iOS 7, en sonunda resmi olarak indirilmeye sunuldu. Yeni iOS, kuşkusuz, iOS tarihi boyunca yapılmış en ciddi güncelleme. Çünkü yıllardır pek değişmeyen tasarım, nihayet değişti. Artık iPhone, iPad ve iPod Touch sahipleri, uzun zamandır alıştıkları arayüz yerine, bambaşka bir arayüzle karşı karşıya. Değişikliği pek sevmeyen, daha doğrusu değişikliğe alışık olmayan Apple kullancıları için bu, daha önce yaşamadıkları bir şey aslında. İşte bu yüzden, iOS 7'ye kimin nasıl bir tepki vereceğini tahmin etmek güç.
Bunu anlamak için biraz daha zaman geçmesi gerekecek. Peki ama iOS 7 gerçekten bir devrim mi? Neler getiriyor; ne kadar başaralı? Yeni iOS, Steve Jobs çizgisinin sonu anlamına mı geliyor? İşte bu sorulara şimdiden cevap verebilelim dedik ve iOS 7'yi kurup en ince detayına kadar inceledik. Şimdi gelin, en son iOS güncellemesine birlikte göz atmaya başlayalım...
Yeni tasarım
iOS 7 ile birlikte yepyeni simgeler göreceğimiz zaten belliydi. Apple, simgeleri daha öncekilere oranla sadeleştirmiş dersek pek de yanlış olmaz. Aslına bakarsanız, iOS 7'nin genelinde bir sadeleşme mevcut. Bunu desteklemek için, çoğu yerde saf beyaz arka planlara da yer verilmiş. İşte ilk sorun, bu beyaz arka planlarda yaşanıyor. Örneğin Safari'yi açtığınızda, özellikle de karanlık bir ortamdaysanız ve kullandığınız cihaz bir iPad'se, yüzünüze bir anda parlak bir beyaz ışık vuruyor. Zamanla alışılacağı kesin ama bu durumun, başlangıçta rahatsız edici olduğunu kabul etmeliyiz.
Kilit ekranında, geleneksel hale gelen kaydırma çubuğu artık yok. Bunun yerine, ekrana parmağınızı dokundurup sağa doğru kaydırmanız yeterli. Eğer sağ alttaki küçük kamera simgesini tutup parmağınızı yukarıya doğru kaydırırsanız, o zaman da kamera açılıyor.
Yeni iOS'un dikkat çeken en önemli özelliği ise, artık bir Bildirim Merkezi'ne ve bir de Denetim Merkezi'ne sahip olması. Parmağınızı en üstten aşağı doğru kaydırdığınızda, Bildirim Merkezi açılıyor. En alttan yukarıya doğru kaydırmak ise, Denetim Merkezi'ni açmanızı sağlıyor. Ayarlardan aksini seçmezseniz, bu iki seçenek kilit ekranında da kullanılabiliyor.
Bildirim Merkezi ve Denetim Merkezi
Bildirim Merkezi'ni açtığınızda, 3 ana sekme ile karşılaşıyorsunuz. Bugün sekmesi, tarihi, takvim girdilerinizi, planlanmış etkinliklerinizi ve hava durumu bilgilerini görmenizi sağlıyor. Tümü ve Cevapsız sekmeleri ise, çağrılarınızın veya bildirimlerinizin durumunu gösteriyor.
Asıl işe yarar yenilik, kuşkusuz Denetim Merkezi. Bu yeni seçenek sayesinde dilerseniz Wi-Fi, Bluetooth gibi özellikleri tek bir düğme dokunuşuyla açıp kapatabilir, dilerseniz o anda çalan şarkı için kontrollere erişebilir, dilerseniz ses ayarını değiştirebilir, dilerseniz de ekran parlaklığını ayarlayabilirsiniz. Yine aynı alanda, Kamera, Saat, Fener gibi uygulamalara kısayollar da bulacaksınız. Son olarak, AirDrop özelliğini de yine buradan ayarlamanız mümkün.
Eğer bir Android kullanıcısıysanız, "biz bunları yıllardır yapıyoruz" diyor olabilirsiniz... Ve bunu demekte haklısınız da... Apple, yıllar boyunca inat edip iOS'a eklemediği bu özellikleri, en sonunda kullanıcılarına sunmuş durumda. Tek fark, Android'de sadece yukarıdan kayarak açan bir bildirim alanı söz konusuysa, iOS 7'de iki farklı alan mevcut. Ama temelde aynı işlevi görüyorlar ve kabul edelim ki, işleri bir hayli kolaylaştırıyorlar.
Çoklu Görev Yöneticisi ve diğerleri
Apple, iOS 7 ile birlikte, standart çoklu görev yöneticisini de tarihe gömmüş durumda. Onun yerini, ekranı kaplayan, yan yana dizilmiş ekran görüntüleri ve uygulama simgeleri almış bulunuyor. Home tuşuna çift basarak görev yöneticisine ulaşılabiliyor. Destekleyen cihazlarda, 4 parmak kaydırma hareketini kullanmak da mümkün.
Görev Yöneticisini açtığınızda, açık uygulamalar arasında sağa ve sola doğru gezinmek mümkün. Kapatmak istediğiniz bir uygulamayı ise, basitçe tutup yukarıya doğru kaydırmanız mümkün. Mantık olarak yine Android'in görev yöneticisini andırıyor. Ama tasarım açısından eski bir dostu yıllar sonra yeniden görmüş gibi de hissedebilirsiniz. Eğer bir dönem, HP'nin geliştirdiği WebOS işletim sistemini kullanma şansı bulduysanız, iOS 7'nin görev yöneticisi kesinlikle size çok tanıdık gelecek. Çünkü WebOS'da da, uygulamalar arasında geçiş yapmak ve çalışan uygulamaları kapatmak aynı şekilde gerçekleşen işlemlerdi.
Tasarım konusunu bitirmeden önce, birkaç küçük detaydan daha bahsetmek lazım. Geleneksel şekilde en baştaki sayfada karşımıza çokan Spotlight araması, artık alıştığımız yerde değil. Spotlight'ı açmak için yapmanız gereken, ekranda herhangi bir noktaya dokunup parmağınızı aşağıya doğru hafifçe kaydırmak. Tam tersini yaptığınızda ya da Vazgeç seçeneğine dokunduğunuzda ise, arama ekranı kapanıyor.
Duvar kağıtları konusunda da önemli yenilikler var. Örneğin artık, durağan resimlerin yanında dinamik resimleri de duvar kağıdı olarak atayabiliyorsunuz. Üstelik bunu hem kilit ekranı için, hem de ana ekran için yapma şansınız var. Android'in yıllardır sunduğu Canlı Duvar Kağıdı desteği gibi diyebilirsiniz; ve yine haklısınız...
Göze hoş gelen ve kesinlikle farklı olan şey ise, "Parallax Efekt" adı verilen ve ekranı sanki 3 boyutluymuş gibi görmemizi sağlayan özellik. Cihazı elinizde oynattıkça, uygulama simgeleri ve arka plan resmi arasında farklı bir boyut varmış gibi hissettiren bu yeniliği, açıkçası biz çok beğendik.
Kişiler, Mesajlar ve Safari
iOS 7'nin beyaz ağırlıklı sade tasarımı, Kişiler, Mesajlar, E-posta, Facetime ve daha bir çok uygulamaya da yansımış durumda. Kişiler altında artık çok daha fazla bilgiyi, çok daha küçük bir alanda görebiliyoruz. Ayrıca dilediğimiz kişiyi, bize ulaşmasını engellemek için bloklama şansına da sahibiz. Bu sayede o kişi, Facetime çağrıları dahil, hiçbir şekilde bize ulaşamıyor.
Mesajlar ekranında da aynı sadelik hemen göze çarpıyor. Artık beyaz bir arka planda, soluk renkli mesaj balonları var. Karşılıklı bir sohbette, son gelen mesaj koyu renkli iken, bu renk geriye gittikçe soluklaşıyor. Mesaj balonlarında tarih varsayılan olarak gizlenmiş. Tarihi görmek için, balonu sola doğru kaydırmanız gerekiyor.
Ve gelelim Safari'ye... Başta da söylediğimiz gibi, Safari'yi ilk açtığınızda sizi, yüzünüze vuran parlak beyaz bir tarayıcı karşılıyor. Tarayıcıda kullanılan simgeler de, iOS 7'nin genelinde olduğu gibi çok basit görünüyor. Hem arama hem de adres girmek için aynı arama çubuğunu kullanıyorsunuz.
Açtığınız bir web sayfasından bir öncekine dönmek için, parmağınızı sağdan sola doğru kaydırmanız yeterli oluyor. Bu şekilde, giriş sayfasına kadar ulaşabilirsiniz. Aynı şekilde, tersini yaparak bir sonraki sayfaya geçiş yapmanız da mümkün.
Kamera
iOS 7 ile gelen yeni kamera uygulaması, eskisine oranla oldukça farklı. Üstelik şimdi daha kullanışlı ve daha çok özellik sunuyor. Örneğin kare modu... Bu sayede, Instagram stili fotoğraflar çekmeniz mümkün. Daha önce olduğu gibi, HDR modunu, flaşı ana kamera ekranından açıp kapatabiliyorsunuz. Ön ve arka kameralar arasında geçiş de, aynı şekilde kolaylıkla gerçekleşebiliyor.
Yeni uygulama ile birlikte, ses açma tuşunu basılı tutarak seri çekim yapmak mümkün. Eğer donanımınız destekliyorsa, yavaş çekim modu da oldukça etkileyici görünüyor. Görünüyor diyoruz; çünkü şu anda donanımı destekleyen cihazlar listesinde sadece iPhone 5S bulunuyor.
Haritalar ve Siri
Apple'ın Harita uygulaması, ilk çıktığı günden beri pek de övgü almış bir uygulama değil. iOS 6 ile tanıştığımızda, Harita uygulamasının ilk haliyle de tanışmıştık. Ancak uygulamanın bizlere sunduğu haritalar ve uydu görüntüleri o kadar büyük hatalar içeriyordu ki, uygulama dalga konusu haline gelmişti dersek yanılmış olmayız.
Aradan geçen zamanda Harita uygulaması da hatalarını düzeltmeye çalıştı ve iOS 7 ile yeni sürümü sahneye çıktı. Peki bu sefer uygulama hatasız mı? Ne yazık ki hayır. Korku filmlerinden çıkmış gibi görünen uydu görüntüleri artık yok; en azından biz rastlamadık. Ama bir yeri aradığınızda, uygulama sizi yine çok farklı yerlere yönlendirebiliyor. Çok sık olmasa da, yol tarifi almak istediğimizde oldukça saçma rotalar çizebiliyor.
Kısacası Apple'ın Harita uygulaması, Google'ın Haritalar'ından hala birkaç adım geride. Ama ilk zamanlarına göre önemli bir aşama kaydettiğini de kabul etmek lazım.
Siri, tasarımı dışında bildiğiniz Siri'den farklı değil. Ne yazık ki yine Türkçe desteği sunmuyor. Wi-Fi ya da Bluetooth gibi özellikleri açıp kapatmak için daha önce Siri'yi kullananlar da, muhtemelen Denetim Merkezi'ndeki kısa yollardan sonra bunu daha az yapacaktır. Kısacası Siri, bizim için eğlenceli bir uygulama olmaktan çok da öteye geçemiyor. Yine de Siri ile zaman geçirmek eğlenceli. Sesleri kadın ya da erkek olarak seçmek mümkün.
Pil ömrü ve performans
iPhone 5 veya iPad 4 ile denediğimizde, iOS 7'nin bir performans sorunu yaşamasını zaten beklemiyorduk. Ama konu daha eski modeller olduğunda, tabii ki tereddütlerimiz vardı. Ve ne yazık ki bu tereddütlerimiz, kısmi de olsa gerçek çıktı. iPhone 4S, iPad mini veya iPad 2'de, ufak tefek takılmalar dışında iOS 7'nin oldukça iyi çalıştığını söyleyebiliriz. Ama konu iPhone 4 olduğunda, yeni iOS'un cihazın sınırlarını zorladığını hissettmemek mümkün değil. Performans, iPhone 4 için ancak "kabul edilebilir" şeklinde değerlendirilebilir. Zaten Apple'ın, iOS 7'yi iPhone 4 için son durak ilan etmesinin sebebi de bu.
Pil ömrü konusunda, bu kadar kısa zamanda tabii ki kesin yargıya varmak mümkün değil. Ama şurası bir gerçek: iOS 7, iOS 6'ya oranla daha fazla pil tüketiyor. Parallax Efektini kapatıp, dinamik duvar kağıtlarından vaz geçip, Siri'yi uykuya gönderirseniz tabii ki bu durumu biraz düzeltebilirsiniz. Ama o zaman da, iOS ve özellikle de iOS 7 kullanmanın bize göre pek bir anlamı kalmayacaktır.
Sonuç...
Yeni tasarım kusursuz olmasa da, iOS 6'ya oranla daha çok hoşumuza gitti. Beyaz ağırlığı bu kadar fazla olmasaydı, belki de daha iyi olabilirdi. Tabi bu biraz da zevk meselesi; son kararı vermek size kalıyor. Denetim ve Bildirim merkezleri, iOS kullanıcılarının yıllardır hayalini kurdukları bir şeydi ve bu hayal, ancak dün gerçeğe dönüştü. Geç oldu ama en azından sonunda oldu...
Performans açısından yapılacak değerlendirmeler, elinizde hangi cihazı tuttuğunuz ile yakından ilgili bir konu. Model ne kadar eskiye doğru giderse, performans notu da o kadar düşüyor. Ama iPhone 4 dışında kalan modellerin, iOS 7'ye gereken gücü fazlasıyla sundukları bir gerçek.
Görsel açıdan hoşunuza gider ya da gitmez; orasını bilemeyiz. Ama bizce iOS 7, sadece Denetim ve Bildirim merkezleri için bile yüklenmeye değer bir işletim sistemi.