilen ilk nesil mobil telefonlar, 90'lı yılların başından itibaren yaygınlaşmaya başladılar. Ancak bu teknolojinin ömrü çok uzun sürmedi ve bir süre sonra yerini paket bağlantılı standart GSM (Global System Mobile) teknolojisine bıraktı. GSM temeline dayanan yeni nesil şebekeler tamamen dijital bir sisteme sahipler ve ses trafiğini bit paketlerinin yardımıyla kontrol ediyorlar. Yani sizin konuşmalarınız önce dijital veriye çevriliyor ve karşı tarafa bu şekilde ulaştırılıyor. Hedefe ulaşan veriler ise tekrar biçimleniyorlar ve anlaşılabilir bir hale getiriliyorlar. Günümüzde kullanılan GSM şebekelerinin hepsinde bu karmaşık yönteme baş vuruluyor.

Wap'a Merhaba

WAP'A MERHABA

Daha önce ayrıntılı olarak bahsettiğimiz WAP terimi, "Wireless Application Protocol"ün kısaltmasıdır ve cep telefonundan internete erişimi sağlamak için düzenlenmiş bir teknolojiyi temsil eder. Bu protokol sayesinde telefonun küçük ekranına veri ve resimler yansıtılabilir.

WAP uyumlu bir cep telefonu ile internet sitelerine erişmek mümkündür. WAP protokolü aslında internet protokolüne çok benzer; ancak doğal olarak çok daha sınırlı özelliklere sahiptir. Çünkü cep telefonları, henüz bilgisayarlar ile yarışabilecek seviyede değiller ve bu durumun yakın gelecekte değişmesi pek beklenmiyor.

Nesil 2.5: GPRS

NESİL 2.5: GPRS

GPRS (General Packet Radio Service) teknolojisi, mobil telefon şebekeleri üzerinde çalışan ve UMTS (Universal Mobile Tele-communications System) standardına dayanan yeni bir internet bağlantı tipi şeklinde tanımlanabilir. "Nesil 2.5" olarak bilinen GPRS destekli şebekeler, aslında çok da yeni değiller; daha önceden var olan GSM şebekelerinin, yazılım ve diğer telekomünikasyon cihazları ile birlikte kullanılmaları sonucunda ortaya çıktılar.

GPRS teknolojisi, daha geniş bir bant genişliği oluşturarak GSM şebekesi ile ulaşılabilen veri aktarım hızının üzerine çıkılmasını sağlıyor. Ancak GPRS'in sunduğu tek avantaj bilgilerin daha hızlı aktarılabilmesi değil. Örneğin WAP ile bir siteye bağlandığınızda, hattınız bağlı kaldığınız süre boyunca meşgul gibi görünecektir. Ancak bu durum GPRS bağlantıları için geçerli değil. GPRS teknolojisinin yardımıyla internete bağlandığınızda, gelen aramalara cevap vermek gibi bir şansa da sahip olabilirsiniz. Çünkü GPRS, veri iletimi için farklı bir kanal kullanmaktadır.

Ses ve verinin aynı şebeke üzerinden iletilebilmesini sağlayan GPRS şebekeleri, cep telefonlarının da popülerliklerini büyük oranda artırmalarını sağladı. GPRS'in yakaladığı başarının altında yatan en önemli özellik; cep telefonlarını el bilgisayarlarına yakınlaştırmak olarak özetlenebilir. GPRS teknolojisi ile erişilebilen veri transfer hızı, 56K'lık bir modemin sunduğu internet bağlantısı ile hemen hemen aynıdır. Başka bir deyişle GPRS, saniyede 20-30Kbit bağlantı hızlarına ulaşabilir. Şebeke sistemi kesintisiz bir bağlantıyı desteklediği için, bağlantı sürekli olarak açık halde bulunacaktır. Yani GPRS sistemi, WAP'ta olduğu gibi özel bir bağlantı prosedürüne gerek duymaz. GPRS sisteminde bağlantı kesilmese bile, bu hizmet sadece veri transferi sırasında devreye girer. Bağlantının pasif olduğu süre boyunca cihaz da dinlemede kalacaktır. Operatörler, GPRS ile iletilen veri miktarını ölçerler ve ücretlendirmeyi buna göre yaparlar.

Aldığınız ya da gönderdiğiniz verinin boyutları arttıkça, ödemek zorunda kalacağınız ücret de aynı oranda yükselecektir. Bağlı kaldığınız sürenin ücretlendirmeye her hangi bir etkisi olmaz.

3G Geliyor

3G GELİYOR

UMTS (3G) mobil telefon sistemi, tamamen dijital bir erişim altyapısı ile mobil şebekelerin yarınını temsil ediyor. UMTS ile bant genişliği artacağı için, kullanıcılara bugünkünden çok daha gelişmiş hizmetler sunmak mümkün hale gelecek. Günümüzde bir cep telefonundan diğerine fotoğraf göndermek mümkün. Ama 3G'nin kapasitesi her iki telefonun birbirlerine aynı anda hareketli görüntü göndermesine olanak tanıyacak. Yani tele-kamera sayesinde, en sonunda görüntülü telefon görüşmeleri mümkün hale gelecek.

Bu yazıyı yazdığımız sıralarda, bahsettiğimiz teknoloji henüz gelişme aşamasındaydı. Avrupa ülkelerinde denemeler sürüyor; ancak yaygın bir kullanımın sağlandığını söylemek için biraz daha beklemek zorundayız. 3G sistemi yeterince geliştirildikten ve kullanıma hazır hale getirildikten sonra, bilgisayarda yapabildiğiniz hemen her şeyi cep telefonu ile de yapabileceksiniz. Şu aşamada mobil telefon operatörlerinin önünde duran en önemli sorun, kullanıcılara hangi servisleri hangi fiyattan pazarlayacaklarını bilememeleri...

Tek Sınır Hayal Gücü

TEK SINIR HAYAL GÜCÜ

Yeni nesil mobil telefonlar ile çok çeşitli hizmetlerden yararlanma imkanı bulabileceğiz. Bu hizmetlerin nerede başlayıp nerede biteceği ise sadece proje üreticilerinin hayal güçlerine bağlı. Örneğin UMTS, sinyal sistemi sayesinde LBS (Location Based Service) olarak adlandırılan mekan bazlı hizmetler sunulmasını sağlayacak. Nereye gidilirse gidilsin, cep telefonu kullanıcının konumunu sürekli olarak takip edebilecek. Böylece kullanıcı cep telefonu ile yerel hizmetlere de erişme şansını yakalamış olacak.

Mobil telefon dünyasında, cep telefonları ve bilgisayarlar arasındaki mesafe hızla kapanıyor ve bu iki cihaz giderek daha uyumlu çalışmaya başlıyorlar. Bu gelişme sayesinde cep telefonunuz hareketli görüntüleri destekleyebilecek, karmaşık hesaplamaların altından kalkabilecek ve bilgisayarınızda bulunan çoğu uygulamayı kullanır hale gelecek. Bunu anlamak için "smartphone" teknolojisine göz atmanız yeterli.

Cep Telefonu ile Final Maçına

CEP TELEFONU İLE FİNAL MAÇINA

Üçüncü nesil (3G) bir cep telefonu ile neler yapılabileceğine dair güzel bir örnek... 2006 yılında olduğunuzu düşünün. Almanya'da Dünya Kupası düzenleniyor. Tatildesiniz; plajdan az önce döndünüz ve şimdi restoranda öğle yemeğinizin gelmesini bekliyorsunuz. Ağır kanlı garsonun siparişinizi getirmesini beklerken, telefonunuzdan kaçırdığınız yarı final maçının gollerini izlemeye karar verdiniz. Tüm golleri izlediniz ve hala yemeğinizden eser yok. Peki acaba final maçına bilet kalmış mıdır? Cep telefonunuzdan stadyumda boş yerlere baktınız. Kale arkasında boş bir yer var! Hemen, cep telefonunuzun yardımıyla o son bileti satın aldınız. Uçak bileti rezervasyonunuzu yaptıktan sonra otelde yerinizi de ayırttınız. Üstelik tüm ödemeleri de cep telefonunuzdan yaptınız. Yemeğiniz gelmek üzereyken son olarak bir de ailenize birkaç günlüğüne "iş için" Almanya'ya gitmeniz gerektiğini belirten bir mesaj attınız.

Günümüzde tüm bu saydıklarımızı bilgisayarınızdan rahatlıkla yapabilirsiniz; ama yakın gelecekte cep telefonunuzla da yapabileceksiniz.

Akıllı Telefonların Dünü ve Bugünü

AKILLI TELEFONLARIN DÜNÜ VE BUGÜNÜ

2001 yılının başlarında, İngiliz cep telefonu üreticisi Sendo ile Microsoft ortak bir işbirliğine girdiler ve "SmartphoneZ100"ü piyasaya sürdüler. Z100. renkli ekranlı cep telefonlarının yepyeni bir modeli olarak karşımıza çıktı. Bu telefonda Sendo tarafından geliştirilmiş olan kişisel bilgi yönetimi (PİM, Personal Information Management) ve Microsoft'un akıllı cep telefonları İçin geliştirdiği özel İşletim sistemi bir araya geldi. Stinger adlı bu yazılım, smartphone'ların İşlev ve özelliklerini maksimum seviyeye çıkartmayı başardı.

2.5G (Nesil 2.5) ve 3G (UMTS) geniş bant şebekelerinden faydalanabilecek şekilde tasarlanan Stinger, şirket bilgileri ve internet bağlantısı güvenliği konusunda önemli adımlar atmış durumda. Ayrıca aynı yazılım, e-posta ve kişisel verilerin (PİM) cep telefonu üzerinden yönetilmesine de olanak tanıyor.

İpucu: GPRS ile Bilgisayar Bağlantısı

İPUCU: GPRS İLE BİLGİSAYAR BAĞLANTISI

GPRS destekli yeni nesil bir cep telefonunu bilgisayara bağlayabilir ve GPRS şebekesini kullanarak İnternet bağlantısı kurabilirsiniz. Bunu gerçekleştirmek İçin özel bir kablo kullanmanız gerekli. Telefonu bu kablonun yardımıyla bilgisayara bağladığınızda, GPRS hattını da İnternette gezmek İçin kullanmaya başlayabilirsiniz. Ancak bu noktada unutmamanız gereken önemli bir detay var... Normal İnternet sayfaları oldukça büyük boyutlara sahiptirler ve GPRS bağlantısı da veri boyutuna göre ücretlendirilir.

Bilgi: Herşey İçin Tek Telefon

BİLGİ: HERŞEY İÇİN TEK TELEFON

"Smartphone" adı verilen akıllı cep telefonları her geçen gün biraz daha yaygınlaşıyorlar. Bu cihazlar sadece telefon İşlevi sunmakla kalmıyorlar; aynı zamanda bir bilgisayarın yapabildiği temel işlemlerin de altından kalkabiliyorlar, örneğin akıllı bir telefonun yardımıyla her türlü PocketPC oyununu oynama şansına sahipsiniz.

BİLGİ: GÖRMEK VE KONUŞMAK

3G destekli yeni nesil cep telefonlarının gelişimi İle birlikte, bilim kurgu filmlerinden zaten yeterince aşina olduğumuz görüntülü telefonlar da gerçek olacak. Artık sadece karşı tarafın sesini duymakla kalmayacak, aynı zamanda görüntüsünü de telefonun ekranına yansıtabileceğiz.